Ngày 19/11, kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị Bộ trưởng Đinh La Thăng phải thực hiện cho được những cam kết trước Quốc hội, kể cả những lời hứa cụ thể.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, nếu Bộ trưởng không thực hiện được phải báo cáo lại trước cử tri và Quốc hội. Thông qua trả lời chất vấn của Bộ trưởng, cử tri tương đối hài lòng, Quốc hội mong rằng Bộ trưởng tiếp tục làm tốt và cuối năm sau có báo cáo trước Quốc hội về những lời hứa này.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho biết trong phiên trả lời chất vấn đối với Bộ trưởng Đinh La Thăng, ý kiến của các đại biểu đặt thẳng vấn đề, rất ngắn gọn, rõ ràng. Bộ trưởng đã đi thẳng vào làm rõ vấn đề và đưa ra được các giải pháp cũng như đưa ra cam kết quyết đoán ngay tại phiên chất vấn với tinh thần đã nói và làm, hứa thì phải thực hiện. Đây không phải chỉ hứa với đại biểu Quốc hội mà hứa với đồng bào cử tri của cả nước. Ví dụ như cam kết cuối năm sau vượt kế hoạch 1 năm đối với đường Quốc lộ 1A; cam kết đường sắt Hà Nội-Hà Đông đảm bảo an toàn; cam kết đường nông thôn đến xã, cầu treo đến vùng khó khăn theo đúng kế hoạch của Bộ trưởng.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, giao thông vận tải là huyết mạch của kinh tế và đời sống xã hội nên Đảng ta coi đây là khâu đột phá phát triển kinh tế xã hội đất nước. Đến nay, đã có chiến lược, quy hoạch và hàng năm cũng như 5 năm đã có kế hoạch triển khai đầu tư. Giao thông vận tải cũng là sự kết nối giao thông đường sắt, đường bộ, đường thủy, đường không; mạng giao thông nông thôn địa bàn nông thôn, địa bàn huyện, liên huyện, địa bàn tỉnh, liên tỉnh, địa bàn quốc gia và có liên kết với quốc tế. Tính hệ trọng của giao thông là như vậy và không có giao thông thì kinh tế không phát triển.
Vì vậy, Quốc hội yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải rà soát lại chiến lược, quy hoạch, kế hoạch đã có trên tinh thần nếu cần thì điều chỉnh, nếu cần thì chỉnh sửa để tiếp tục hoàn thiện định hướng này. Trên cơ sở có kế hoạch, quy hoạch có sơ đồ, giải pháp để kêu gọi đầu tư đảm bảo đúng tiến độ; mở rộng đầu tư trong nước và quốc tế kết hợp với đầu tư quốc tế ở đường không, đường thủy, đường bộ, liên quốc gia để hình thành mạng lưới kết nối giữa Việt Nam và các nước; có nhiều biện pháp sáng tạo, đổi mới để thúc đẩy đầu tư đảm bảo theo kế hoạch.
Liên quan đến phát triển hệ thống giao thông, Quốc hội đề nghị Bộ trưởng tính toán sơ đồ tài chính phù hợp với các chiến lược quy hoạch. Đồng thời tập trung tất cả các nguồn lực trong nước và ngoài nước, doanh nghiệp, nhà nước liên kết với quốc tế để sớm thực hiện chiến lược này một cách tốt hơn. Đặc biệt, Quốc hội yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải cần quan tâm đến chất lượng đầu tư, bảo đảm giá thành hợp lý và phát huy hiệu quả; tăng cường kiểm tra, kiểm soát ngay cả quy hoạch, dự án, thiết kế, dự toán để đảm bảo chất lượng vì hiệu qủa của mỗi con đường, công trình đều gắn với hiệu quả kinh tế của đất nước.
