Cách đây 64 năm, trước yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ miền Bắc XHCN, ngày 3/3/1959, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định 100/TTg hợp nhất các đơn vị công an, bộ đội làm nhiệm vụ trên các tuyến biên giới, bờ biển, giới tuyến và bảo vệ các mục tiêu nội địa thành một lực lượng có tổ chức thống nhất, chặt chẽ từ trung ương đến cơ sở, lấy tên gọi là Công an nhân dân vũ trang (CANDVT), tiền thân của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) ngày nay.

Từ đó, ngày 3/3 hàng năm trở thành ngày truyền thống của BĐBP Việt Nam.

Đại tá Nguyễn Ngọc Minh trao quà cho các hộ nghèo ở Sông Cầu tại ngày hội Biên phòng toàn dân. Ảnh: XH

Truyền thống vẻ vang

Ngay sau ngày thành lập, CANDVT đã chủ động triển khai nhiệm vụ bảo vệ biên giới, bờ biển, giới tuyến quân sự tạm thời và các mục tiêu quan trọng trong nội địa của 33 khu, tỉnh, thành miền Bắc và Thủ đô Hà Nội. Lực lượng CANDVT cũng đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng và chính quyền địa phương tiến hành tiễu phỉ, trừ gian, phá tan âm mưu gây bạo loạn ở các địa phương, kêu gọi hàng ngàn tên phỉ ra đầu thú trở về sinh sống với gia đình; bóc gỡ hàng trăm tổ chức phản động đội lốt tôn giáo trên tuyến biển; đập tan âm mưu dùng gián điệp, biệt kích phá hoại miền Bắc của kẻ thù, truy bắt và tiêu diệt trên 100 toán gián điệp biệt kích với gần 2.000 tên, thu nhiều vũ khí, điện đài… Đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các cơ quan trung ương, các chuyến công tác của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; tích cực góp phần làm thất bại cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ.

Cùng với đó, các chiến sĩ CANDVT miền Nam đã sát cánh với các lực lượng vũ trang khác chiến đấu giải phóng Tây Nguyên, Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn…; nhanh chóng tiếp quản các vùng giải phóng, giữ gìn an ninh trật tự, ổn định đời sống, tuyên truyền cho Nhân dân hiểu rõ và tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, non sông nối liền một dải, BĐBP nhanh chóng tổ chức triển khai lực lượng trên cả nước, hình thành một hệ thống bảo vệ biên giới thống nhất; phối hợp với lực lượng công an, quân đội và Nhân dân cả nước đấu tranh chống kế hoạch “hậu chiến”, truy quét tàn quân FULRO, chống vượt biên, vượt biển trái phép, bóc gỡ cơ sở ngầm của địch, củng cố hệ thống chính trị cơ sở ở các tỉnh biên giới phía Nam.

Trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, chống quân bành trướng Bắc Kinh - Trung Quốc (1979-1989) và cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam (1978-1979), trong bất cứ hoàn cảnh nào, cán bộ, chiến sĩ BĐBP luôn nêu cao ý chí “kiên quyết dũng cảm trước kẻ thù, tận tụy với Nhân dân”, phối hợp tác chiến với các lực lượng vũ trang tấn công tiêu diệt, ngăn chặn quân xâm lược, bảo vệ biên giới, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân.

Để phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân và của cả hệ thống chính trị vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ biên giới, biển đảo, ngày 22/2/1989, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định 16, lấy ngày 3/3 hàng năm là ngày Biên phòng toàn dân.

