Cách đây 5 năm, Công an, TAND và Viện KSND tỉnh đã ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giải quyết và thi hành án hình sự. Việc thực hiện quy chế phối hợp này đã góp phần nâng cao chất lượng xử lý tin tố giác tội phạm, giải quyết án và thi hành án hình sự giữa các cơ quan tư pháp của địa phương.
Quang cảnh phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Văn Tuấn phạm tội giết người xảy ra tại xã Hòa Tân Tây (Đông Hòa) - Ảnh: V.TÀI |
Theo quy chế phối hợp, các điều tra viên, kiểm sát viên được phân công luôn giữ quan hệ mật thiết với nhau để cập nhật kịp thời về tin báo, xử lý tin báo và phối hợp trong hoạt động quản lý, chỉ đạo điều hành theo yêu cầu của lãnh đạo các cơ quan. Đối với những tin báo, tố giác tội phạm hay những vụ án hình sự có nhiều tình tiết, chứng cứ phức tạp mà giữa điều tra viên, kiểm sát viên không tự xử lý được thì báo cho lãnh đạo cấp phòng để xem xét, tổ chức họp liên ngành cấp phòng cùng phối hợp giải quyết. Nếu không giải quyết được thì đề xuất liên ngành lãnh đạo cho ý kiến xử lý. Qua đó, đã thống nhất trong đường lối xử lý, nhất là với các vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, tạo điều kiện cho cấp phòng xử lý có hiệu quả nhiều vụ án.
Từ tháng 3/2010 đến 30/6/2011, Viện KSND tỉnh và Viện KSND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã phê chuẩn 131 lệnh bắt khẩn cấp, 1.166 quyết định khởi tố bị can. Cơ quan CSĐT kết thúc điều tra đề nghị truy tố 670 vụ, 1.300 bị can. Viện KSND truy tố 662 vụ, với 1.266 bị can. TAND xét xử sơ thẩm 614 vụ, 1.079 bị cáo; phúc thẩm 200 vụ, với 337 bị cáo; giám đốc thẩm 2 vụ, với 2 bị cáo… |
Song song đó, việc liên ngành Công an, TAND, Viện KSND phối hợp còn tạo thuận lợi trong việc hướng dẫn cấp huyện, thị xã, thành phố xử lý những tin báo tội phạm và các vụ án phức tạp. Nhất là những vụ án mà cơ quan cảnh sát điều tra (CSĐT) và Viện KSND có quan điểm khác nhau, để xử lý đúng người, đúng tội. Nhờ đó, chất lượng kiểm sát, điều tra được nâng cao, việc phê chuẩn các lệnh, quyết định đảm bảo tiến độ điều tra của các vụ án, nhất là các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, hồ sơ thu thập đầy đủ chứng cứ, bảo đảm đúng thủ tục tố tụng nên đã hạn chế được tình trạng án bị yêu cầu điều tra bổ sung.
Đối với những vụ trọng án hoặc bị cáo là đảng viên, những vụ án được dư luận xã hội quan tâm, cơ quan CSĐT, Viện KSND, TAND càng phối hợp chặt chẽ hơn và thực hiện nghiêm Chỉ thị 15-CT/TW ngày 7/7/2007 của Bộ Chính trị về sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án và bảo vệ Đảng
Bên cạnh đó, trong quá trình giải quyết các vụ án, việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn đã có sự phối hợp tốt giữa cơ quan CSĐT và Viện KSND khi căn cứ vào quy chế phối hợp và quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Từ đó, Viện KSND ban hành các lệnh, quyết định phê chuẩn hoặc không phê chuẩn các lệnh, quyết định tạo được sự thống nhất cao của cơ quan CSĐT.
TIẾP TỤC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢI QUYẾT ÁN
Cuộc họp sơ kết thực hiện quy chế phối hợp liên ngành trong đấu tranh, phòng chống tội phạm và giải quyết án hình sự, thi hành án hình sự, giai đoạn 2010-2011 do TAND tỉnh Phú Yên chủ trì mới đây cho thấy, bên cạnh những ưu điểm của việc phối hợp như đã nêu trên, vẫn còn một số khuyết điểm cần khắc phục. Theo đó, việc xử lý, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm còn chậm, không đảm bảo đúng thời gian quy định. Có vụ án chưa được quan tâm đúng mức nên dẫn đến việc khởi tố chậm. Có trường hợp đình chỉ vụ án vì chưa đủ chứng cứ phạm tội.
Đối với một số vụ án, vụ việc có dấu hiệu hình sự, do ngay từ ban đầu các ngành chưa chủ động phối hợp nên trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử có quan điểm khác nhau về nhận thức pháp luật, về đánh giá tài liệu chứng cứ, dẫn đến một số trường hợp có vướng mắc, khó khăn trong việc xử lý hoặc Viện KSND từ chối không phê chuẩn. Bên cạnh đó, một số vụ việc Viện KSND, TAND trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung, điều tra lại nhưng yêu cầu điều tra còn chung chung…Nhiều vụ việc phối hợp giữa các cơ quan tư pháp vẫn chưa thường xuyên, chặt chẽ. Nhiều vụ việc chưa thống nhất với nhau về quan điểm xử lý nhưng không xin hướng dẫn của cấp trên mà ra các quyết định tố tụng, dẫn đến tình trạng hủy quyết định khởi tố bị can, thay đổi tội danh, đề nghị hủy quyết định khởi tố vụ án hoặc điều tra bổ sung thiếu chứng cứ và thiếu thủ tục tố tụng.
Theo Chánh án TAND tỉnh Lê Văn Phước, trong thời gian đến, Công an - Viện KSND - TAND cần thực hiện nghiêm túc quy chế phối hợp đã được ký kết. Đồng thời, tập trung thực hiện tốt bốn nội dung cụ thể trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giải quyết án hình sự và thi hành án hình sự giữa các cơ quan tư pháp của tỉnh. Trong đó, đẩy mạnh công tác giải quyết án hình sự, nâng cao trách nhiệm trong công tác khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, đảm bảo đúng người, đúng tội và không để lọt tội phạm. Các cơ quan tư pháp phối hợp tốt với nhau trong công tác quản lý, xử lý tố giác và tin báo tội phạm. Hạn chế đến mức thấp nhất việc bỏ lọt tội phạm, người phạm tội và không làm oan người vô tội. Tăng cường kiểm sát khởi tố vụ khởi tố bị can theo Bộ luật Tố tụng hình sự, đảm bảo thời hạn điều tra, kiểm sát điều tra, truy tố đúng người, đúng tội và đúng pháp luật nhằm hạn chế thấp nhất việc bắt, giam giữ, khởi tố, truy tố, xét xử oan sai, góp phần cải cách tư pháp và giữ vững an ninh trật tự địa phương.
VĂN TÀI