Trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN 25 và các cấp cao liên quan, ngày 13/11, tại Nay Pyi Taw, Myanmar, tiếp tục diễn ra Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 9, Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 2, Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 17 và Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 17. Nhân dịp này, các nhà lãnh đạo ASEAN đã có cuộc gặp với Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ABAC).

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự và có các phát biểu quan trọng tại các Hội nghị nói trên.

Tại các hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN và đối tác nhất trí tiếp tục tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác thông qua thực hiện hiện quả các chương trình hành động hiện có, gia tăng liên kết kinh tế và quan hệ thương mại đầu tư, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển cũng như hợp tác ứng phó hữu hiệu với các thách thức đang nổi lên. Các đối tác khẳng định coi trọng quan hệ hợp tác với ASEAN, cam kết tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng vào năm 2015 cũng như triển khai Tầm nhìn sau 2015, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong tăng cường cấu trúc hợp tác khu vực, đóng góp cho mục tiêu chung về hoà bình, an ninh và phát triển.

Hội nghị ASEAN-Đông Á - Ảnh: VGP

* Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 9 khai mạc sáng nay là một trong những hội nghị quan trọng của năm Myanmar làm chủ tịch ASEAN, với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN và các đối tác Mỹ, Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Úc và New Zealand. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon và Chủ tịch Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) Takehiko Nakao được mời tham dự và phát biểu trong phần khai mạc với tư cách là khách mời của nước Chủ tịch.

Tại hội nghị, các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của Cấp cao Đông Á, diễn đàn của các nhà Lãnh đạo để thúc đẩy đối thoại và hợp tác về các lĩnh vực chiến lược, về chính trị, an ninh và phát triển ở khu vực; khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong hợp tác EAS và trong cấu trúc khu vực; tiếp tục tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên như năng lượng, tài chính, môi trường và quản lý thiên tai, giáo dục, bệnh dịch.

Hội nghị cũng nhấn mạnh tính hiệu quả và chia sẻ việc cần phải tính đến các cơ chế thực hiện các quyết nghị của các nhà lãnh đạo EAS một cách thích hợp. Hội nghị đánh giá cao các tiến bộ trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và liên kết, hội nhập khu vực, trong đó có việc đàm phán xây dựng Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Hội nghị cũng đánh giá cao sáng kiến do Việt Nam và Úc đồng bảo trợ về phòng chống sốt rét (APLMA) ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Hướng tới kỷ niệm 10 năm thành lập EAS, hội nghị đề cao các thành tựu quan trọng đã đạt được, đồng thời cần đề ra các định hướng nhằm làm hợp tác EAS hiệu quả và thiết thực hơn; tiếp tục khẳng định thúc đẩy những mục tiêu và giá trị cơ bản của EAS như đã được ghi trong Tuyên bố Kuala Lumpur năm 2005 và Tuyên bố Hà Nội 2010: Là diễn đàn của các nhà lãnh đạo bàn về những vấn đề chiến lược, quan trọng có liên quan đến hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực; là một bộ phận cấu thành của cấu trúc khu vực Đông Á vì hòa bình, hợp tác và phát triển.

Cùng với việc ra tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị, hội nghị lần này cũng đã thông qua tuyên bố về chống buôn bán động, thực vật hoang dã; Tuyên bố về Quy trình Ứng phó nhanh thảm họa; Tuyên bố về Ứng phó khu vực đối với dịch bệnh Ebola và Tuyên bố lên án các tổ chức khủng bố tại Iraq và Syria tăng cường sử dụng bạo lực và tàn ác.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, trong 10 năm qua, tiến trình Cấp cao Đông Á đã góp phần quan trọng tăng cường đối thoại và hợp tác giữa các nước. Đối thoại thường xuyên ở các cấp, nhất là ở Cấp cao về các vấn đề chiến lược đã giúp tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tạo thuận lợi đẩy mạnh hợp tác khu vực. Tiến trình Cấp cao Đông Á đã trở thành một phần quan trọng và không thể thiếu của cấu trúc khu vực đang định hình, trong đó ASEAN giữ vai trò chủ đạo.

