Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước đến Cộng hòa Mozambique, sáng 12/3 (giờ địa phương), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã thăm trụ sở Quốc hội Mozambique, gặp Chủ tịch Quốc hội Veronica Macamo.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang gặp Chủ tịch Quốc hội Mozambique Veranica Mucamo - Ảnh: TTXVN

Chủ tịch Quốc hội Mozambique Veronica Macamo chào mừng và đánh giá cao chuyến thăm Mozambique của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, coi đây là mốc quan trọng mở ra giai đoạn mới cho quan hệ hợp tác giữa hai nước. Bà nhấn mạnh Mozambique và Việt Nam có quan hệ truyền thống lâu đời, đậm tình hữu nghị và cảm ơn sự ủng hộ và tình đoàn kết quý báu của Việt Nam dành cho Mozambique trong giai đoạn đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước ngày nay. 

Bà Chủ tịch cho rằng Quốc hội hai bên có nhiều kinh nghiệm và thông tin có thể chia sẻ cho nhau, khẳng định quyết tâm đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam, phối hợp chặt chẽ tại các tổ chức liên nghị viện quốc tế, góp phần củng cố quan hệ hợp tác song phương, nhất là trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, viễn thông, nông nghiệp… và đề xuất nghiên cứu ký kết thỏa thuận nhằm tăng cường hợp tác giữa hai Quốc hội. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang bày tỏ vui mừng được trở lại thăm Mozambique sau 7 năm và tận mắt chứng kiến những thành tựu mà nhân dân Mozambique anh em đã đạt được trong xây dựng đất nước và đánh giá cao vai trò của Quốc hội Mozambique trong việc xây dựng môi trường đoàn kết, thống nhất, góp phần vào công cuộc xây dựng phát triển đất nước. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu tại diễn đàn doanh nghiệp Mozambique – Việt Nam - Ảnh: TTXVN

Cùng ngày, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã thăm trụ sở Đảng Mặt trận Giải phóng Mozambique (FRELIMO) và có cuộc gặp Tổng Thư ký FRELIMO Eliseu Machava trong sự chào đón nồng nhiệt của đông đảo quần chúng và đảng viên FRELIMO. Tổng thư ký Đảng FRELIMO vui mừng chào đón Chủ tịch nước tới thăm trụ sở Đảng lần thứ 2 trên cương vị mới, cho biết FRELIMO rất coi trọng mối quan hệ lâu đời với Đảng Cộng sản Việt Nam và luôn nỗ lực hết sức để củng cố mối quan hệ này. 

Ông Eliseu Machava chúc mừng Việt Nam vừa tổ chức thành công Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XII, bầu ra ban lãnh đạo mới và xác định mục tiêu tổng quát cho năm năm tới. Ông cảm ơn Việt Nam đã hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm với Đảng FRELIMO trong công tác xây dựng Đảng, giúp đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực cho Đảng. Ông cho biết nhiều Đảng viên FRELIMO sau khi được đào tạo tại Việt Nam trở về đã được tin tưởng giao đảm nhiệm các trọng trách lãnh đạo trong các cấp ủy Đảng. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thông báo vắn tắt kết quả Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XII và khẳng định hai nước cần tiếp tục duy trì hợp tác chặt chẽ giữa hai Đảng, làm nền tảng cho phát triển quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước. Chủ tịch nước bày tỏ tin tưởng dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng FRELIMO, Mozambique sẽ tiếp tục đạt nhiều thành công hơn nữa trong phát triển đất nước, góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng và nhân dân hai nước Việt Nam - Mozambique. 

Cùng ngày 12/3, tại thủ đô Maputo, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Mozambique Filipe Jacinto Nyusi đã cùng tham dự Diễn đàn Doanh nghiệp Mozambique - Việt Nam. Với mong muốn đẩy mạnh hợp tác về thương mại, sớm đưa kim ngạch đạt ngưỡng 500 triệu USD vào năm 2020, nhiều ý kiến tại diễn đàn đã đánh giá cao tiềm năng của các doanh nghiệp Việt Nam trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là chế biến nông sản, dệt may, gỗ; nhấn mạnh lợi thế của Mozambique về nguyên liệu thô, năng lượng, khẳng định đây là mảnh đất màu mỡ để khai thác và mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư Việt Nam. Đại diện Liên đoàn các hiệp hội doanh nghiệp Mozambique cho rằng, trước đây, giới doanh nhân Việt Nam và Mozambique từng trao đổi các đoàn doanh nghiệp để bàn về hợp tác trong lĩnh vực viễn thông, dầu khí, khẳng định, chuyến thăm lần này của Chủ tịch nước cùng các biên bản ghi nhớ kí kết sẽ là cơ hội để hai bên đẩy mạnh hợp tác. Đại diện VCCI nêu rõ mục tiêu của các doanh nghiệp hai nước không chỉ là hướng về thị trường của nhau mà cần hướng tới nước thứ ba. 

