Bằng đôi tay khéo léo và vận dụng linh hoạt những kiến thức được học, nhóm học sinh Nguyễn Phương Uyên (lớp 5C), Trương Hoàng Châu Linh (lớp 5A) và Nguyễn Khải Hoàn (lớp 3A), Trường tiểu học Nguyễn Tất Thành (huyện Đông Hòa) đã chế tạo sản phẩm “Đèn học thân thiện”. Sản phẩm này vừa đoạt giải ba trong cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng tỉnh Phú Yên lần thứ I (2015-2016).

Ý tưởng đến từ cuộc sống

Cùng lớn lên tại khu phố 2, thị trấn Hòa Vinh (huyện Đông Hòa), Uyên, Linh và Hoàn nhanh chóng trở thành bạn thân khi bước chân vào Trường tiểu học Nguyễn Tất Thành nhờ có chung sở thích và niềm đam mê với môn Thủ công. Nhen nhóm ý tưởng nghiên cứu, chế tạo sản phẩm gắn với môn học yêu thích từ lâu nhưng quyết tâm thực hiện của ba em chỉ thật sự bắt đầu từ những câu chuyện sinh hoạt thường ngày trong gia đình.

Nói về ý tưởng “Đèn học thân thiện”, em Nguyễn Phương Uyên bộc bạch: “Một hôm, thấy ông nội đang chẻ tre để đan thúng, rổ, sẵn tính tò mò, em lại gần quan sát và tìm hiểu công việc của ông. Sau khi xong việc, ông gom những mắt tre già lại thành từng đống để đốt bỏ. Lúc đó, em chợt nghĩ ngay đến những cây trúc, thanh tre hay những mắt tre già mà ông nội không dùng đến sẽ là vật liệu giúp em chế tạo nhiều đồ dùng phục vụ trong học tập, chẳng hạn như: phách nhạc, vòng bằng tre, quả bóng, chong chóng, thùng rác..., đặc biệt là đèn học thân thiện với môi trường. Vì thế, em đã xin ông cho em được giữ lại chúng”.

Nghĩ là làm, Uyên lập tức rủ Linh và Hoàn cùng thực hiện. Sau đó, cả ba em cùng dành thời gian nghiên cứu và lên kế hoạch cho ý tưởng. Theo Trương Hoàng Châu Linh và Nguyễn Khải Hoàn, cả ba em đều có chung sở thích tìm tòi, khám phá khoa học. Thời gian rảnh rỗi, các em thường chia sẻ, bàn luận về những ý tưởng nghiên cứu, chế tạo các dụng cụ học tập, đồ dùng giúp ích cho bản thân, gia đình. Vì vậy, các em phối hợp khá ăn ý trong việc hoàn thiện ý tưởng “Đèn học thân thiện”.

Ý tưởng của các em được nhiều thầy cô giáo ủng hộ, đặc biệt là cô Bùi Thị Kha, giáo viên bộ môn Âm nhạc nhiệt tình hướng dẫn và khuyến khích các em gửi sản phẩm tham gia cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng tỉnh Phú Yên lần thứ I (2015-2016) do Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh, các sở KH-CN, GD-ĐT và Tỉnh đoàn tổ chức.

Sản phẩm thân thiện với môi trường

Trong quá trình hoàn thiện sản phẩm, Uyên, Linh và Hoàn luôn tranh thủ thời gian rảnh rỗi để tìm tài liệu tham khảo qua sách, báo và học hỏi cách làm từ một số mô hình, sản phẩm đèn học sáng tạo bằng các vật liệu khác trên internet để có thể áp dụng thực hiện ý tưởng. Em Nguyễn Phương Uyên, Trương Hoàng Châu Linh đảm nhận việc thiết kế, chỉnh sửa các chi tiết để chiếc đèn có kiểu dáng đẹp, phù hợp, còn Nguyễn Khải Hoàn lo việc gia công các chi tiết bằng tre để lắp ráp thân đèn, đặt mua dây điện, công tắc và bóng đèn led... phù hợp với đèn.

Chất liệu của sản phẩm chủ yếu là tre. Người làm chỉ cần chọn một mắt tre dài khoảng 30cm để làm phần chá đèn và một mắt tre dài khoảng 20cm để làm phần đế đèn. Tiếp tục chọn thêm một gốc tre đài có chiều dài khoảng 30cm dùng làm thân đèn. Sau đó, chẻ ống tre làm đôi, vót nhẵn ống tre để làm phần chá đèn và chân đèn. Gốc tre đài cũng được vót nhẵn để làm phần trụ đèn, dùng vít gắn các bộ phận lại với nhau, rồi khoan lỗ để nối dây điện đến bóng đèn và công tắc điện. Cuối cùng gắn bóng đèn vào chá đèn và kiểm tra sau khi đã hoàn thành.

Do ở lứa tuổi các em còn quá nhỏ, không thể tự mình chọn, vót nhẵn tre; lắp ráp công tắc, đèn điện nên trong quá trình thực hiện sản phẩm, cô Kha và một thầy giáo trong trường giúp các em làm những công đoạn này.

Nhớ lại khoảng thời gian hoàn thiện sản phẩm, Uyên chia sẻ: “Tuy được thiết kế đơn giản nhưng để có được sản phẩm hoàn thiện, chúng em cũng đã trải qua giai đoạn khó khăn. Mỗi lần thất bại, chúng em lại cẩn thận kiểm tra từng khâu để tìm nguyên nhân và có biện pháp sửa chữa. Có khi hoàn thiện sản phẩm nhưng đèn không sáng; chúng em không tìm ra nguyên nhân nên đã nhờ cô giáo hướng dẫn cách nối mạch điện cho chính xác. Sau đó, chiếc đèn đã phát sáng thành công”.

Là người giảng dạy, hướng dẫn và đồng hành cùng các em trong quá trình nghiên cứu, cô Bùi Thị Kha không giấu sự vui mừng: “Các em đều có tinh thần hăng say sáng tạo, cùng nhau cố gắng tìm tòi và trang trí sao cho sản phẩm có tính thẩm mỹ phù hợp với lứa tuổi học sinh. “Đèn học thân thiện” gần gũi với các em như một người bạn không thể thiếu, vừa bền vừa rẻ vừa lạ, độ sáng không gây đau mắt; sản phẩm không bị mất màu. Hơn hết, các em rất vui và thích thú khi tự mình cùng nhau suy nghĩ làm ra sản phẩm tham gia cuộc thi này”.

Không chỉ say mê nghiên cứu, sáng tạo khoa học, Uyên, Linh và Hoàn còn là học sinh giỏi toàn diện nhiều năm liền, ngoan ngoãn và luôn có ý thức học tập. Chia sẻ về ước mơ của mình, ba em mong muốn được trở thành những bác sĩ, kỹ sư... lành nghề. Trong tương lai, các em mong muốn được tiếp tục nghiên cứu thêm những sản phẩm mới, giúp ích cho cuộc sống.

THIÊN LÝ