Tiếp đó, ngành giao thông vận tải phải dứt khoát và tiếp tục giảm tai nạn giao thông. Nước ta đã làm quyết liệt hàng năm giảm từ 5-10% và 3 năm nay có địa phương giảm được 20-30% nhưng có địa phương không giảm được mà còn tăng. Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cũng cần xem xét đánh giá hiệu quả của vận tải, kinh doanh vận tải để xây cơ cấu hợp lý trong các ngành kinh tế vận tải từ đó phát triển cơ sở hạ tầng nhưng phải đáp ứng nhu cầu của đất nước trong vận tải; có nhiều biện pháp tích cực để nâng chất lượng phục vụ vận tải.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục thúc đẩy tái cơ cấu đầu tư, tái cơ cấu doanh nghiệp trong lĩnh vực của ngành để khắc phục chất lượng kinh doanh hiện nay chưa cao. Chẳng hạn như chất lượng tại các sân bay, các hãng hàng không, các công ty vận tải chưa hiệu quả cao và lãng phí. Đặc biệt, kinh doanh đường thủy mới khởi động và thấy rõ tiềm năng nhưng chúng ta chưa phát huy được thế mạnh và chưa đem lại hiệu thiết thực.
Trước đó, thực hiện chương trình làm việc, sáng 19/11, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng tiếp tục trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội. Trả lời câu hỏi của đại biểu Đặng Ngọc Quỳnh (Hưng Yên) về cơ cấu vận tải hiện nay, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết hiện cơ cấu vận tải về cả tỉ trọng và phương thức cơ cấu đều chưa hợp lý. Vận tải đường bộ vẫn chiếm ưu thế trong khi vận tải đường sắt thấp và vận tải đường thủy nội địa là phương thức có giá cả hợp lý hơn thì vẫn còn chưa tăng. Bộ trưởng nêu rõ mỗi phương thức vận tải đều có ưu điểm và nhược điểm khác nhau. Đường bộ có tính ưu việt là cơ động cao, nhưng giá thành cao lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông. Vận tải thủy nội địa và đường biển thích hợp vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn, hàng siêu trường, siêu trọng, chi phí vận tải thấp, tuy nhiên lại phụ thuộc vào luồng tuyến và thời gian vận chuyển không nhanh. Vận tải đường sắt phù hợp với vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn, giá thành thấp những tính cơ động không cao, nhất là kết nối giữa các phương thức không tốt. Vận tải hàng không có ưu điểm vận chuyển nhanh, phù hợp với vận chuyển hàng hóa có giá trị cao, nhưng không thể vận chuyển khối lượng lớn và chi phí vận tải cao.
Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết theo chiến lược phát triển vận tải đã được Thủ tướng phê duyệt thì sắp tới thực hiện tái cơ cấu ngành giao thông vận tải, trong đó mục tiêu ngành đưa ra là phát triển thị trường vận tải theo hướng tăng thị phần vận tải đường biển, thủy nội địa, giảm thị trường vận tải ô tô, đặc biệt là trên các tuyến giao thông vận tải hành lang chính, đặc biệt là giảm chi phí vận tải.
Giải đáp băn khoăn của đại biểu Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) về kiểm soát tải trọng phương tiện, Bộ trưởng cho biết đây là một trong những giải pháp thức hiện tái cơ cấu toàn diện, triệt để của ngành giao thông vận tải, góp phần phát triển hài hòa các phương thức vận tải. Bộ trưởng khẳng định nếu kiểm soát được chặt chẽ tải trọng các phương tiện trên đường bộ, chắc chắn thị trường vận tải đường bộ, giá vận tải đường bộ sẽ trở về đúng giá trị thực. Bộ trưởng cho biết để kiểm soát tải trọng và phương thức giao thông vận tải có nhiều giải pháp, việc kiểm soát tải trọng phương tiện chỉ là một trong những giải pháp ngành sẽ thực hiện và tin tưởng đến năm 2015 tình trạng xe quá tải trọng sẽ được giải quyết căn bản.
Câu hỏi của đại biểu Lê Thị Công (Bà Rịa-Vũng Tàu) về đảm bảo chất lượng công trình, cụ thể là quốc lộ 51, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết Bộ đã đưa ra một số giải pháp cụ thể và triển khai quyết liệt để đáp ứng kỳ vọng của nhân dân.