Thủ tướng cho rằng cần có một tầm nhìn dài hạn để xây dựng một cấu trúc khu vực vì hòa bình, ổn định và phát triển ở Đông Á. Theo đó, cần phát huy hơn nữa vai trò của Cấp cao Đông Á trong các vấn đề có tầm quan trọng chiến lược:

Một là, thúc đẩy phát triển kinh tế và tiến trình liên kết, hội nhập khu vực. Cần bàn phương hướng và biện pháp tăng cường hợp tác khu vực, hỗ trợ những nỗ lực phát triển kinh tế bền vững; ủng hộ ASEAN hướng tới Cộng đồng vào 2015, cũng như các nỗ lực đàm phán về hội nhập, tự do hóa thương mại khu vực, trong đó có xây dựng Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Hai là, tăng cường hợp tác ứng phó hiệu quả với những thách thức toàn cầu. Cần tăng cường phối hợp ứng phó với thảm họa thiên tai, bão lụt, biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Ba là, tăng cường bảo đảm hoà bình, ổn định và an ninh tại khu vực. Cấp cao Đông Á, với tư cách là diễn đàn đối thoại của các nhà Lãnh đạo; cần tăng cường hơn nữa tham vấn, đối thoại và hợp tác về các vấn đề có liên quan đến hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực, đặc biệt là về xây dựng và củng cố lòng tin chiến lược, sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau ở khu vực.

Bốn là, rà soát tiến trình Cấp cao Đông Á. Cần đánh giá những tiến triển của tiến trình Cấp cao Đông Á trong gần 10 năm qua và đưa ra định hướng phát triển trong những năm tới, tăng cường hơn nữa vai trò của Cấp cao Đông Á trong đó ASEAN đóng vai trò trung tâm, theo đúng mục tiêu và thể thức đã được quy định trong Tuyên bố Kuala Lumpur 2005, Tuyên bố Hà Nội 2010 và các Tuyên bố có liên quan; đồng thời, tiếp tục rà soát và đề ra các định hướng, lĩnh vực hợp tác ưu tiên, hoàn thiện cơ chế thực hiện phù hợp để triển khai các quyết định của lãnh đạo cấp cao, thúc đẩy tiến trình Cấp cao Đông Á theo hướng hành động.

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 2 - Ảnh: VGP

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 2, các nhà lãnh đạo tập trung kiểm điểm những tiến triển trong quan hệ đối thoại ASEAN-Hoa Kỳ, đánh giá tích cực nhiều hoạt động hợp tác đang được triển khai hiệu quả trên các lĩnh vực hợp tác về chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ.

Hai bên đánh giá cao tiến triển tích cực và thực chất trong quan hệ hợp tác, tạo cơ sở hướng tới đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ. Hoa Kỳ khẳng định tiếp tục hỗ trợ ASEAN về xây dựng Cộng đồng, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển và nâng cao năng lực; khẳng định tiếp tục tập trung nguồn lực triển khai kế hoạch hoạt động giai đoạn 2011-2015. Hoa Kỳ cũng khẳng định chính sách gắn kết lâu dài với Đông Á và ASEAN; coi ASEAN là ưu tiên chiến lược và một trụ cột trong chính sách đối ngoại của Mỹ ở khu vực; coi trọng các khuôn khổ đa phương khu vực như ARF, EAS, ADMM+, APEC, TPP… ủng hộ xây dựng cấu trúc khu vực với ASEAN đóng vai trò trung tâm; nhấn mạnh sự phụ thuộc lẫn nhau giữa ASEAN và Hoa Kỳ, mong muốn hai bên phối hợp có trách nhiệm trong các cơ chế hợp tác khu vực, giải quyết hiệu quả các thách thức. Hoa Kỳ coi trọng hợp tác Hạ nguồn Mekong trong khuôn khổ Sáng kiến Hạ nguồn sông Mekong (LMI).

ASEAN hoan nghênh chính sách của Hoa Kỳ tiếp tục gắn kết với châu Á-Thái Bình Dương nói chung và ASEAN nói riêng; đánh giá cao sự ủng hộ và hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho ASEAN trong nỗ lực xây dựng Cộng đồng và giữ vai trò chủ đạo ở khu vực. ASEAN mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng vào năm 2015, triển khai và dành ưu tiên cao cho tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, và đầu tư. Việt Nam đánh giá cao hợp tác giữa Hoa Kỳ và các nước Mekong trong hợp tác Hạ nguồn Mekong trong khuôn khổ LMI.