Tiếp bước cha anh

Ngày 25/8/1965, Đại đội An ninh vũ trang Phú Yên (tiền thân của BĐBP Phú Yên ngày nay) được thành lập tại vùng 1, xã An Lĩnh, huyện Tuy An. Từ khi ra đời cho đến khi kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cán bộ, chiến sĩ An ninh vũ trang Phú Yên luôn phát huy tốt bản chất truyền thống anh hùng của lực lượng, phối hợp với các lực lượng bảo vệ tuyệt đối an toàn các cơ quan của Tỉnh ủy, các hội nghị quan trọng của Tỉnh ủy, bảo vệ các đồng chí lãnh đạo tỉnh, bảo vệ an toàn mục tiêu trại giam và những lần trao trả tù hàng binh. Đồng thời tham gia phối hợp diệt ác, phá kìm, phá ấp chiến lược, tổ chức đánh địch, chống càn; mưu trí, gan dạ và dũng cảm trong chiến đấu, lập nhiều chiến công xuất sắc, góp phần vào chiến thắng oanh liệt của dân tộc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Lực lượng an ninh vũ trang đã làm tốt công tác tiếp quản, thu giữ nhiều tài liệu địch để lại, phát động Nhân dân truy bắt địch lẩn trốn, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu, quan trọng, tuần tra kiểm soát giữ gìn an ninh trật tự, nhanh chóng ổn định đời sống Nhân dân.

Phát huy truyền thống của đơn vị anh hùng, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lực lượng BĐBP Phú Yên không ngừng trưởng thành, lớn mạnh hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, khu vực biên giới biển (KVBGB) của tỉnh.

Những năm gần đây, mặc dù chịu nhiều tác động của tình hình thế giới và trong nước, thiên tai, dịch bệnh, nhưng được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp ủy, chính quyền địa phương, KVBGB của tỉnh tiếp tục phát triển, chủ quyền an ninh biên giới vùng biển được giữ vững, phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo và an ninh trật tự trên KVBGB gắn với ngày hội Biên phòng toàn dân tiếp tục phát triển sâu rộng.

Cấp ủy, chính quyền, mặt trận và các ban ngành, đoàn thể đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp với BĐBP tỉnh triển khai thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, Nhân dân tích cực tham gia phong trào Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo và an ninh trật tự KVBGB gắn với ngày hội Biên phòng toàn dân, với nhiều hình thức phong phú, kịp thời động viên, cổ vũ, huy động sức mạnh của quần chúng nhân dân tích cực, tự giác tham gia các hoạt động bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo và an ninh trật tự KVBGB của tỉnh.

Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương các huyện, thị xã, thành phố ven biển, các lực lượng có liên quan trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ công tác biên phòng, trong diễn tập khu vực phòng thủ và diễn tập phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, biên phòng trên địa bàn; không ngừng củng cố tăng cường mối quan hệ đoàn kết gắn bó giữa BĐBP với cấp ủy, chính quyền địa phương; xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh.

Cụ thể hóa thực hiện Chỉ thị 01 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch 147 của UBND tỉnh, đến nay, trên KVBGB của tỉnh đã xây dựng được 81 dòng họ với 709 gia đình tự quản an ninh trật tự, 170 tổ sản xuất an toàn trên biển với 1.703 thành viên, 5 bến - bãi an toàn với 138 thành viên; vận động 60 phương tiện/600 lao động sẵn sàng tham gia đấu tranh chống xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền các vùng biển Việt Nam.

Năm 2022, BĐBP Phú Yên đã triển khai toàn diện và đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng; thực hiện tốt công tác nắm tình hình, có nhiều thành tích trong đấu tranh phòng chống các loại tội phạm, hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh vùng biển. Đồng thời duy trì kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh; đảm bảo công tác hậu cần, kỹ thuật; thực hiện tốt các chương trình phối hợp; tích cực tham gia củng cố cơ sở chính trị, phát triển kinh tế - xã hội KVBGB của tỉnh.

Với những kết quả đạt được trong công tác biên phòng và xây dựng lực lượng, 5 năm liền (2018-2022), BĐBP Phú Yên dẫn đầu cụm thi đua số 5 gồm Hải đoàn 18, BĐBP TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, được Bộ Tư lệnh BĐBP tặng cờ thi đua xuất sắc.

Đại tá NGUYỄN NGỌC MINH

Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh