Thực hiện chủ trương cải cách, hiện đại hóa nền tư pháp, Viện KSND hai cấp tỉnh Phú Yên đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kiểm sát. Trong đó, việc số hóa hồ sơ vụ án, xây dựng sơ đồ tư duy, báo cáo án bằng hình ảnh, trình chiếu các tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa của viện kiểm sát, góp phần nâng cao hiệu quả công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Kiểm sát, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp hiện nay.

Phiên tòa số hóa

Mới đây, Viện KSND tỉnh phối hợp với TAND cùng cấp tổ chức phiên tòa hình sự sơ thẩm rút kinh nghiệm, thực hiện số hóa hồ sơ và công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa đối với vụ án Tô Thành Luân (SN 1990, trú xã Hòa An, huyện Phú Hòa) bị Viện KSND tỉnh truy tố về tội giết người. Theo hồ sơ vụ án, chiều tối 31/8/2022, tại thôn Đông Bình, xã Hòa An, chỉ vì mâu thuẫn nhỏ trong lúc ăn nhậu, Tô Thành Luân đã dùng con dao bấm dài 17,1cm đâm vào cổ anh V.D.X (SN 1993, trú xã Hòa An). Anh X được đưa đi cấp cứu nhưng đã tử vong trên đường đến bệnh viện.

Khác với những phiên tòa trước, ngoài việc nghiên cứu hồ sơ vụ án, dự kiến đề cương xét hỏi, tranh luận, anh Lê Ngọc Ẩn (Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự, Viện KSND tỉnh) - kiểm sát viên thụ lý vụ án này còn phải chuẩn bị từ giai đoạn điều tra, truy tố các tài liệu, chứng cứ đã được số hóa.

Tại phiên tòa, trước những lập luận sắc bén của kiểm sát viên kết hợp với việc trình chiếu các tài liệu, chứng cứ công khai làm cơ sở cho việc chứng minh, đánh giá hành vi phạm tội của bị cáo, Tô Thành Luân đã thừa nhận hành vi phạm tội của mình, ăn năn hối cải và mong nhận được sự khoan hồng của pháp luật. Căn cứ vào hồ sơ vụ án, kết quả xét hỏi, tranh tụng công khai tại phiên tòa, trên cơ sở đề nghị của viện kiểm sát, hội đồng xét xử tuyên phạt Tô Thành Luân 17 năm tù về tội giết người.

Kiểm sát viên Lê Ngọc Ẩn nói rằng, việc số hóa hồ sơ vụ án có nhiều ưu điểm như: không phải in ấn, các chứng cứ điện tử tiết kiệm chi phí, hạn chế hư hỏng, mất tài liệu do các yếu tố khách quan; thuận lợi cho việc lưu trữ, nghiên cứu, trích cứu, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan tiến hành tố tụng thuận lợi hơn…

Trước đó, Viện KSND tỉnh cũng đã chọn thực hiện số hóa hồ sơ và công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa đối với các vụ án giết người gây rúng động dư luận xã hội thời gian qua như: Phạm Kim Phê (19 tuổi, ở xã An Thạch, huyện Tuy An) sát hại, hiếp dâm bé gái 13 tuổi ở xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, hay vụ Đoàn Minh Hải (34 tuổi, ở phường Hòa Hiệp Trung, TX Đông Hòa) giết 3 người trong gia đình vợ cũ ở Hòa Hiệp Trung… Việc trình chiếu, công bố các tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa không chỉ phục vụ hiệu quả cho việc đấu tranh, chứng minh hành vi phạm tội của các bị cáo, bảo vệ quan điểm truy tố của Viện Kiểm sát đối với các bị cáo này là có cơ sở, đúng pháp luật; mà còn đạt hiệu quả tuyên truyền, giáo dục pháp luật sâu rộng đến quần chúng nhân dân.

Theo ông Trần Huy Đức, Chánh án TAND tỉnh: Thời gian qua, viện kiểm sát thực hiện số hóa hồ sơ, công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa đã góp phần nâng cao tính thuyết phục đối với những người tham gia tố tụng, bảo đảm tính chính xác, khách quan, công minh trong xét xử. Việc này giúp cho tòa án đưa ra các phán quyết đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Báo cáo án bằng sơ đồ tư duy

“Nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Kiểm sát, thời gian qua Viện KSND hai cấp Phú Yên đã tập trung nâng cao kỹ năng, trình độ nghiệp vụ, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kiểm sát và giải quyết các vụ án cho đội ngũ công chức của ngành. Ngoài việc đẩy mạnh việc thực hiện số hóa hồ sơ vụ án, công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa, Viện KSND hai cấp đang tích cực triển khai báo cáo án bằng sơ đồ tư duy tại đơn vị”, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Lê Trung Hưng cho biết.

Cuối tháng 4 vừa qua, Viện KSND tỉnh phối hợp với Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại TP Hồ Chí Minh tổ chức tập huấn về kỹ năng thu thập, đánh giá chứng cứ, dữ liệu điện tử; xây dựng sơ đồ tư duy, báo cáo án bằng hình ảnh nâng cao các kỹ năng cho đội ngũ công chức trong ngành như: Thu thập, đánh giá chứng cứ, dữ liệu điện tử trong điều tra vụ án hình sự; kỹ năng xây dựng sơ đồ tư duy, báo cáo án bằng hình ảnh trong thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết án hình sự, dân sự, hành chính…

Anh Lê Hồng Khoan, Chánh văn phòng Viện KSND tỉnh, chia sẻ: Sau hơn 1 tháng tập huấn, đến nay có hơn 20 vụ án được kiểm sát viên Viện KSND hai cấp Phú Yên lựa chọn xây dựng sơ đồ tư duy, báo cáo án bằng hình ảnh. Đối với từng vụ án, vụ việc, các kiểm sát viên sử dụng phần mềm Xmind lựa chọn xây dựng sơ đồ tư duy phù hợp. Cách làm này giúp cho kiểm sát viên hệ thống được toàn bộ thủ tục tố tụng, các tài liệu, chứng cứ, nắm chắc nội dung vụ án, vụ việc, từ đó có thể phát hiện các thiếu sót trong hồ sơ để kịp thời khắc phục; tạo thuận lợi, hỗ trợ tốt cho kiểm sát viên trong việc báo cáo án, đề xuất quan điểm giải quyết vụ án đến lãnh đạo viện kiểm sát.

“Nếu theo phương pháp cũ, khi cần tìm thông tin, dữ liệu vụ án, kiểm sát viên phải tìm từng trang bút lục, mất nhiều thời gian, khó chủ động trong việc phân tích, đánh giá vụ án. Nhưng với hoạt động báo cáo án bằng sơ đồ tư duy này trực quan, sinh động, lãnh đạo viện dễ theo dõi, nắm bắt nhanh toàn bộ nội dung vụ án để có hướng chỉ đạo giải quyết vụ án đúng pháp luật. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi trong lưu trữ, tra cứu hồ sơ, giúp cho kiểm sát viên dễ trích dẫn, sử dụng các chứng cứ, tài liệu trong nghiên cứu hồ sơ vụ án”, anh Khoan nói. 

NGỌC DUNG