Phiên chất vấn đầu tiên của Quốc hội khóa XIV sẽ tập trung đề cập lĩnh vực công tác cán bộ, môi trường, giáo dục và công thương.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thái Học

Theo chương trình, phiên chất vấn đầu tiên của Quốc hội khóa XIV sẽ bắt đầu từ ngày 15/11 và kéo dài trong 2,5 ngày làm việc. 4 bộ trưởng: Nội vụ - Lê Vĩnh Tân, Công thương - Trần Tuấn Anh, Tài nguyên và Môi trường - Trần Hồng Hà, Giáo dục và Đào tạo - Phùng Xuân Nhạ sẽ đăng đàn. Thủ tướng và các thành viên Chính phủ khác cũng sẽ trực tiếp trả lời và giải trình thêm các nội dung mà ĐBQH đặt ra trên nghị trường.

Thẳng thắn và không né tránh

Theo đại biểu Nguyễn Thái Học (đoàn Phú Yên), qua tổng hợp ý kiến cử tri và ĐBQH, 4 nhóm vấn đề được lựa chọn đưa ra tại phiên chất vấn đã đáp ứng được sự quan tâm, tính bức xúc trong lĩnh vực mà thực tế đời sống người dân đang đối mặt và các bộ trưởng, trưởng ngành phải có trách nhiệm trả lời.

Đề cập nội dung tinh giản biên chế, công tác cán bộ, ông Nguyễn Thái Học đánh giá, đây là lựa chọn chính đáng vì công tác cán bộ là khâu then chốt, là yếu tố quyết định cho mọi vấn đề.

“Tôi cho rằng cuộc chất vấn đầu tiên của nhiệm kỳ tập trung vào tổ chức, cán bộ có ý nghĩa quan trọng, góp phần tháo gỡ những tồn tại, vướng mắc, tìm giải pháp, tạo ra sự quyết tâm đồng bộ của cả hệ thống chính trị để làm cho bộ máy tinh gọn, năng động, sáng tạo”, ông Học nói.

Với tinh thần đó, đại biểu Nguyễn Thái Học kỳ vọng, không khí của phiên chất vấn phải là phiên tranh luận, đối thoại. Các bộ trưởng với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm nêu rõ thực trạng tình hình, chỉ ra khó khăn, thuận lợi và chiều hướng sắp tới trong từng nội dung, lĩnh vực. Còn ĐBQH cũng không né tránh, không sợ va chạm để nêu vấn đề.

Cũng bày tỏ quan tâm công tác cán bộ, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương nhấn mạnh, đầu tiên việc tuyển dụng phải đảm bảo sự minh bạch, chọn được người có trình độ năng lực. Đại biểu đoàn Ninh Thuận cũng cho rằng, chất vấn không phải là vấn đề đánh đố, nói sai phạm của ngành này, ngành kia mà là nêu những vấn đề xã hội để cùng mổ xẻ, phân tích, tìm ra giải pháp.

“Ví dụ tình trạng bổ nhiệm tràn lan thì yêu cầu là phải làm thế nào để giải quyết được tình trạng đó. Kỳ vọng Quốc hội tăng cường tranh luận đến cùng vấn đề thì sẽ đi đến được giải pháp cụ thể”, ông Cương bày tỏ.

Đại biểu Vũ Trọng Kim thì khẳng định, để bảo đảm nhà nước kiến tạo, có trách nhiệm với dân, phục vụ người dân và liêm chính thì dứt khoát phải quan tâm vấn đề con người.

“Nói luật pháp hay nói quy chế, quy định gì đi nữa, nhưng nếu con người đã méo mó rồi thì những cái kia chẳng là cái gì cả”, ông Kim nhấn mạnh và mong rằng sắp tới sẽ xem xét đánh giá cán bộ kịp thời để đôn đốc, nhắc nhở, thậm chí kịp thời phê bình, giám sát lẫn nhau.