Trước đó, chiều 18/11, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã tập trung trả lời về tình trạng chung của hạ tầng giao thông; giải pháp đột phá xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, giải pháp sớm hoàn thành quốc lộ 1A; trách nhiệm của bộ và chính quyền địa phương trong công tác bảo đảm an toàn giao thông…
Đảm bảo giá cước vận tải hợp lý
Trả lời câu hỏi của đại biểu Trương Minh Hoàng (Cà Mau) về giải pháp đảm bảo giá cước vận tải hợp lý, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng cho biết hiện nay Bộ đang thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ là tái cơ cấu ngành giao thông vận tải; trong đó có ba trụ cột là tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước và tái cơ cấu vận tải. Đặc biệt, để thực hiện tái cơ cấu vận tải, Bộ Giao thông Vận tải đang thực hiện tái cơ cấu từng lĩnh vực gồm cả đường bộ, đường sắt, hàng không, đường thủy nội địa và hàng hải với mục tiêu tăng năng suất lao động, giảm chi phí, trên cơ sở đảm bảo các điều kiện để điều chỉnh giá cước cũng như phát huy những lợi thế ở Việt Nam hiện nay như: có đường biển dài hơn 3.000km; đường thủy tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng…
Để thực hiện tái cơ cấu ngành, Bộ trưởng khẳng định yếu tố quan trọng là phải nâng cao chất lượng dịch vụ, thái độ phục vụ, đào tạo lại con người trong từng lĩnh vực, qua đó cũng góp phần cho việc giảm cước vận tải. Bộ trưởng cho biết qua việc thực hiện tái cơ cấu các phương thức vận tải, hiện nay tỉ trọng vận tải đường bộ bắt đầu giảm; đường hàng hải và đường thủy nội địa tăng lên; đường sắt đang trong quá trình sắp xếp tái cơ cấu lại cũng tăng được thị phần và cước vận tải đường sắt bắt đầu giảm. Cũng theo Bộ trưởng Đinh La Thăng, năm nay giá xăng dầu tăng nhiều lần nhưng Tổng công ty đường sắt không tăng giá cước và còn giảm giá vé trong dịp Tết từ 11-17% so với năm 2013.
Thực hiện tái cơ cấu đối với hàng không, Bộ Giao thông Vận tải đang tập trung đẩy mạnh xã hội hóa tất cả những lĩnh vực mà tư nhân có thể làm được và đẩy mạnh cổ phần hóa. Đặc biệt, vừa rồi ngành giao thông vận tải đã thực hiện thành công việc cổ phần hóa Tổng công ty Hàng không Việt Nam. Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết thêm, mặc dù thời gian qua giá xăng dầu tăng nhưng Tổng công ty Hàng không không tăng giá. Như vậy, so với giá cước hiện nay đối với các nước trong khu vực thì thấp hơn.
Quan tâm phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn
Liên quan đến câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết hiện nay, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đang chỉ đạo ngành giao thông vận tải phải thực hiện đột phá kết cấu hạ tầng giao thông với một số công trình hiện đại, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, trong đó giao thông vận tải phải đi trước một bước. Hiện chúng ta thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, mà trọng tâm là tái cơ cấu đầu tư công, vì vậy nguồn lực dành cho đầu tư phát triển hạ tầng giao thông cũng ngày càng hạn chế.
Thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất nhiều cơ chế chính sách để huy động được các nguồn lực xã hội, doanh nghiệp, tư nhân cũng như nhà đầu tư cả trong nước và nước ngoài tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông. Do vậy, gần 3 năm qua việc huy động vốn ở ngoài xã hội cho kết cấu hạ tầng giao thông đạt 160.000 tỉ đồng, bằng 60% tổng vốn đầu tư của các nguồn như ODA, ngân sách, trái phiếu Chính phủ... Bộ trưởng khẳng định đây là nỗ lực rất lớn của ngành giao thông vận tải cũng như sự vào cuộc thật sự từ các nhà đầu tư, doanh nghiệp.
Hiện nay, để tiếp tục tạo ra sự đột phá, Bộ Giao thông Vận tải đang nghiên cứu chuyển giao quyền khai thác kết cấu hạ tầng sau khi được đầu tư giao cho các nhà đầu tư khác khai thác, quản lý thu phí. Bên cạnh đó, Bộ Giao thông Vận tải đang xây dựng một đề án tổng thể để báo cáo Chính phủ trên cơ sở những quy định hiện hành của pháp luật để huy động các nguồn lực.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Ngô Văn Hùng (Lào Cai) về thực trạng giao thông nông thôn hiện nay, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cho biết thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, bộ mặt giao thông nông thôn đã có những thay đổi tích cực, góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn mới. Đây cũng chính là yếu tố quan trọng để hoàn thành Chương trình xây dựng nông thôn mới. Bộ trưởng khẳng định có được kết quả này là do sự ủng hộ của nhân dân đã chủ động hiến đất làm đường, phá bỏ tường rào để làm đường. Bộ trưởng đã dẫn ra nhiều dẫn chứng sinh động như ở Thái Bình có người dân đã hiến tặng 300 triệu đồng để làm đường xã.
Đánh giá bộ mặt giao thông nông thôn đã có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên để hoàn thành đúng mục tiêu đã đặt ra, Bộ trưởng cho biết cần phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và người dân, sự cố gắng, chỉ đạo quyết liệt của địa phương. Trả lời băn khoăn của đại biểu về tiến độ xây dựng cầu treo, góp phần tạo điều kiện đi lại thuận tiện, an toàn cho người dân, Bộ trưởng cho biết Bộ Giao thông Vận tải đã chủ động đề xuất, Chính phủ chỉ đạo đạo xây dựng Đề án phát triển xây dựng cầu treo và cầu dân sinh cho 50 tỉnh trong cả nước.
Hiện Bộ đang hoàn thiện để báo cáo Chính phủ về vấn đề này. bộ trưởng cho biết trong cả nước hiện có khoảng 7.811 cây cầu cần được xây dựng. Bộ đã khảo sát, rà soát để xây dựng lộ trình cụ thể để tiến hành đầu tư. Hiện Chính phủ đã đồng ý đầu tư 186 cầu bằng cách ứng vốn ngân sách của 2015; mục tiêu phấn đấu 30/6/2015 sẽ hoàn thành. Bộ trưởng cho biết để làm được 7.811 cây cầu cần gần 2 nghìn tỉ và sẽ huy động từ nhiều nguồn vốn khác nhau, trong đó có sự tham gia của các địa phương và những nhà tài trợ.
Chia sẻ nỗi băn khoăn của đại biểu Trương Minh Hoàng (Cà Mau) về việc gần 40 năm giải phóng đất nước nhưng vẫn còn một số nơi chưa có đường ôtô đến thị trấn của huyện, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã thẳng thắn thừa nhận đây là một thực tế. Hiện nay còn 11 huyện đảo chưa có đường ôtô, còn 8 huyện trên đất liền có đường ôtô đến trung tâm nhưng còn phải đi qua phà, Bộ đã trao đổi với các địa phương, trong đó 5 huyện sẽ được đầu tư trong thời gian tới; 3 huyện còn lại tiếp tục phối hợp với địa phương nghiên cứu để thực hiện đầu tư xây dựng. Bộ trưởng khẳng định Bộ Giao thông Vận tải sẽ có trách nhiệm cùng với các tỉnh, huyện tìm những nguồn vốn để đầu tư.
Đối với đường ôtô về xã, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết thực hiện chiến lược phát triển giao thông nông thôn đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 với mục tiêu 100% xã có đường ôtô đến trung tâm xã. Hiện nay, các địa phương đang rất quan tâm đầu tư phát triển đường giao thông nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới như Tuyên Quang mỗi năm thực hiện được 700km bằng sự đóng góp của người dân, sự hỗ trợ của tỉnh và các nguồn vốn khác. Phú Yên từ đầu năm đến nay đã làm được 500km đường giao thông nông thôn. Với sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương, Bộ Giao thông Vận tải và sự ủng hộ từ các nhà tài trợ, nhà hảo tâm, doanh nghiệp, Bộ trưởng tin tưởng sự nghiệp phát triển giao thông nông thôn sẽ về đích sớm, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Quyết liệt phòng, chống tham nhũng trong ngành
Đối với công tác phòng chống tham nhũng trong ngành Giao thông Vận tải và những giải pháp đột phá, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng đây là một vấn đề rất lớn không chỉ đối với ngành Giao thông Vận tải mà còn của tất cả các ngành khác.
Bộ Giao thông Vận tải đã triển khai sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, đặc biệt kết luận của Tổng bí thư về công tác phòng chống tham nhũng trong thời gian vừa qua. Bộ cũng đã xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể. Bộ Giao thông Vận tải xác định đây là một nhiệm vụ trọng tâm, hết sức quan trọng.
Bộ trưởng cho biết cùng với chương trình tổng thể về triển khai phòng, chống tham nhũng của Trung ương, Bộ Giao thông Vận tải đã đưa ra các giải pháp đột phá để nâng cao hiệu quả chống tham nhũng trong ngành. Cụ thể, Bộ đã xác định trách nhiệm đối với người đứng đầu từ phê duyệt chủ trương, đến việc đầu tư; trong đó trách nhiệm bao gồm cả bộ trưởng, thứ trưởng, thủ trưởng các đơn vị, doanh nghiệp...
Đồng thời, phải thực hiện các quy định của Bộ như công tác cán bộ, chủ trương đầu tư, phân bổ vốn đến quá trình thực hiện, công tác đấu thầu, chọn nhà đầu tư, nhà thầu, tư vấn thiết kế, giám sát... đều thực hiện công khai minh bạch, đúng quy định hiện hành của pháp luật.
Cùng với đó, Bộ thực hiện việc xử lý nghiêm tất cả các trường hợp vi phạm gồm cả trong ngành, những người trực tiếp vi phạm đều xử lý nghiêm minh. Đối với các chủ thể như ban quản lý, chủ đầu tư, nhà thầu nếu sai phạm, Bộ kiên quyết xử lý và thay thế; kể cả những việc mà có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì đề nghị các cơ quan của pháp luật xử lý theo quy định.
Theo Bộ trưởng, trong những giải pháp trên, thì công tác quản lý cán bộ là quan trọng nhất. Vì vậy, Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo với Chính phủ và nhận được sự đồng tình trong việc tổ chức thi tuyển các chức danh lãnh đạo như Tổng cục trưởng, Cục trưởng... đều tổ chức công khai, minh bạch; vừa đảm bảo chuyên môn, nghiệp vụ, khả năng lãnh đạo, vừa đảm bảo năng lực, phẩm chất đạo đức và có tinh thần chống tham nhũng quyết liệt đến cùng.
Đến cuối năm 2015 sẽ không còn xe quá khổ, quá tải
Trả lời chất vấn của đại biểu về việc xử lý những xe quá khổ, quá tải đã làm mất an toàn giao thông, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết việc xử lý xe quá khổ, quá tải, kiểm soát tải trọng phương tiện là nhiệm vụ trong tâm trong năm an toàn giao thông năm 2014 và năm 2015 tiếp tục sẽ được coi là năm tăng cường quản lý giao thông vận tải và tải trọng phương tiện. Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng với giải pháp đồng bộ hiện nay, xe quá khổ, quả tải đã giảm mạnh. Nếu như tiếp tục các giải pháp đó với tinh thần quyết liệt hơn quyết tâm cao hơn, đồng bộ hơn từ Trung ương đến địa phương, chúng ta sẽ giảm được.
“Tôi cho rằng, đây là giải pháp hết sức căn cơ vì cùng với việc giảm được tải trong phương tiện ngoài các trạm cân lưu động, các trạm cân cố định, ngành sẽ thực hiện việc giám sát các loại xe này trên các trạm thu phí lưu động sẽ được lắp trên các tuyến đường nên toàn bộ xe quá khổ quá tải kiểm soát trên các trạm thu phí tự động này”, Bộ trưởng Đinh La Thăng nói.
Bộ Giao thông Vận tải đã thực hiện tổ chức cam kết các chủ xe, với các doanh nghiệp; các các cơ quan quan quản lý chủ xe cũng không xếp hàng quá tải trọng. Các bến tàu và bến xe cũng thực hiện cam kết và hiện. Tất cả các doanh nghiệp lớn có xe đã ký cam kết không xếp hàng quá tải trọng. Ngoài ra, bộ đã siết chặt đăng kiểm và tuyên truyền vận động để chủ phương tiện không chở hàng quá tải trọng nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông, đồng thời tăng cường xử lý và phạt nặng các trường hợp vi phạm, thậm chí yêu cầu xe quay trở lại chứ không cho hạ hàng. Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định nếu việc kiểm soát tải trọng xe được cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, nhất là người dân, chủ doanh nghiệp đồng tình ủng hộ và các giải pháp này được thực hiện đồng bộ thì đến năm 2015 sẽ không còn xe quá khổ, quá tải.
BTV (Theo TTXVN/Vietnam+)
