Đứng chân ở địa bàn ven biển, chứng kiến những hiểm họa thiên nhiên khi thời tiết diễn biến bất thường cũng như sự cố tai nạn, rủi ro đến với người dân trong khi làm ăn trên biển, cán bộ, chiến sĩ các đơn vị Bộđội Biên phòng (BĐBP) Phú Yên luôn chủđộng làm tốt công tác tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, góp phần giảm thiểu thiệt hại cho nhân dân.

Nhiều tàu cá được ứng cứu

Gần một năm sau sự cố tàu cá bị chìm trên biển được tàu Hải quân cứu nạn, anh Trình Thạnh, thuyền trưởng tàu cá PY 95139TS trú khu phố 6, phường Phú Đông, TP Tuy Hòa vẫn ám ảnh thời khắc cận kề với cái chết. Anh Thạnh kể, hôm ấy là 17 giờ ngày 11/7/2018, tàu cá của anh đang đánh bắt trên biển ở khu vực cách mũi Vũng Tàu khoảng 243 hải lý về phía Đông Nam thì thân tàu bị thủng, nước tràn nhanh vào khoang tàu. Anh và các thuyền viên ráng sức bơm, tát nước và lấy vải cũ nút lại chỗ thân tàu bị thủng nhưng nước vẫn tràn vào nhiều, có lúc như muốn nhấn chìm con tàu.

Trước tình cảnh nguy cấp, thuyền trưởng Thạnh lập tức mở máy icom liên lạc về Trạm kiểm soát Biên phòng (KSBP) Đà Rằng xin được ứng cứu. Tiếp nhận tin ngư dân, trung tá Lê Thế Vinh, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tuy Hòa lập tức báo cáo bộ chỉ huy xin phương án cứu giúp tàu bị nạn. Chưa đầy 30 phút, đề nghị cứu ngư dân bị nạn của Bộ chỉ huy BĐBP Phú Yên được Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn Hàng hải khu vực IV phát thông báo cho các lực lượng.

Ngay sau đó, qua máy icom, cán bộ, chiến sĩ Trạm KSBP Đà Rằng báo cho anh biết, có một tàu hải quân tiếp nhận thông tin và sẽ đến vị trí tàu cá bị nạn của anh Thạnh ứng cứu. Đến 20 giờ cùng ngày, tàu HQ744 của Hải đoàn 129, Quân chủng Hải quân đã cặp mạn tàu cá bị nạn. Các chiến sĩ Hải quân lần lượt đưa toàn bộ số anh em lao động trên tàu bị nạn qua tàu cứu hộ đồng thời tiến hành cột các đầu dây nối để lai dắt tàu bị nạn.

Đến 23 giờ đêm, con tàu cứu nạn bắt đầu di chuyển về hướng nhà giàn 112. Tuy nhiên, do sóng to, gió lớn nên sau 1 giờ di chuyển, dây kéo bị đứt, tàu cá bị nạn chìm hoàn toàn tại tọa độ 07022’N - 109057’E. Một ngày sau đó, 7 thuyền viên trên tàu cá bị nạn được tàu HQ744 đưa vào bờ và bàn giao cho BĐBP.

Kể chuyện cũ, anh Thạnh tâm sự, nhìn con tàu bị từng đợt sóng lớn tung lên rồi bổ xuống nhấn chìm giữa biển đêm mênh mông, anh em trên tàu đã nghĩ đến tình huống xấu nhất, tâm trạng hoang mang, có người định bỏ tàu, ôm can nhảy xuống biển. Nhưng qua máy icom, nghe giọng nói, những lời trấn an mạnh mẽ của anh em Trạm KSBP Đà Rằng, mọi người bớt rối lòng.

“Trong tiếng sóng, tiếng gió ầm ào, tụi tui nghe tiếng gào thét của thiếu tá Dũng thuộc Trạm KSBP Đà rằng, tàu hải quân đã đến rất gần, anh em cố gắng bơm nước và chờ tàu. Nếu rời tàu, lực lượng cứu nạn rất khó tìm thấy người giữa biển đêm. Thật tình, nếu không giữ được liên lạc với anh em, tụi tui mất hết bình tĩnh, khó giữ mạng sống cho tới lúc được cứu”, anh Thạnh nhớ lại.

Cũng bị sự cố giữa biển như anh Thạnh, song trường hợp tàu cá PY96326TS của anh Nguyễn Tuấn Kiệt thì may mắn hơn bởi dù bị nạn giữa biển xa nhưng cả người và phương tiện đều được ứng cứu kịp thời. Nhờ vậy, anh Kiệt đã sớm khôi phục phương tiện để tiếp tục ra khơi làm ăn. Nhớ chuyện một năm trước, anh Kiệt kể, chiều 15/6/2018 tàu cá của anh với 5 lao động đang đánh bắt tại khu vực cách đảo Tiên Nữ 58 hải lý về hướng đông nam thì bị hỏng máy, buộc phải thả trôi.

