“Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là quá trình diễn biến của một bộ phận cán bộ, đảng viên, theo hướng tiêu cực, từ tiến bộ chuyển sang hoang mang dao động mất ý chí, mất phương hướng phấn đấu. Nếu không ngăn chặn, khắc phục kịp thời sẽ dẫn đến sự biến chất cán bộ, đảng viên.

Quá trình này diễn ra một cách từ từ nhưng rất nguy hiểm, đúng như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: “Cứ bào mòn dần, mòn dần từng bước như thế rồi sẽ dẫn tới đâu? Nói thoái hóa là như thế, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là thế”.

Chúng ta cần nhìn nhận vấn đề này một cách khách quan, toàn diện gắn với điều kiện lịch sử cụ thể của đất nước, của thời đại, trên cơ sở đó, đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm phòng, chống có hiệu quả “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hiện nay.

Nguyên nhân chủ quan và khách quan

Xét về nguyên nhân khách quan, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và vận hành nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là môi trường xã hội mới làm sản sinh ra những yếu tố tích cực của mỗi con người.

Tuy nhiên, mặt trái của cơ chế thị trường cùng với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, dưới sự tác động như vũ bão của cuộc cách mạng 4.0, mạng xã hội phát triển nhanh với nhiều thông tin đa chiều, nhạy cảm có ảnh hưởng đến mỗi cán bộ, đảng viên.

Chính trong môi trường đó, các thế lực thù địch với cách mạng nước ta, đã sử dụng nhiều chiêu trò, thủ đoạn chống phá vừa ngấm ngầm, vừa công khai, hết sức tinh vi, xảo quyệt.

Cách thức phổ biến là dùng tiền tài, địa vị mua chuộc, lôi kéo tiến tới làm tha hóa một bộ phận đội ngũ cán bộ, đảng viên, đang hoạt động trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là những người có chức, có quyền.

Chúng coi đây là cơ hội vàng để đẩy mạnh tuyên truyền chủ nghĩa chống cộng, xúi giục các lực lượng do chúng tài trợ gây rối loạn chính trị, xã hội và tiến tới bạo loạn, lật đổ theo kiểu cách mạng màu.

Xét về nguyên nhân chủ quan, các bậc tiền nhân đã dạy: “Nhân vô thập toàn”, từ đó mỗi cán bộ, đảng viên cần ý thức sâu sắc rằng, không ai hoàn thiện cả, sự phát triển không ngừng của xã hội bao giờ cũng có sự tác động tích cực và không tích cực đến mỗi con người. Lúc nào, ở đâu mặt tích cực không chiến thắng mặt tiêu cực, lạc hậu ở đó sẽ xảy ra “tự diễn biến” “tự chuyển hóa”.

Thực tiễn xã hội nước ta cho thấy, nhiều cán bộ, đảng viên đang bị bào mòn dần mà không tự thấy. Chính bản thân cán bộ, đảng viên không làm chủ được mình đã bị “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, rơi vào vòng xoáy tham nhũng.

Giải pháp hữu hiệu

Nhận thức rõ nguyên nhân khách quan và chủ quan là căn cứ khoa học để chúng ta đề xuất những giải pháp để phòng, chống có hiệu quả “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong thời gian tới.

Tăng cường tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên, nhất là đảng viên ở cơ sở, được xem là giải pháp hàng đầu.

Nền tảng tư tưởng lý luận của Đảng có được giữ vững và nâng cao, phải trên cơ sở từng cán bộ, đảng viên nắm vững những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và hiểu rõ chủ trương đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước. Lúc nào và ở đâu làm tốt điều này, thì lúc đó, ở đó, tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” được đầy lùi và ngược lại.

Quá trình thực hiện giải pháp này cần chú trọng nâng cao chất lượng giảng dạy, bồi dưỡng của các trường Đảng, trung tâm giáo dục, đào tạo của quốc gia. Tránh tình trạng nặng về hình thức, còn nội dung giảng dạy chưa đạt được độ sâu sắc, chưa gắn với thực tiễn.

Đặc biệt cần loại bỏ hiện tượng học không nghiêm túc, dùng “cơ chế” để đạt được chứng chỉ, văn bằng về trình độ lý luận, chính trị theo quy định cho các cấp. Cần chú trọng tận dụng đội ngũ có trình độ chuyên môn cao (số lượng ngày càng tăng), nay đã nghỉ hưu phục vụ cho công tác tuyên truyền, giáo dục về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh… ở chi bộ cấp cơ sở.

Giải pháp cực kỳ quan trọng trong tình hình hiện nay là Đảng, Nhà nước cần tiếp tục xử lý nghiêm những kẻ tham nhũng, tiêu cực làm trong sạch đội ngũ nhằm nâng cao niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chế độ XHCN.

Cấp ủy đảng và chính quyền các cấp phải thường xuyên, tích cực, chủ động phòng chống tham nhũng, tiêu cực làm trong sạch đội ngũ. Trừng trị nghiêm minh những kẻ vi phạm kỷ luật Đảng và vi phạm pháp luật của Nhà nước, không có vùng cấm. Bên cạnh đó cần đẩy mạnh phát triển KTXH, nâng cao đời sống vất chất và tinh thần nhân dân, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên cương và hải đảo.

Chủ trương lớn, đồng thời là giải pháp cực kỳ quan trọng trong giai đoạn hiện nay là tổ chức sâu rộng, thực hiện nghiêm túc sinh hoạt chính trị tự soi, tự sửa theo Kết luận 21-KL/ TW của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/ TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Các cấp ủy đảng cần tổ chức sinh hoạt sâu rộng và thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, trước hết từ cấp cơ sở, bởi cơ sở là nơi mọi cán bộ, đảng viên thường xuyên sinh hoạt, gắn bó chặt chẽ và hiểu nhau từ nhược điểm đến ưu điểm của từng người.

Tự soi, tự sửa cấp cơ sở, nếu làm tốt, chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả thiết thực cho việc phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng. Tự soi, tự sửa có thực hiện tốt thì việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh mới mang lại hiệu quả thiết thực.

Ngoài ra cần tích cực, chủ động đấu tranh loại bỏ các thông tin xấu, độc trên mạng xã hội và trong các ấn phẩm do các thế lực phản động tuồn vào nước ta, nhằm tăng cường sức đề kháng cho cán bộ, đảng viên góp phần từng bước đẩy lùi “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng và trong xã hội.

Giải pháp này rất quan trọng, bởi các thông tin xấu độc đang xuất hiện với tần suất lớn, hết sức nguy hiểm, không ít cán bộ, đảng viên đã bị lây nhiễm dẫn đến thoái hóa, biến chất. Trong cuộc sống, đội ngũ cán bộ, đảng viên giữ vai trò vừa là người trực tiếp lãnh đạo quần chúng, vừa là người tuyên truyền thuyết phục Nhân dân thực hiện mọi chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Vì thế, thực hiện tốt các biện pháp này, nhất định cán bộ, đảng viên sẽ có sức đề kháng tốt, lập trường kiên định, vững vàng, làm cho người dân ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và kiên quyết bảo vệ chế độ XHCN.

Các giải pháp trên đây có mối quan hệ nhân quả, giải pháp này là tiền đề, là điều kiện của giải pháp kia, tạo thành một chỉnh thể thống nhất. Nếu được thực hiện đồng bộ và nhất quán, nhất định sẽ từng bước đẩy lùi “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

PGS.TS HOÀNG MINH THẢO