Lá đơn năm trang giấy khổ A4 thấm đẫm nỗi đau và nước mắt của một cô gái trẻ trót dại trong tình yêu đã thôi thúc tôi về xã An Định (huyện Tuy An), để tìm hiểu sự thật về một vụ cản trở hôn nhân và hành trình khởi kiện yêu cầu xác nhận cha cho con của người mẹ 23 tuổi.
TRÓT DẠI KHI YÊU
Biên bản làm việc giữa UBND xã An Định với ông Nguyễn N.
Trong ngôi nhà mái tranh vách đất tềnh toàng, chắp vá và xiêu vẹo, cô Phạm Thị E (SN 1984) trú thôn Định Trung 1 (xã An Định) kể cho chúng tôi nghe câu chuyện của mình. E là con út trong một gia đình nghèo có hai con, bố mẹ đều tham gia kháng chiến chống Mỹ, được nhà nước tặng thưởng huân chương, huy chương kháng chiến hạng nhất. Do lâm bệnh nặng, bố E qua đời vào năm 1988. Mười hai năm sau đó, chị ruột của E mất vì bệnh hiểm nghèo. Hai mẹ con cô E vất vả mưu sinh bằng nghề nông với hai sào ruộng. Sau khi tốt nghiệp THPT, E theo học lớp Y dược tại Trường Trung học Y tế Phú Yên. Không tìm được việc làm đúng với chuyên môn, tháng 5/2006, cô E xin vào làm nhân viên văn phòng UBND xã An Định với mức lương 540.000 đồng/tháng. Cũng từ đó, cô E quen biết rồi trở thành người yêu của Nguyễn Thanh H (SN 1985), Phó bí thư Xã Đoàn An Định. Theo cô E, sau một thời gian yêu nhau, họ vấp phải sự phản đối từ phía gia đình. Tuy nhiên Nguyễn Thanh H vẫn tỏ ra quyết tâm gắn bó với cô
CÓ DẤU HIỆU CẢN TRỞ HÔN NHÂN?
Luật sư Nguyễn Thu và luật sư Huỳnh Thanh Vũ - Đoàn luật sư tỉnh Phú Yên cho biết sẽ nhận trợ giúp pháp lý và tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp miễn phí tại tòa án cho cô Phạm Thị E, nếu đương sự có nhu cầu.
Theo quy định tại Điều 9, 10 Luật Hôn nhân và Gia đình (có hiệu lực từ ngày 1/1/2001) và Điều 39 Bộ luật Dân sự 2005 thì công dân Nguyễn Thanh H - Phạm Thị E có đủ điều kiện để kết hôn. Mặt khác, theo quy định tại mục 2 Điều 18 Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về đăng ký quản lý hộ tịch “Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ, nếu xét thấy hai bên nam nữ có đủ điều kiện đăng ký kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, thì UBND cấp xã đăng ký kết hôn cho hai bên nam nữ. Trong trường hợp cần xác minh thì thời hạn nói trên được kéo dài thêm không quá 5 ngày”. Đằng này, UBND xã An Định không thực hiện đúng trình tự thủ tục pháp luật quy định, mà lại “ngâm” hồ sơ 26 ngày. Đến ngày 16/7/2007, Chủ tịch xã Phan Văn Ba mới ký văn bản số 95/TB-UBND gửi đến gia đình anh H và cô E để thông báo việc xin đăng ký kết hôn của họ, đồng thời quy định “Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày ra thông báo, nếu hai bên gia đình có ý kiến gì về việc đăng ký kết hôn trên thì đến UBND xã An Định để giải quyết”. Đây là thủ tục “hành chính” do UBND xã An Định tự “vẽ” ra ngoài quy định pháp luật và cũng chính văn bản này đã tạo điều kiện để gia đình Nguyễn Thanh H cản trở hôn nhân tự nguyện. Bằng chứng cụ thể là trong các chứng cứ tài liệu phóng viên thu thập được, có biên bản làm việc giữa ông Võ Toàn Trung, cán bộ chuyên trách tư pháp xã An Định với cha ruột của Nguyễn Thanh H là ông Nguyễn N, đảng viên, cán bộ một cơ quan nội chính ở huyện Tuy An. Trong biên bản này, ông N khẳng định “Nguyễn Thanh H và Phạm Thị E xin đăng ký kết hôn thành vợ chồng thì gia đình không chấp nhận”. Ông N còn cho rằng gia đình Phạm Thị E chứa chấp Nguyễn Thanh H, nếu có vấn đề gì xảy ra đối với H thì bên chứa chấp phải chịu trách nhiệm. Lý do ông N không chấp nhận việc đăng ký kết hôn của H và E là chờ đến năm 2008, gia đình xem xét tuổi theo phong tục tập quán (!?).
Dấu hiệu cản trở hôn nhân càng thể hiện rõ trong đơn của Nguyễn Thanh H gửi Công đoàn xã An Định ngày 24/8/2007. H thừa nhận: “Tôi và E có quen nhau một thời gian, nhưng gia đình tôi không chịu. Do suy nghĩ còn nông cạn cho nên tôi đã lên nhà E ở một tháng một ngày”.
CẦN XỬ LÝ HÀNH VI VI PHẠM ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG
Do sức ép của gia đình, nên 5 ngày sau khi ông Nguyễn N trình bày ý kiến của mình tại biên bản làm việc với UBND xã An Định, ngày 21/7/2007, Nguyễn Thanh H đưa đơn xin rút giấy đăng ký kết hôn với lý do “quá trình tìm hiểu tôi thấy không hợp nhau. Cô E có những điều không thật lòng với tôi nên không thể đi đến hôn nhân được”. Quả là khôi hài khi một cán bộ lãnh đạo Đoàn cơ sở mà lại “suy nghĩ nông cạn” trong tình yêu, chung sống với người yêu hơn một tháng, đi đăng ký kết hôn rồi lại từ hôn. Với những hành vi và lối sống như vậy, liệu Nguyễn Thanh H có đủ tư cách và uy tín để tiếp tục đảm nhiệm chức vụ Phó bí thư Xã đoàn và là đối tượng quy hoạch cán bộ lãnh đạo xã?
Được biết sau khi rút tờ khai đăng ký kết hôn một thời gian, Nguyễn Thanh H đã kết hôn với một cô gái khác. Còn Phạm Thị E, sau khi sinh đứa con trai hơn 4 tháng, đã gửi đơn đến TAND huyện Tuy An yêu cầu xác định cha cho con và yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Tuy nhiên, khi bị triệu tập đến tòa để ghi lời khai, anh H không thừa nhận đứa bé mà cô E sinh ra là con mình, đồng thời gửi đơn phản tố cho rằng cô E vu khống!? Đương nhiên trong trường hợp này, cô E phải tạm ứng tiền để tòa án ra quyết định trưng cầu giám định ADN. Hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn, trong khi chi phí giám định khoảng 20 triệu đồng, nên cô E phải gửi đơn cầu cứu sự giúp đỡ của các cơ quan, tổ chức đoàn thể. Cô E nói: “Họ từ chối trách nhiệm, nên tôi quyết tâm làm sáng tỏ sự thật nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho đứa trẻ vô tội và danh dự nhân phẩm của tôi”.
Không ít ý kiến cho rằng, trong lúc chờ đợi kết luận khoa học của cơ quan chuyên trách và phán quyết của tòa án, Ban thường vụ Huyện Đoàn Tuy An và UBND xã An Định cần xem xét, xử lý hành vi vi phạm đạo đức, lối sống của Nguyễn Thanh H.
PHAN THẾ HỮU TOÀN