Người dân giám sát cả bộ trưởng và đại biểu Quốc hội

Liên quan đến các dự án nghìn tỉ “đắp chiếu” sẽ được đề cập trong nội dung chất vấn và trả lời chất vấn, đại biểu Vũ Trọng Kim cho rằng, vừa qua 5 dự án cụ thể được nêu trong báo cáo trước Quốc hội mới có tính chất điển hình, còn trên thực tế còn nhiều.

“Thực ra nó chưa mô tả hết tất cả những tồn đọng trong đầu tư những công trình chậm trễ, không hiệu quả, có nguy cơ không phát huy được tác dụng. Đòi hỏi phải công bố ở các cấp được phân cấp thực hiện đầu tư để nhân dân giám sát, còn chỉ ra 5 dự án như thế thì chưa ăn thua”, ông Kim nêu quan điểm.

Ngoài ra, ông quan tâm những biện pháp để làm sao huy động vốn để đầu tư, tăng nguồn thu cho ngân sách để cân đối được các công trình mà Nhà nước đầu tư, sự tham gia của Nhà nước, tham gia của xã hội cho đầu tư phát triển trong năm 2017 và cho giai đoạn 5 năm.

Theo đại biểu Trương Minh Hoàng (đoàn Cà Mau), những nhóm vấn đề lần này Quốc hội sẽ chất vấn các thành viên Chính phủ khá toàn diện và cần được bàn thảo cho đến cùng nếu có thời gian.

“Đầu tư công, các công trình dự án ngàn tỉ “đắp chiếu” đặc biệt được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, trong đó có tôi. Vấn đề ô nhiễm môi trường cũng vậy, các công trình dự án nào đang có nguy cơ gây ô nhiễm? Bên cạnh đó, tôi cũng quan tâm vấn đề chất lượng giáo dục, phân luồng học sinh, giải quyết việc làm cho sinh viên sau khi ra trường. Rồi vấn đề cơ cấu, tổ chức bộ máy nhà nước, tính toán thế nào cho hiệu quả, tinh gọn. Đây đều là những vấn đề bức xúc nhất hiện nay”, ông Hoàng nói.

Còn đại biểu Dương Trung Quốc (đoàn Đồng Nai) đánh giá, hoạt động chất vấn thay đổi khá mạnh mẽ, không chỉ gắn với hai kỳ họp trong năm mà còn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các ủy ban của Quốc hội để giải quyết kịp thời vấn đề chung.

Tuy vậy, phiên chất vấn toàn thể tại hội trường bao giờ cũng thu hút sự quan tâm của đại biểu, cử tri và nhân dân nên cần tập trung vào vấn đề rất căn bản, vấn đề “nóng”.

Cũng theo đại biểu Dương Trung Quốc, có những vấn đề của đất nước không thể chỉ một tư lệnh ngành giải quyết được. Do đó, ông mong muốn trong kỳ họp này Thủ tướng, Phó Thủ tướng cùng các bộ trưởng có câu trả lời, tất nhiên không thể thỏa mãn cùng lúc mọi người, nhưng ít nhất người dân lắng nghe sẽ tin tưởng hơn.

Về ĐBQH, ông Dương Trung Quốc cho rằng tuy 2/3 đại biểu lần đầu tham gia nghị trường nhưng qua các phiên thảo luận cho thấy không khí sôi nổi, chất lượng cao. Vấn đề còn lại là nội dung được nêu lên.

“Người dân theo dõi không chỉ giám sát các thành viên Chính phủ mà giám sát ngay chính ĐBQH. Tôi nghĩ ĐBQH ý thức điều đó vì hỏi cũng thể hiện năng lực, mang lại tín nhiệm từ người dân với mình chứ không chỉ là câu chuyện thuần túy ở cơ quan hành pháp. Riêng tôi thì chọn chất vấn đi vào những vấn đề hết sức đơn giản của đời sống, tạo ra sự thay đổi trong nhận thức, không đánh đố bộ trưởng”, đại biểu Dương Trung Quốc cho biết.