Trong cuộc sống hàng ngày, do sự khác biệt về lợi ích kinh tế, quan niệm, nhận thức, lối sống, tính cách… nên việc nảy sinh mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình, giữa các hộ gia đình và giữa các cá nhân với nhau trong cộng đồng dân cư là điều khó tránh khỏi.
Có nhiều nguyên nhân, nhưng nhìn chung đều xuất phát từ những điều rất nhỏ, những người trong cuộc thường không đủ tỉnh táo để kiềm chế, chẳng ai chịu nhường ai nếu không giải quyết kịp thời thì chuyện bé xé ra to, từ tranh chấp thuần túy dân sự, kinh tế, có thể trở thành vụ án hình sự, gây mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân. Những mâu thuẫn, tranh chấp này có thể giải quyết bằng nhiều hình thức (tự thỏa thuận, trọng tài, tòa án và hòa giải), trong đó hòa giải là cách tốt nhất. Tuy nhiên để hòa giải thành công, không để chuyện bé xé ra to, người đứng ra làm hòa giải phải là người có uy tín và giàu kinh nghiệm.
Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL) có rất nhiều lĩnh vực cho người thực hiện TGPL hòa giải và thực tế người thực hiện TGPL đã hòa giải thành công được nhiều việc khi TGPL lưu động, hoạt động trong tố tụng và hoạt động ngoài tố tụng... góp phần không nhỏ khẳng định tính ưu việt, tính đúng đắn của công tác TGPL. Hoạt động hòa giải là việc làm rất tốt, ý nghĩa, nhân văn, phù hợp với hoạt động TGPL. Những người thực hiện TGPL có tâm, có nhiệt huyết, giàu kinh nghiệm thì hòa giải đem lại lợi ích vô cùng quý giá về nhiều mặt.
Cán bộ TGPL thực hiện hòa giải phải như Bao Công, vừa phải có trình độ năng lực, có kiến thức, kinh nghiệm sống, kỹ năng và cái tâm trong sáng công bằng; phải như người thầy về pháp luật, như người thân của người được hòa giải. Nói như vậy hòa giải không phải là cái gì quá khó, mà người thực hiện TGPL phải biết lượng sức mình trong lĩnh vực, trong tính chất, mức độ của từng vụ việc. Thực tế rất cần sự tận tâm tận lực, đam mê, thể hiện mình trong cuộc sống công việc, trong lĩnh vực mình công tác cũng như đóng góp nhỏ nhoi của mình trong đời sống xã hội.
Hòa giải thành công không chỉ đem lại quyền lợi vật chất cho người được TGPL mà giá trị lớn hơn là giúp cho các bên giải quyết mâu thuẫn, xung đột, hàn gắn được tình làng, nghĩa xóm, tình anh em; giúp cho các bên thông cảm chia sẻ, bỏ qua quá khứ, xích lại gần nhau, cùng nhau hướng tới cuộc sống mới, góp phần xây dựng xã hội công bằng dân chủ văn minh.
LƯƠNG VĂN TRƯƠNG
GĐ Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh
