Tại kỳ họp thứ ba, HĐND tỉnh khóa VI, nhiều ý kiến của các đại biểu HĐND tỉnh cho rằng hoạt động của ngành TAND và KSND tỉnh trong năm 2011 dù có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn khá nhiều vấn đề chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhân dân cũng như yêu cầu cải cách tư pháp.
Đại biểu Trần Văn Hạt, Thường trực HĐND tỉnh thảo luận về các báo cáo của Viện KSND tỉnh, TAND tỉnh - Ảnh: V.TÀI
TỈ LỆ ÁN BỊ KHÁNG NGHỊ, CẢI SỬA CAO
Theo báo cáo thẩm tra của Ban Pháp chế trình tại kỳ họp HĐND tỉnh trong năm 2011, công tác phòng ngừa, cảm hóa giáo dục người phạm tội, tố giác và xử lý tội phạm trên địa bàn tỉnh có nhiều kết quả tích cực, song vẫn chưa có nhiều chuyển biến so với năm trước. Công tác phòng ngừa nghiệp vụ của các cơ quan bảo vệ pháp luật trên một số lĩnh vực hiệu quả vẫn chưa cao. Một số văn bản quy phạm pháp luật của UBND tỉnh trong những lĩnh vực dễ phát sinh vi phạm pháp luật và tội phạm được ban hành có những nội dung chưa đồng bộ, nhưng chưa kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.
Năm 2011, công tác phát hiện, đấu tranh chống vi phạm pháp luật và tội phạm dù đã khởi tố, đưa ra xét xử hàng trăm vụ án, với hàng trăm bị can, nhưng hành vi phạm tội giết người, cố ý gây thương tích mang tính chất côn đồ do mâu thuẫn bộc phát từ quan hệ gia đình, xã hội chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ trong cuộc sống vẫn có chiều hướng gia tăng. Tội phạm về ma túy tăng nhanh, 9 vụ với 10 bị can, tăng 8 vụ 9 bị can so với cùng kỳ. Tỉ lệ thanh thiếu niên phạm tội chiếm hơn 80%, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm ở nông thôn ngày càng gia tăng, đặc biệt là trộm cắp tài sản và cố ý gây thương tích đã gây hậu quả xấu cho gia đình, xã hội. Thế nhưng, công tác phát hiện, đấu tranh chống vi phạm pháp luật vẫn còn hạn chế.
Đại biểu Đào Tấn Nguyên, Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh, kiến nghị: “Hiện nay, loại tội phạm về ma túy có chiều hướng gia tăng nhưng tỉnh vẫn chưa có giải pháp nào phòng ngừa hiệu quả để giảm thiểu khiến cho dư luận hết sức lo lắng”. Đại biểu Đặng Thị Hồng Nga, Phó chủ tịch Hội LHPN tỉnh, cho rằng: “Tình trạng bạo lực gia đình, bạo hành đối với phụ nữ có chiều hướng gia tăng. Trong khi đó, các đề án tuyên truyền về phòng chống bạo lực gia đình, bạo lực học đường vẫn chưa được triển khai sâu rộng. Một bộ phận người dân cho rằng việc chậm đưa ra xét xử vụ án gây cho họ nhiều bức xúc, ví dụ như vụ tai nạn gây chết người trên đường Lê Thành Phương đối với ông Phan Văn Nhứt.
Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh Nguyễn Thị Yên Bình nêu rõ: Thời gian qua, việc đẩy nhanh tiến trình cải cách tư pháp theo yêu cầu Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị vẫn chưa đạt yêu cầu; trong khi đó, khiếu nại về các bản án ngày càng tăng bởi các vụ án ngày càng phức tạp. Mặc dù ngành TAND đã cố gắng, nhưng chất lượng xét xử chưa cao, biểu hiện bằng việc án bị kháng nghị, cải sửa án chiếm tỉ lệ 1,66%, trong khi quy định của TAND Tối cao là 1,16%.
Nhiều đại biểu HĐND tỉnh cũng cho rằng việc thi hành án dân sự hiện nay đang gặp rất nhiều khó khăn do việc bị cắt khúc sang cơ quan thi hành án dân sự, TAND không thể biết được phán quyết của mình được thực hiện tới đâu. Có bản án cơ quan thi hành án không thi hành vì vin cớ tòa tuyên không rõ ràng, dẫn đến nhiều bản án không được thi hành, nhưng không có cơ chế nào để giải quyết.
CẦN CHẤN CHỈNH
Theo ý kiến của nhiều đại biểu, cần phải có cơ chế để giám sát tất cả bản án đã tuyên của tòa, thậm chí giám sát cả tính pháp lý của những bản án để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Nhiều đại biểu cũng đề nghị cần phải yêu cầu luật sư công tham gia trong quá trình xét xử. Vì theo giám sát của Ban Pháp chế, qua phản ánh của Đoàn Luật sư tỉnh, có một số điều tra viên không hợp tác, vi phạm các quy định của pháp luật, gây khó khăn cho luật sư khi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi cho bị can, bị cáo trong giai đoạn điều tra nhưng kiểm sát viên chậm phát hiện để kiến nghị xử lý.
Trưởng ban Pháp chế Nguyễn Thị Yên Bình lý giải: Nguyên nhân của những tồn tại, khuyết điểm này một phần là do đời sống cán bộ cơ quan nội chính còn thấp, nhưng khối lượng công việc quá lớn, quá tải nên cán bộ chưa tận tâm với công việc. Do vậy, cần có chính sách để thu hút nhân lực một cách thích đáng cho ngành tư pháp.
Viện trưởng VKSND tỉnh Nguyễn Hữu Phúc cho rằng, tình hình tội phạm hiện nay diễn ra hết sức phức tạp, nên có những vụ án mà điều tra viên, kiểm sát viên chưa bắt kịp tình hình tội phạm. Điều này gây khó khăn cho công tác điều tra, xét xử và dẫn đến những kết quả không mong muốn. Trong thời gian đến, công tác này sẽ được ngành chú trọng hơn.
Ban Pháp chế HĐND tỉnh kiến nghị bảy giải pháp để khắc phục hiệu quả những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm trong thời gian đến, trong đó, tập trung nâng cao hoạt động điều tra truy tố, xét xử, thi hành án. Để tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ, công chức trong các cơ quan tư pháp, UBND tỉnh và các ngành hữu quan tiếp tục có các giải pháp tích cực để tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, thực hiện tốt chương trình quốc gia phòng chống tội phạm, tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh, chú trọng đến đối tượng là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên…
LỆ VĂN