Về kinh tế, hai bên cam kết tăng cường đối thoại về thương mại và đầu tư, tăng cường thực hiện Sáng kiến Gắn kết Kinh tế Mở rộng (E3) và Thỏa thuận Khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA), là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho ASEAN và Hoa Kỳ cùng các đối tác khác tiến hành đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Hội nghị cũng đã thông qua Tuyên bố chung ASEAN-Hoa Kỳ về hợp tác chống biến đổi khí hậu với mục đích tăng cường hợp tác hai bên bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu, cũng như đóng góp tích cực vào các nỗ lực toàn cầu về chống biến đổi khí hậu.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ đối tác ASEAN-Hoa Kỳ và những kết quả hợp tác đã đạt được trong thời gian qua giữa hai bên; đánh giá cao sự ủng hộ và hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho ASEAN trong nỗ lực xây dựng Cộng đồng và giữ vai trò chủ đạo ở khu vực.

Để đưa quan hệ ASEAN và Hoa Kỳ tiếp tục phát triển, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, cần tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Hành động ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn 2011-2015, tập trung nguồn lực đẩy mạnh hợp tác toàn diện, ưu tiên hỗ trợ ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng vào năm 2015, gia tăng kết nối, phát triển nguồn nhân lực, giáo dục, giao lưu nhân dân và giải quyết các thách thức chung như an ninh năng lượng, quản lý nguồn nước bền vững, đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, bệnh dịch, chống tội phạm xuyên quốc gia.

Tiếp tục triển khai và dành ưu tiên cao cho tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, và đầu tư. Đề nghị hai bên tiếp tục triển khai hiệu quả Sáng kiến Gắn kết Kinh tế Mở rộng (E3) và Thỏa thuận Khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA), tăng cường tham vấn giữa các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho ASEAN và Hoa Kỳ cùng các đối tác khác tiến hành đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Khuyến khích doanh nghiệp hai bên tham gia quá trình thực thi Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN với hình thức phù hợp như Đối tác Công-Tư (PPP).

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị Hoa Kỳ tiếp tục dành quan tâm và ưu tiên cho thực hiện Kế hoạch Hành động LMI 2011-2015, gắn kết hợp tác LMI với các chương trình hợp tác về kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển của ASEAN ở tiểu vùng Mekong cũng như hỗ trợ các nước trong tiểu vùng nâng cao năng lực quản lý và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên và nguồn nước sông Mekong. 

Các nhà lãnh đạo ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 17 - Ảnh: VGP

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 17, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã khẳng định lại cam kết tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo hai bên hài lòng ghi nhận những kết quả quan trọng đạt được trong triển khai Kế hoạch hành động 2011-2015 triển khai quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc vì hòa bình và thịnh vượng, nhất là những thành tựu trên tất cả 11 lĩnh vực ưu tiên, bao gồm nông nghiệp, công nghệ thông tin và truyền thông, phát triển nguồn nhân lực, đầu tư, phát triển đồng lưu vực sông Mekong, giao thông, năng lượng, văn hóa, du lịch, y tế công cộng và môi trường.

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc hoan nghênh những tiến triển hợp tác và thảo luận thực chất về sáng kiến và đề xuất của Trung Quốc trong khuôn khổ 2+7, theo đó nhất trí làm sâu sắc hơn nữa hợp tác hiện có và mở rộng các lĩnh vực hợp tác trong khuôn khổ nói trên. Hai bên ghi nhận những bước phát triển kinh tế nhanh chóng trong năm qua, và đề nghị tiếp tục chú trọng hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực trọng tâm, thực hiện hiệu quả các cam kết trong khuôn khổ Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), phấn đấu đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại lên 500 tỉ USD năm 2015. ASEAN đánh giá cao việc ASEAN và Trung Quốc cùng với các đối tác khác thúc đẩy đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên tiếp tục nỗ lực phát triển quan hệ hợp tác, đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc trên tất cả các lĩnh vực, nhất là đẩy mạnh các chương trình hợp tác trong khuôn khổ Kế hoạch hành động 2011-2015, đẩy mạnh các nỗ lực nhằm tạo môi trường hoà bình, ổn định, an ninh và hợp tác ở khu vực. “Để đạt được điều này, việc tăng cường hiểu biết, củng cố và làm sâu sắc niềm tin chiến lược giữa ASEAN và Trung Quốc là yếu tố có ý nghĩa rất quan trọng”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Đồng thời tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư,nhất là việc đàm phán nâng cấp các Hiệp định trong khuôn khổ Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) để đạt mục tiêu 500 tỉ USD kim ngạch thương mại hai chiều vào năm 2015; ASEAN-Trung Quốc cần phối hợp cùng các đối tác khác thúc đẩy việc hoàn tất đàm phán Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) theo đúng lộ trình.

Đề nghị Trung Quốc tiếp tục hỗ trợ ASEAN triển khai Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN, góp phần thúc đẩy liên kết, kết nối ASEAN và Đông Á.

* Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 17, lãnh đạo các nước ASEAN và 3 nước Đối tác Đông Bắc Á (Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) hoan nghênh và đánh giá cao hiệu quả hợp tác ASEAN+3 thời gian qua, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường và mở rộng hơn nữa quan hệ đối tác ASEAN+3 vì hòa bình, thịnh vượng ở khu vực, hướng tới mục tiêu xây dựng một cộng đồng Đông Á trong tương lai, trong đó ASEAN đóng vai trò trung tâm của cấu trúc khu vực. Để đạt được mục tiêu đó, các nước nhấn mạnh mục tiêu trước mắt là thực hiện hiệu quả Kế hoạch công tác ASEAN+3 giai đoạn 2013-2017, và đẩy mạnh nghiên cứu triển khai các khuyến nghị của Nhóm tầm nhìn Đông Á II (EAVG-II) trên các lĩnh vực của hợp tác chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội.

Các nhà lãnh đạo ASEAN+3 tái khẳng định cam kết ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống đang nổi lên, và nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy tuân thủ các giá trị và chuẩn mực chung, các nguyên tắc luật pháp. Lãnh đạo ASEAN+3 nhất trí tiếp tục đẩy mạnh ưu tiên thực hiện các chương trình hợp tác đã thỏa thuận, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế-thương mại, đầu tư và tài chính,duy trì đà phát triển kinh tế ngày một tăng trong khu vực, đồng thời thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hướng tới sớm hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (RCEP), tăng cường hợp kinh tế vĩ mô, bảo đảm cân bằng giữa an ninh năng lượng với phát triển kinh tế và bảovệ môi trường; bảo đảm an ninh lương thực, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, dịch bệnh; đồng thời tiếp tục tăng cường hợp tác giáo dục, phòng chống dịch bệnh xuyên biên giới, tăng cường kết nối, hợp tác du lịch, dịch vụ công, hợp tác thông tin và truyền thông, hợp tác khoa học công nghệ, và thúc đẩy giao lưu nhân dân…

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, trong thời gian qua, ASEAN+3 đã đạt được nhiều kết quả hợp tác tích cực. Những kết quả nổi bật đó khẳng định ASEAN+3 là một cơ chế hợp tác năng động và hiệu quả.

Để đưa hợp tác ASEAN+3 đi vào chiều sâu, thực chất hơn, đặt nền tảng vật chất cho cộng đồng ở Đông Á trong tương lai, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ một số trọng tâm hợp tác thời gian tới như: Cần tập trung nguồn lực tiếp tục triển khai Kế hoạch Công tác hợp tác ASEAN+3 sửa đổi giai đoạn 2013-2017, đóng góp đầy đủ cho Quỹ Hợp tác ASEAN+3 để hỗ trợ triển khai hiệu quả hơn các dự án hợp tác.

Cần đẩy mạnh quá trình liên kết kinh tế, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư, tạo cơ sở thiết lập FTA khu vực Đông Á trong tương lai. Tiếp tục tăng cường hợp tác ổn định tài chính vĩ mô thông qua triển khai hiệu quả Thỏa thuận Đa phương hóa Sáng kiến Chiang Mai, mở rộng Sáng kiến Thị trường Trái phiếu Châu Á và Quỹ Đầu tư Bảo đảm Tín dụng; vận hành hiệu quả Văn phòng nghiên cứu Kinh tế vĩ mô ASEAN+3. Triển khai hiệu quả và toàn diện Tuyên bố về Quan hệ Đối tác ASEAN+3 về Kết nối và Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN, tạo cơ sở cho liên kết và kết nối rộng lớn trong toàn khu vực Đông Á, đặc biệt về cơ sở hạ tầng, giao thông. Đẩy mạnh hợp tác các vấn đề toàn cầu như an ninh năng lượng và lương thực, phòng chống dịch bệnh, quản lý thiên tai, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, trong đó có việc sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên nước.

* Về vấn đề biển Đông, tại các hội nghị, các nước nhấn mạnh việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không; tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), nhất là thực hiện Điều 5 của DOC về kiềm chế, không có hành động làm phức tạp thêm, mở rộng hoặc gia tăng căng thẳng, và xúc tiến thương lượng thực chất để sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử (COC).

Tại các hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông là lợi ích và quan tâm chung của các nước trong và ngoài khu vực. Do đó, các bên liên quan cần nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển của Liên Hợp Quốc năm 1982; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), nhất là thực hiện Điều 5 của DOC về kiềm chế, không có hành động làm phức tạp thêm, gia tăng căng thẳng, hay thay đổi nguyên trạng ở biển Đông.

