Công tác quản lý, giáo dục, cải tạo phạm nhân là một công việc rất đặc biệt. Với mục tiêu giúp những mảnh đời lầm lỗi tìm lối hoàn lương, cán bộ chiến sĩ Trại giam Xuân Phước (huyện Đồng Xuân) nỗ lực vượt qua khó khăn, kiên trì giáo dục, cảm hóa, gieo mầm thiện cho người phạm tội tìm được hướng đi mới cho cuộc đời mình.

Nỗ lực giúp người lầm lỗi

Trại giam Xuân Phước (thuộc Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng - Cục C10, Bộ Công an) là cơ quan thi hành án phạt tù, có chức năng tiếp nhận, tổ chức quản lý, giam giữ, giáo dục những người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn và tù chung thân theo đúng đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các quy định của Bộ Công an.

Đại tá Trần Văn Dũng, Bí thư Đảng ủy, Giám thị Trại giam Xuân Phước cho biết: Hiện đơn vị có quy mô giam giữ khoảng 2.000 phạm nhân, bố trí giam giữ ở 2 phân trại tại Xuân Phước và 1 khu sản xuất Bình Sơn ở xã Hòa Phú (huyện Tây Hòa). Các đối tượng mà trại đang quản lý có nhiều tiền án, tiền sự, tính chất tội phạm nghiêm trọng, hành vi phạm tội manh động, liều lĩnh khó lường. Trại được Cục C10 giao tiếp nhận, quản lý, giam giữ số đối tượng thuộc loại chống phá quyết liệt, thường xuyên vi phạm nội quy, kỷ luật từ các trại giam ở nhiều tỉnh, thành trong nước chuyển đến. Trong số này, nhiều phạm nhân là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có mức án 20-30 năm và chung thân. Nhiều thân nhân, gia đình không quan tâm, thăm gặp hoặc thời gian chấp hành án dài, bản thân phạm nhân thường có tâm lý tuyệt vọng, chán nản, bất cần, nên thường tìm cách gây rối, chống phá, trốn trại, vi phạm nội quy trại giam.

Những năm gần đây, số đối tượng đưa vào Trại giam Xuân Phước có tính chất phạm tội hết sức phức tạp, đặc biệt số đối tượng có tiền sử sử dụng các chất ma túy và độ tuổi ngày càng trẻ hóa. Điều này gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý giam giữ, giáo dục, cải tạo. Do tính chất phạm nhân phức tạp như vậy nên tập thể cán bộ, chiến sĩ Trại giam Xuân Phước luôn tập trung nghiên cứu tình hình các loại đối tượng giam giữ, kịp thời phát hiện, ngăn chặn mọi âm mưu, hành động chống phá, trốn trại và các vi phạm khác của phạm nhân, để từ đó đưa ra các phương án giáo dục, cải tạo thích hợp.

Nói về hoạt động đấu tranh phòng, chống tội phạm trong trại giam, đại tá Dũng cho biết, từ nhiều năm qua, Ban Giám thị Trại giam Xuân Phước luôn quan tâm điều động những cán bộ có bản lĩnh, trình độ nghiệp vụ vững vàng đảm nhiệm công tác quản giáo. Bên cạnh đó, thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình rà soát, kịp thời xác minh làm rõ các nguồn tin, chủ động tách những phạm nhân mưu toan cấu kết chống đối, thực hiện những hành vi phạm pháp. Để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ, đơn vị thường xuyên đẩy mạnh công tác trinh sát, tuần tra kiểm soát, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ kịp thời phát hiện, đấu tranh ngăn chặn mọi âm mưu, hành động chống phá, trốn trại và xử lý vi phạm của phạm nhân; nâng cao chất lượng hiệu quả công tác cảm hóa phạm nhân hoàn lương hướng thiện không chỉ bằng pháp luật, kỷ luật nghiêm minh mà còn gắn kết với tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc. Gần 30 năm gắn bó với công việc ở trại giam, là người chỉ huy đơn vị, đại tá Dũng luôn tâm niệm, để cải tạo được phạm nhân, ngoài áp dụng các quy định của pháp luật vẫn rất cần tấm chân tình để giúp những người lầm lỗi hoàn lương “Giáo dục một người bình thường đã khó, giáo dục phạm nhân còn khó khăn bội phần”.