Thay mặt cho nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam đang có nhu cầu đến châu Phi đầu tư, đại diện VCCI đề nghị lãnh đạo hai nước quan tâm đến sự sụt giảm trong quan hệ thương mại trong thời gian qua, để có giải pháp lâu dài, không lặp lại; đồng thời cần tập hợp những cơ hội nhỏ nhất để chuyển hóa thành lợi thế. Đại diện khối doanh nghiệp Việt Nam cũng đề nghị chính phủ hai nước nên tập trung vào những chương trình cụ thể, tháo gỡ kịp thời những trở ngại trong quá trình triển khai. Các doanh nghiệp lớn của Việt Nam đi tiên phong như Viettel, Hapro nên kéo theo các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam sang Mozambique đầu tư; giới thiệu cơ hội hợp tác và đối tác. 

Tại diễn đàn, Tổng thống Mozambique Filipe Jacinto Nyusi cho biết trong chính sách hướng Đông, Chính phủ Mozambique quan tâm đến trụ cột về kinh tế mà hai bên có tiềm năng, đặc biệt là nông nghiệp, năng lượng, du lịch, xây dựng, giao thông vận tải. Khẳng định Mozambique đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi để mời gọi đầu tư nước ngoài, Tổng thống tin tưởng, cùng với những chiến lược vĩ mô, doanh nghiệp hai bên cần bàn bạc và đưa ra những giải pháp để cụ thể hóa những thỏa thuận cấp cao. Mô hình Movitel là minh chứng cho sự thành công của doanh nghiệp Việt Nam tại Mozambique, và những kinh nghiệm từ triển khai dự án này cần được mở rộng sang các lĩnh vực khác. 

Ghi nhận những kiến nghị của doanh nghiệp hai nước, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nêu rõ Việt Nam có vị trí cửa ngõ quan trọng tại khu vực ASEAN, đang liên thông, kết nối với nhiều thị trường quan trọng khác thông qua nhiều hiệp định thương mại được ký kết. Việt Nam coi trọng hợp tác nhiều mặt trên tinh thần cùng có lợi với Mozambique, nhưng kết quả như hiện tại, chưa tương xứng với tiềm năng. Chủ tịch nước nêu ra những thuận lợi: quan hệ hữu nghị tốt đẹp truyền thống; quan tâm chính trị của lãnh đạo cấp cao, chính sách hướng Đông của Mozambique... Bên cạnh đó, hai nước cũng có nhiều tương đồng về tiềm năng thiên nhiên, chính sách thu hút đầu tư cởi mở thân thiện. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang hoan nghênh những sáng kiến được nêu ra tại diễn đàn: đề xuất mở kho ngoại quan, cơ chế thanh toán liên ngân hàng...đề nghị doanh nhân hai nước tiếp tục trao đổi kỹ để tìm được tiếng nói đồng thuận. Chủ tịch nước tin tưởng với sự ủng hộ của lãnh đạo hai nước; chắc chắn sẽ có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đến Mozambique, tiếp nối thành công của Movitel.

Tiếp đó, chiều 12/3, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã đến thăm và tìm hiểu về hoạt động kinh doanh tại Công ty viễn thông Movitel, liên doanh giữa Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel với Mozambique. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao hiệu quả kinh doanh của liên doanh, đồng thời mong muốn đây sẽ là hình mẫu của sự hợp tác có hiệu quả giữa Việt Nam - Mozambique.