Sự hợp tác và phát triển thịnh vượng chỉ diễn ra thuận lợi trong môi trường hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực trên cơ sở bảo đảm và củng cố được lòng tin chiến lược giữa các quốc gia, bao gồm cả lòng tin chiến lược trong bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở khu vực.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh những tiến bộ đạt được trong tham vấn vừa qua giữa ASEAN và Trung Quốc, trong đó có việc cam kết sẽ đề ra các biện pháp cụ thể và cơ chế nhằm bảo đảm tuân thủ Tuyên bố DOC, nhất là Điều 5 của Tuyên bố; cũng như về việc sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử (COC), thống nhất xây dựng và triển khai ngay các biện pháp “thu hoạch sớm”, như lập đường dây nóng giữa hai bên nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin, ngăn ngừa sự cố, căng thẳng; đẩy mạnh thương lượng nhằm sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC).

* Chiều cùng ngày, các nhà lãnh đạo ASEAN đã có cuộc gặp với Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ABAC) nhằm đối thoại và trao đổi về các biện pháp nâng cao đóng góp của ABAC trong việc giúp ASEAN hoạch định chính sách, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN và liên kết khu vực.

* Kết thúc các Hội nghị Cấp cao, chiều 13/11/2014 đã diễn ra Lễ bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 25 và các cấp cao giữa ASEAN với đối tác. Tại buổi lễ, nước Chủ tịch ASEAN năm 2014, 

Myanmar, đã chuyển giao cương vị Chủ tịch ASEAN 2015 cho Malaysia. Phát biểu tiếp nhận vai trò nước Chủ tịch ASEAN 2015, Thủ tướng Malaysia Najib Razak khẳng định Malaysia sẽ tiếp tục phối hợp cùng các nước ASEAN thúc đẩy các mục tiêu, trọng tâm và ưu tiên của ASEAN trong năm 2015, nhất là chuẩn bị cho Cộng đồng ASEAN ra đời vào ngày 31/12/2015.

Tối 13/11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Đoàn đại biểu Việt Nam rời Thủ đô Nay Pyi Taw, Myanmar về nước, kết thúc thành công tốt đẹp chuyến đi dự  Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 25 và các hội nghị cấp cao liên quan.

Lãnh đạo ASEAN khẳng định tầm quan trọng của hòa bình, ổn định trên biển Đông

Hội nghị Cấp cao ASEAN 25 và các hội nghị cấp cao liên quan đã kết thúc thành công tốt đẹp. Hội nghị đã ra Tuyên bố Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN 25, trong đó các nhà lãnh đạo ASEAN khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên biển Đông.

Trong nội dung biển Đông, tuyên bố nêu rõ: Chúng tôi khẳng định lại tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông. Chúng tôi tiếp tục nhấn mạnh các nguyên tắc như được nêu trong Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), Tuyên bố Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về biển Đông, Tuyên bố chung của Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 15 về kỷ niệm 10 năm Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và các tuyên bố liên quan của ASEAN được thông qua tại dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24. Chúng tôi hoan nghênh kết quả tích cực trong tham vấn về thực hiện DOC và nhất trí phấn đấu sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử (COC) trên cơ sở đồng thuận. Theo đó, chúng tôi nhất trí thúc đẩy tham vấn với Trung Quốc về các biện pháp và cơ chế nhằm bảo đảm và tăng cường hơn nữa việc triển khai đầy đủ và hiệu quả toàn bộ Tuyên bố DOC và sớm đạt được COC. Trong phương diện này, chúng tôi đề nghị triển khai thêm các biện pháp “thu hoạch sớm” nhằm thúc đẩy và tăng cường lòng tin ở khu vực.

Chúng tôi tiếp tục quan ngại về tình hình trên biển Đông. Chúng tôi tái khẳng định các cam kết chung về bảo đảm giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với các nguyên tắc đã được thừa nhận chung của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, không đe dọa hay sử dụng vũ lực, thực hiện kiềm chế và không được có các hoạt động gây phức tạp thêm tình hình, hay mở rộng gia tăng căng thẳng trong khu vực. Chúng tôi tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của các cam kết chung của các nước thành viên ASEAN đối với hòa bình, ổn định, an ninh hàng hải và lòng tin chung trong khu vực và nhấn mạnh sự cần thiết tạo dựng các điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết hòa bình các tranh chấp.

Theo chinhphu.vn