Dùng nhân tâm thu phục lòng người

Ngay từ khi tiếp nhận phạm nhân, đại tá Dũng cùng các đồng đội nắm rõ hồ sơ phạm nhân, hoàn cảnh gia đình, nguyên nhân phạm tội của từng phạm nhân, đồng thời thường xuyên quan tâm, gần gũi nắm bắt tâm lý, tư tưởng để xây dựng kế hoạch quản lý, giáo dục phạm nhân phù hợp. Tuy nhiên, việc cảm hóa giáo dục phạm nhân chưa bao giờ dễ dàng, đặc biệt đối với các phạm nhân là những đối tượng cộm cán, tung hoành ngang dọc ngoài xã hội, thường xuyên có tư tưởng chống đối cán bộ quản giáo, gây hấn với bạn tù. Nếu như không có sự kiên trì, nhẫn nại, không có bản lĩnh, trách nhiệm cùng với phương pháp giáo dục phù hợp và tình thương, lương tâm của cán bộ quản giáo thì khó mà giáo dục, cảm hóa các phạm nhân thành công.

Để giúp các phạm nhân hoàn lương, ngoài việc tuyên truyền tổ chức cho các phạm nhân học tập chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, thực hiện các chế độ, chính sách dành cho phạm nhân theo quy định của pháp luật, cán bộ trại giam còn tổ chức sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, chăm sóc y tế cho phạm nhân; cho phạm nhân thăm gặp thân nhân; tổ chức các lớp học văn hóa giúp những phạm nhân mù chữ biết đọc, biết viết. Thượng tá Nguyễn Quốc Chấn, Phó Giám thị Trại giam Xuân Phước cho biết thêm, trại giam còn chú trọng việc hướng nghiệp dạy nghề đan, nghề mộc, nghề xây dựng, may mặc… giúp các phạm nhân thấy được giá trị đích thực của lao động cũng như có cái nghề, sau khi ra trại có cơ hội hoàn lương, tái hòa nhập cộng đồng. Bằng tình thương, trách nhiệm, cán bộ, chiến sĩ nơi đây đã giúp các phạm nhân tìm thấy lại ánh sáng của cuộc đời sau những tháng ngày tăm tối nhất.

Phạm nhân N.V.T quê ở Hải Phòng vào tù do phạm tội giết người. Trại giam Xuân Phước là trại giam thứ sáu mà T chuyển đến. Trước đó, ở trại nào T cũng chống phá quyết liệt. Sau khi chuyển đến Phú Yên, đại tá Dũng nhiều lần gặp gỡ, thăm hỏi sức khỏe, trao đổi tâm tư tình cảm, khơi gợi những chuyện về gia đình, cuộc sống của T trước đây khi còn ở ngoài xã hội, khơi dậy tính thiện tiềm ẩn trong con người của T. Từ những chia sẻ, cảm hóa của đại tá Dũng, T dần hiểu ra, có những chuyển biến tích cực trong suy nghĩ. Từ một người quyết liệt chống đối, T dần ổn định tư tưởng, hợp tác cải tạo, mong muốn phục thiện. Nhờ cải tạo tốt, T đã được giảm án và trở về với cuộc sống tự do. Ngày ra trại, trở về với gia đình, xã hội, T không quên gửi lời cảm ơn đến các cán bộ quản giáo, đặc biệt là đại tá Dũng.

Phạm nhân N.T.H, 63 tuổi, quê ở xã Hòa Tân Tây (huyện Tây Hòa) lãnh án tù chung thân vì tội hiếp dâm trẻ em và dâm ô đối với trẻ em, bày tỏ: “Tôi rất ân hận về những lỗi lầm của mình. Sau 13 năm thi hành án tại trại giam này, tôi được cán bộ động viên, đối xử với tôi bằng tình người, giúp tôi và nhiều phạm nhân khác có suy nghĩ hướng thiện”. Còn phạm nhân N.C quê ở Tân Long, huyện Tuy An chỉ vì một phút không kiềm chế sự nóng nảy nên phải trả giá bằng hình phạt 16 năm tù về tội giết người. C nói: “Sau hơn 2 năm thi hành án tại trại giam này, được cán bộ trại giam giáo dục, giúp đỡ, động viên, tôi cố gắng cải tạo tốt để sớm có cơ hội về với gia đình, xã hội”.

Dùng nhân tâm để thu phục lòng người, hàng ngày, các cán bộ chiến sĩ Trại giam Xuân Phước đã và đang góp phần thay đổi tư tưởng của nhiều phạm nhân, giúp họ thấy được giá trị tốt đẹp của cuộc sống, có động lực và quyết tâm làm lại cuộc đời.

NGỌC DUNG