Chủ tịch nước đề nghị cán bộ của Movitel xây dựng hình ảnh đất nước, con người Việt Nam thân thiện, giúp đỡ Mozambique trên tinh thần hợp tác cùng có lợi; tranh thủ thành công bước đầu để vươn xa ra nhiều nước trong khu vực, góp phần đưa Viettel trở thành thương hiệu toàn cầu. Cũng tại Công ty Movitel, Chủ tịch nước đã trao đổi trực tuyến với một nhóm chuyên gia nông nghiệp của Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam đang giúp Mozambique khảo nghiệm các loại giống lúa, đậu tương, cà chua của Việt Nam. Nhờ sự phối hợp tốt giữa chuyên gia và nông dân, bước đầu các loại giống và kỹ thuật canh tác của Việt Nam đã chứng minh được tính ưu việt, cho năng suất cao gấp đôi, thậm chí gấp ba lần so với các loại cây trồng bản địa. Kết quả này được Bộ Nông nghiệp và Chính phủ Mozambique đánh giá cao.

Chủ tịch nước biểu dương các kỹ sư Việt Nam đã vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ, những kết quả này cần được duy trì, đề xuất lên cấp cao hơn để đi đến đại trà. Chủ tịch nước đề nghị các chuyên gia Việt Nam trao đổi và chia sẻ tất cả những kiến thức, kinh nghiệm có được, góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, an ninh lương thực của Mozambique, qua đó đóng góp vào tình cảm hữu nghị, gắn bó giữa hai nước. 

Cùng ngày Chủ tịch nước đã có cuộc gặp gỡ với cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, làm việc, học tập tại Mozambique. Đại diện cho Hội người Việt Nam tại Mozambique, bác sĩ Ngô Kim Trọng đã báo cáo với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang về tình hình sinh sống, công tác, học tập của người Việt ở sở tại.

Cùng với việc mở lại đại sứ quán Việt Nam ở Mozambique, Hội người Việt tại Mozambique được thành lập từ năm 2009 đã đóng góp tích cực vào việc liên kết cộng đồng gồm khoảng hơn 200 người Việt, giúp đỡ lẫn nhau, tăng cường quan hệ với người dân sở tại. Các đại diện các nhóm chuyên gia giáo dục, y tế, nhóm doanh nghiệp Việt Nam tại Mozambique lần lượt chia sẻ về niềm vui lao động, cống hiến ở một đất nước xa xôi; những nỗ lực khắc phục khó khăn, không ngừng để thực hiện nhiệm vụ được giao, tìm kiếm cơ hội để mở rộng làm ăn kinh doanh ở Mozambique.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang bày tỏ vui mừng khi thấy cộng đồng Việt Nam tại Mozambique hiện đã phát triển hơn nhiều so với trước. Chủ tịch nước cho rằng cùng với nâng tầm quan hệ, hợp tác trên các mặt về kinh tế xã hội giữa Việt Nam với Mozambique và khu vực châu Phi cũng không ngừng được mở rộng. Yêu cầu về công việc trước mắt cũng như lâu dài càng đòi hỏi mỗi người trong cộng đồng người Việt tại Mozambique, từ các cán bộ, chuyên gia, doanh nghiệp, công nhân viên, đến sinh viên học sinh Việt Nam nỗ lực phấn đấu hơn nữa, hòa nhập vào cộng đồng bản địa, tháo gỡ khó khăn, thách thức, phát triển đầu tư kinh doanh, đạt thành quả trong mọi công việc. 

Chiều 12/3, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã gặp mặt một số sinh viên Mozambique vừa tốt nghiệp Đại học tại Việt Nam và trở về nước. Cùng dự có các vị quan chức Bộ giáo dục và Bộ Nông nghiệp Mozambique. Các sinh viên đã báo cáo với Chủ tịch nước về thời gian học tập tại Việt Nam, mong muốn nghề nghiệp của mình khi trở về nước sở tại. Các sinh viên Mozambique đã bày tỏ những ấn tượng tốt đẹp về đất nước Việt Nam cùng sự tận tình của các giáo viên trong những năm tháng học tập tại Việt Nam. Chủ tịch nước mong muốn bằng những kiến thức thu nhận được, các sinh viên sẽ đóng góp tích cực cho đất nước. Hiện nay giữa Mozambique và Việt Nam đang mở rộng nhiều lĩnh vực hợp tác. Đây là cơ hội để những người từng học tập tại Việt Nam, với lợi thế sẵn có phát huy sở trường, tùy theo vị trí công việc, đóng góp cho tình hữu nghị giữa hai nước. 

Dự kiến ngày 13/3, Chủ tịch nước cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Maputo, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Cộng hòa Mozambique, lên đường thăm Cộng hòa Hồi giáo Iran.

BTV (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)