Nhân viên Đài canh của Trạm kiểm soát Biên phòng Đà Rằng hướng dẫn ngư dân liên lạc với người nhà đang khai thác hải sản trên biển - Ảnh: PHƯƠNG OANH

Ngay khi anh báo tin về bờ, Trạm KSBP Đà Rằng mở máy đàm, tích cực phát thông báo ra biển tìm kiếm tàu cá hoạt động gần khu vực tàu bị nạn. Đến 12 giờ 30, Trạm KSBP Đà Rằng liên lạc được với tàu cá PY96392TS của thuyền trưởng Nguyễn Đức Trạng đến hỗ trợ lai dắt. Và sau 10 ngày lênh đênh trên biển kể từ lúc bị sự cố, tàu cá PY96236TS được lai dắt về đến Cảng cá Đông Tác an toàn trong niềm vui của mọi người sau bao ngày chờ đợi, thấp thỏm.

Đó chỉ là hai trong 56 vụ tàu cá gặp nạn trên biển trong ba năm qua mà BĐBP Phú Yên đã sử dụng hệ thống đàm thoại để thông tin, thông báo cho các lực lượng hiệp đồng, cũng như vận động tàu cá ngư dân trên biển kịp thời triển khai các biện pháp hỗ trợ, cứu hộ, cứu nạn thành công. Trong đó, vận động được 38 tàu cá ngư dân, kết nối, hiệp đồng với 1 tàu kiểm ngư, 2 tàu hải quân nhờ cứu nạn, lai dắt thành công 48 tàu cá bị hỏng máy, phá nước với 336 lao động về bờ an toàn. Ngoài ra, qua đàm thoại, BĐBP Phú Yên còn hướng dẫn cấp cứu cho 35 trường hợp bị bệnh, tai nạn lao động trên biển, đồng thời kết nối, đưa người bệnh, người bị nạn vào các đảo gần nhất để được hỗ trợ y tế.

Phao cứu sinh trên biển

Tại hội thảo về ứng phó với thiên tai và cứu trợ thảm họa trong Chương trình đối tác Thái Bình Dương năm 2019 được tổ chức ở Phú Yên mới đây, phần tham luận những kinh nghiệm của BĐBP Phú Yên trong công tác cứu hộ, cứu nạn trên biển được các nước bạn tham dự chương trình đánh giá cao tính hiệu quả của các mô hình hỗ trợ cho công tác cứu nạn.

Trung tá Bùi Minh Hải, Phó Tham mưu trưởng BĐBP Phú Yên chia sẻ, tuyến biển Phú Yên hiện có trên 7.000 tàu thuyền với gần 33.000 lao động tham gia đánh bắt, nuôi trồng thủy sản trên biển. Trong số này đã có gần 700 phương tiện hoạt động xa bờ. Tình hình thời tiết mỗi ngày cũng rất thất thường, thiên tai bão lũ thường xuyên đe dọa tính mạng và tài sản của ngư dân.

Cùng với đó, có một thực tế là đa phần phương tiện tàu thuyền của bà con ngư dân Phú Yên gần như sử dụng máy móc mua cũ và sửa chữa lại, nhiều thân vỏ tàu qua sử dụng nhiều năm đã xuống cấp, không bảo đảm chất lượng hoạt động trong điều kiện sóng to gió lớn nên khó tránh xảy ra sự cố khi đang hoạt động trên biển, nhất là mùa mưa bão.

Tuy nhiên, câu chuyện những con tàu đánh bắt xa bờ bị sự cố, bị nạn, chìm dưới biển, người mất tích hàng loạt của nhiều năm về trước đã lui vào quá khứ. Hơn 10 năm qua, dù có sự cố xảy ra nhưng không trường hợp nào bị thiệt hại về người. “Chúng tôi xác định, tàu thuyền gặp nạn mà nếu tổ chức ứng cứu kịp thời thì sẽ tránh được thảm họa thiệt hại tính mạng. Và, vấn đề mấu chốt là phải kết nối thông tin liên lạc”, trung tá Hải bộc bạch.

Hơn 10 năm qua, BĐBP Phú Yên đã xây dựng hệ thống đài canh tại các đồn, trạm biên phòng và cơ quan bộ chỉ huy, đảm bảo hoạt động liên tục 24 giờ. Các đồn cũng vận động ngư dân luôn giữ liên lạc, kịp thời trao đổi mọi tình hình trên biển. Giờ đây, khi ra biển, ngư dân đều mở đàm gọi về, hàng ngày trao đổi thông tin với cán bộ các đồn, trạm biên phòng.

Cùng với thiết lập hệ thống thông tin để hỗ trợ cho hoạt động của tàu thuyền xa bờ, 113 Tổ tàu thuyền an toàn, Tổ tàu thuyền đoàn kết do các đơn vị BĐBP Phú Yên xây dựng từ năm 2004 đến nay trở thành trung tâm đoàn kết ngư dân. Đây cũng là cơ sở để việc tổ chức cứu hộ cứu nạn tốt nhất.

“Khi xuất bến ra biển, các tàu đi theo đội nhóm, cùng chia sẻ thông tin ngư trường để đánh bắt hiệu quả. Nếu tàu thuyền hỏng máy thì bà con hỗ trợ nhau sửa chữa. Trong trường hợp tàu phá nước, bị chìm thì tổ chức cứu vớt người, lai dắt tàu. Hơn nữa, với tinh thần đoàn kết làm ăn, cùng vượt nạn, bà con biết luôn có đồng đội sát cánh nên vững tin vươn khơi bám biển, nhờ đó mà đánh bắt hiệu quả hơn”, trung tá Hải khẳng định.

PHƯƠNG OANH