Qua kiểm kê quỹ đất đang quản lý, sử dụng của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên địa bàn TP Tuy Hòa, cơ quan chức năng đã phát hiện những bất cập như sử dụng đất không đúng mục đích, kém hiệu quả, để người dân lấn chiếm...
Nhiều ngôi nhà trong khu vực đất của Xí nghiệp Trắc địa Bản đồ 201 đã xây dựng quay mặt ra đường số 10 – Ảnh: N.T
HƠN 50 TỔ CHỨC CHƯA KÊ KHAI QUỸ ĐẤT
TP Tuy Hòa là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của Phú Yên nên có số đơn vị sử dụng đất lớn nhất tỉnh. Theo thống kê, trên địa bàn thành phố có 429 tổ chức thuộc 8 loại hình, bao gồm: 74 cơ quan nhà nước, 2 tổ chức chính trị, 4 tổ chức xã hội, 9 tổ chức chính trị - xã hội, 4 tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, 115 tổ chức sự nghiệp công, 16 UBND xã, phường và 195 tổ chức kinh tế. Đây là những tổ chức thuộc diện kiểm kê quỹ đất theo Chỉ thị 31/2007/CT-TTg và Chỉ thị 09/2008/CT-UBND của UBND tỉnh về “Kiểm kê quỹ đất đang quản lý, sử dụng của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất”.
Tuy nhiên, đến thời điểm kết thúc việc kê khai và được chính quyền địa phương nhiều lần nhắc nhở, đến nay TP Tuy Hòa mới tiếp nhận tờ khai kiểm kê quỹ đất của 375 tổ chức với 624 vị trí khu đất, trên diện tích đã có quyết định giao đất, cho thuê đất là 1.164,4 ha. Như vậy, trên địa bàn TP Tuy Hòa vẫn còn 54 tổ chức chưa nghiêm chỉnh thực hiện kê khai kiểm kê đất đai theo Chỉ thị 31/2007/CT-TTg và Chỉ thị 09/2008/CT- UBND của UBND tỉnh, chiếm tỉ lệ 12,5% số tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất; trong đó nhiều nhất là tổ chức kinh tế với 24 đơn vị. Trong số này có nhiều tổ chức đã không còn hoạt động nhưng chưa được thu hồi đất như Công ty Giống cây trồng (phường 1), Xí nghiệp Xây dựng giao thông (phường 4), Công ty Sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Phú Yên (phường 4), Công ty TNHH Đầu tư phát triển Hải Phú (phường Phú Đông)…
Đáng chú ý hơn, các đơn vị được giao đất, cho thuê đất đã sử dụng từ lâu song vẫn còn nhiều diện tích chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Cụ thể, trong số 375 tổ chức đã kê khai, mới có 134 tổ chức được cấp GCNQSDĐ với 195,64 ha, chỉ chiếm 17,44% diện tích đất theo hiện trạng sử dụng. Trong số 7 tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp nhưng chỉ có một tổ chức có GCNQSDĐ. Đối với 108 tổ chức sự nghiệp công nhưng cũng mới có 24 tổ chức đã được cấp GCNQSDĐ trên diện tích 30,5 ha, chiếm 16,53% so với diện tích đất sử dụng.
NHỮNG SAI PHẠM TRONG QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT
Qua tổng hợp kê khai quỹ đất của 375 tổ chức, diện tích có quyết định giao đất, cho thuê đất của các cấp có thẩm quyền là 1.164,40 ha. Song, theo hiện trạng sử dụng, diện tích này là 1.119,20 ha, nghĩa là “mất” 45,20 ha. Truy tìm nguyên nhân diện tích đất bị “mất”, Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Tuy Hòa cùng các ngành tiến hành kiểm tra thực tế hiện trạng sử dụng đất ở một số tổ chức, bước đầu đã phát hiện nhiều trường hợp sai phạm trong quản lý, sử dụng đất.
Tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai phổ biến là các tổ chức được Nhà nước giao đất cho thuê đất đã tự ý chuyển mục đích sử dụng đất. Công ty cổ phần LILAMA 45.3 sử dụng một khu đất tại xã Bình Kiến với diện tích 1.000 m2. Qua kiểm tra hồ sơ, cơ quan chức năng phát hiện công ty này nhận chuyển nhượng đất sản xuất của nhân dân, sử dụng không đúng mục đích và cũng không thực hiện đúng trình tự quy định về việc thuê đất. HTX Xây dựng và xây lắp điện Minh Khai được Nhà nước cho thuê đất trên diện tích 3.726 m2, nhưng đối chiếu với hiện trạng khu đất chỉ còn 2.706 m2. Nguyên nhân là HTX này cho Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Thể Đào thuê lại 1.020 m2 để xây dựng cửa hàng kinh doanh ô tô và làm cơ sở cán thép. Việc chuyển mục đích sử dụng đất khi chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép của HTX Minh Khai đã bị Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường phát hiện, xử phạt hành chính 6 triệu đồng. Xí nghiệp Trắc địa Bản đồ 201 thuộc Công ty Đo đạc địa chính và công trình (Bộ Tài nguyên và Môi trường) được cấp GCNQSDĐ trên diện tích 5751,3 m2, nhưng hiện trạng khu đất chỉ còn 5.016,3 m2. Diện tích 735 m2 đất bị “mất” là do Ban lãnh đạo xí nghiệp này hóa giá tài sản trên đất để cho 10 hộ sử dụng làm nhà ở gia đình. Nhiều hộ đã xây dựng nhà ở kiên cố quay ra đường số 10 không đúng với quy hoạch đô thị. Tương tự như vậy, Phân viện Ngân hàng Phú Yên đã cho cán bộ, nhân viên đơn vị xây dựng nhà ở trên diện tích 9.436,3 m2, bằng 19,8% diện tích được UBND tỉnh giao theo Quyết định 868/QĐ-UB. Trong khi đó, việc quản lý đất đai của chính quyền cơ sở cũng hết sức lỏng lẻo để người dân lấn chiếm. UBND 16 xã, phường được giao quản lý, sử dụng 150 khu đất với 463,52 ha, nhưng hiện trạng sử dụng chỉ còn 417,54 ha. Diện tích đất bị “mất” chủ yếu là đất nghĩa địa bị người dân lấn chiếm trái phép, như xã Bình Kiến bị mất 29.030m2.
Sử dụng đất lãng phí và kém hiệu quả đất đai cũng là tình trạng được phát hiện ở nhiều tổ chức. Chi nhánh Điện cao thế Phú Yên thuộc Xí nghiệp Điện cao thế miền Trung sử dụng một khu đất tại khu phố Nguyễn Trung Trực với diện tích được giao là 20.000 m2, nhưng hiện trạng sử dụng chỉ còn 11.016,8 m2. Đơn vị này đã không sử dụng hết diện tích được giao lại không xây tường xung quanh bảo vệ để cho nhân dân lấn chiếm vi phạm hành lang an toàn lưới điện quốc gia. Trong khi đó, nhiều tổ chức khác không còn hoạt động, bỏ đất trống rất lãng phí, trong đó có một số diện tích nằm ở vị trí “đắc địa” như khu đất của Công ty Sông Đà nằm trên đường Nguyễn Huệ (phường 7), Xí nghiệp Gỗ 3/2 cạnh ga xe lửa Đông Tác (phường Phú Đông)…
Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường TP Tuy Hòa Nguyễn Hồng Quân cho biết: Những sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai nói trên, trước hết thuộc về trách nhiệm các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất. Đất đai giao cho tổ chức thuộc thẩm quyền của tỉnh nên chúng tôi chỉ kiến nghị với các cấp xem xét xử lý. Như trường hợp đối với Xí nghiệp Trắc địa bản đồ 201, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh ra quyết định thu hồi 735 m2 đất sử dụng sai mục đích, cấp cho nhân dân xây dựng nhà ở sai với quy hoạch đô thị của TP Tuy Hòa và có hình thức xử lý kỷ luật đối với ông Lê Xuân Sơn, nguyên Giám đốc Xí nghiệp Trắc địa Bản đồ 201.
NGUYÊN TRƯỜNG
