Tháng 3/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 358 phê duyệt Đề án đảm bảo trật tự hành lang ATGT và xử lý dứt điểm lối đi tự mở qua đường sắt; đặt mục tiêu xóa bỏ toàn bộ lối đi tự mở vào năm 2025. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện Quyết định 358 trên địa bàn tỉnh còn nhiều hạn chế. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến tai nạn giao thông đường sắt tăng cao trong những tháng đầu năm nay.

Tai nạn từ lối đi tự mở tăng cao

Theo Ban ATGT tỉnh, từ 15/12/2023-28/9/2024, toàn tỉnh xảy ra 6 vụ tai nạn giao thông (TNGT) đường sắt, làm chết 5 người, bị thương 1 người. So với cùng kỳ năm 2023, tăng 2 vụ, tăng 2 người chết và bằng số người bị thương. Đáng chú ý, trong đó có 4/6 vụ TNGT xảy ra tại đường ngang và lối đi tự mở (LĐTM).

Đơn cử là vụ TNGT xảy ra lúc 8 giờ 50, ngày 12/2/2024, tại Km1184+200 tuyến đường sắt Bắc - Nam, thuộc thôn Hòa Đa, xã An Mỹ, huyện Tuy An. Đoàn tàu khách SE5 chạy hướng bắc - nam va chạm với xe máy 78HA-034.38, trên xe có 2 người: T.T.N.Q (SN 2006, xã An Dân, huyện Tuy An) và T.A.Th (SN 2006, trú thị trấn Chí Thạnh, huyện Tuy An), lưu hành trên đường ngang theo hướng tây - đông. Hậu quả, Th chết tại hiện trường, Q chết tại bệnh viện.

Mới đây nhất, vào khoảng 12 giờ 30 ngày 14/9, tại đường Trần Rịa tiếp giáp với đường sắt có chắn tự động một nửa thuộc Km1169+600 tuyến đường sắt Bắc - Nam (khu gian La Hai - Chí Thạnh) thuộc thị trấn Chí Thạnh, huyện Tuy An xảy ra vụ TNGT giữa xe gắn máy 78AH-034.71 do Ph.V.Đ.D (SN 2008, trú khu phố Ngân Sơn, thị trấn Chí Thạnh) điều khiển chở sau L.Đ.Kh (SN 2008 thường trú cùng địa chỉ) lưu hành hướng tây - đông với tàu hỏa số hiệu đầu máy D19E-914 do ông Nguyễn Chí Thanh điều khiển, lưu hành hướng bắc - nam. Nguyên nhân, do D điều khiển xe gắn máy vượt rào chắn an toàn tại nơi giao nhau với đường sắt.

Chậm xóa bỏ lối đi tự mở

Theo Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh, tuyến đường sắt qua tỉnh Phú Yên dài 95,25km. Toàn tuyến có 118 điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt, trong đó có 44 đường ngang (gồm 25 đường ngang có gác chắn, 19 đường ngang có cảnh báo tự động) và 74 LĐTM.

Thời gian qua, Công an tỉnh đã chủ động phối hợp với các đơn vị, địa phương tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật về trật tự ATGT cho người dân dọc tuyến đường sắt; tổ chức ký cam kết không vi phạm hành lang ATGT đường sắt; khảo sát thực tế và kiến nghị nâng cấp các đường ngang, bổ sung hệ thống biển báo hiệu, vạch dừng, giải tỏa tình trạng lấn chiếm hành lang ATGT đường sắt; tuần tra xử lý các vi phạm trật tự ATGT đường sắt tại các đường ngang... Tuy nhiên, tình hình ATGT đường sắt tại các LĐTM diễn biến rất phức tạp. Các vụ TNGT có liên quan các LĐTM gia tăng cả về số vụ và số người chết.

Theo ông Nguyễn Tấn Chân, Ủy viên thường trực Ban ATGT tỉnh, Phó Giám đốc Sở GTVT, thực hiện Quyết định 358 của Thủ tướng Chính phủ, Phú Yên đã triển khai Kế hoạch 147 về thực hiện Đề án đảm bảo trật tự hành lang ATGT và xử lý dứt điểm LĐTM qua đường sắt trên địa bàn tỉnh; xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện lộ trình giảm dần, tiến tới xóa bỏ LĐTM vào năm 2025… Đến nay, trên địa bàn tỉnh không phát sinh mới LĐTM, đã xóa bỏ 6 LĐTM; xây dựng hoàn thành 976m đường gom và hàng rào đoạn từ Km1201+400-Km1201+888.

Tuy nhiên, việc thực hiện Quyết định 358 còn nhiều khó khăn, kết quả chưa cao. Từ nay đến hết năm 2025, các đơn vị, địa phương phải hoàn thành việc xóa bỏ 70 LĐTM còn lại và đầu tư xây dựng khoảng 19km đường gom, hàng rào dọc hai bên đường sắt. Đây là một khối lượng công việc rất lớn, trong khi thời gian còn lại không nhiều. Tỉnh cũng đã đề nghị Cục Đường sắt Việt Nam xây dựng 9 hầm chui và 1 đường ngang nhằm góp phần xóa bỏ các LĐTM, hoàn thành trong năm 2025. Thế nhưng, Cục Đường sắt Việt Nam chưa bố trí được nguồn vốn trong giai đoạn 2021-2025; đề nghị Bộ GTVT bố trí nguồn vốn thực hiện trong giai đoạn 2026-2030.

“Trước mắt, Sở GTVT yêu cầu huyện Đồng Xuân ưu tiên bố trí kinh phí xóa bỏ 7 LĐTM; TP Tuy Hòa cử người phối hợp với ngành Đường sắt tổ chức cảnh giới tại LĐTM đoạn Km1189+000 (xã An Phú); phối hợp thực hiện công tác đảm bảo ATGT khu vực Km1193+770-Km1194+900 (phường 9, xã Bình Kiến); ưu tiên làm hàng rào, đường gom tiếp nối từ đoạn hàng rào đã được xây dựng trước đó để kết nối vào đường ngang… để xóa bỏ các LĐTM nguy hiểm từ Km1203+460-Km1204+150 (phường Phú Thạnh); hoàn thành trước 31/12/2024. Trong thời gian chờ xóa bỏ các LĐTM còn lại theo lộ trình, các địa phương có tuyến đường sắt đi qua tiếp tục tăng cường các biện pháp đảm bảo ATGT đường sắt nhằm ngăn chặn, không để phát sinh LĐTM mới, kiềm chế và giảm TNGT đường sắt”, ông Nguyễn Tấn Chân nhấn mạnh. 

NGÔ XUÂN