TAND tỉnh Phú Yên vừa xét xử phúc thẩm, hủy bản án dân sự “Tranh chấp chia tài sản chung, đòi lại tài sản” giữa nguyên đơn là bà Đặng Thị Hưởng và bị đơn là các ông Đặng Văn Mãng, Nguyễn Xuân Vương.
Theo trình bày của nguyên đơn, năm 1987, bà Đặng Thị Hưởng và ông Nguyễn Xuân Vương (lúc đó là chồng bà) có mua nhà ở theo diện hóa giá của Nhà nước tại thôn Phú Lương (xã Hòa Tân Đông, huyện Đông Hòa). Khi đó, trên đất có 27 cây dừa, 3 cây sapoche, 2 cây mãng cầu, 8 cây xoài, 3 cây vú sữa, 4 cây lêkima, 1 cây bơ. Trong quá trình chung sống, bà có trồng thêm 1 cây khế. Năm 1996, bà và ông Vương ly hôn, bản án hôn nhân gia đình của TAND huyện Tuy Hòa không giao đất và cây trên đất cho ông Vương sở hữu.
Năm 2001, ông Vương bán nhà cho ông Đặng Văn Mãng, sau đó ông Mãng đã chặt phá toàn bộ số cây ăn quả nói trên. Bà Hưởng khiếu nại đến UBND xã Hòa Tân Đông nhưng không được giải quyết. Nay bà yêu cầu ông Vương và ông Mãng phải trả giá trị toàn bộ cây ăn quả nói trên là 41,5 triệu đồng; ông Mãng còn phải trả giá trị hoa lợi số cây trên tính từ năm 2001 (năm ông Mãng chặt cây) đến nay là 11 năm (trừ cho 5 năm thiên tai) với số tiền hơn 70 triệu đồng.
Tại phiên tòa sơ thẩm, bà Hưởng khai số cây ăn quả này là tài sản chung của bà và ông Vương, nên bà yêu cầu chia theo quy định pháp luật, nhưng phải xem xét đến công sức chăm sóc cây cối của bà để phân chia cho công bằng. Còn ông Đặng Văn Mãng trình bày: Theo bản án ly hôn, ông Vương được tòa án giao sở hữu nhà đất ở tại thôn Phú Lương, xã Hòa Tân Đông. Năm 2001, ông Vương bán ngôi nhà này cho ông. Khi mua, trên đất có một số cây ăn quả như xoài, dừa, khế…. không nhớ số lượng, loại cây cụ thể. Từ đó đến nay, ông là người quản lý, sử dụng đất này. Ông không chặt phá cây như bà Hưởng khai, mà do cây trồng đã lâu, già cỗi nên chết bớt một số cây, không rõ chết bao nhiêu cây, gồm cây gì. Nay ông chỉ xác nhận số lượng cây mà ông Vương bán cho ông hiện còn 2 cây dừa, 2 cây xoài, 1 cây khế đúng như hội đồng định giá đã xem xét, định giá.
Ông Nguyễn Xuân Vương thì trình bày: Năm 1996, ông và bà Hưởng ly hôn. Hai bên đã thống nhất giao nhà, đất cùng toàn bộ cây ăn quả cho ông sở hữu, sử dụng. Khi đó, trên đất có một số cây dừa (không nhớ số lượng bao nhiêu), 1 cây khế, 1 cây bơ, 2 cây xoài, 1 cây sapoche. Năm 2001, ông chuyển nhượng toàn bộ nhà đất, cây cối trên cho ông Đặng Văn Mãng. Nay bà Hưởng yêu cầu ông và ông Mãng trả lại giá trị số cây ăn quả và hoa lợi thu được từ cây, ông không đồng ý vì số cây đó thuộc quyền sử hữu của ông theo quyết định của tòa án.
Bản án dân sự sơ thẩm của TAND huyện Đông Hòa đã chấp nhận một phần yêu cầu của bà Hưởng, buộc ông Vương trả lại cho bà Hưởng 11,595 triệu đồng. Sau xét xử, ông Vương kháng cáo không đồng ý yêu cầu chia tài sản chung và yêu cầu bồi thường của bà Hưởng.
Tại phiên tòa phúc thẩm mới đây, TAND tỉnh xét thấy bản án sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Cụ thể, theo đơn khởi kiện và khởi kiện bổ sung, bà Hưởng chỉ yêu cầu ông Mãng bồi thường thiệt hại và hoa lợi, lợi tức đối với cây ăn quả đã bị chặt là 63,64 triệu đồng. Tại biên bản hòa giải ngày 21/7/2017, bà Hưởng xác định khởi kiện cả ông Mãng và ông Vương. Tại phiên tòa sơ thẩm, bà Hưởng xác định số cây ăn quả có từ khi mua nhà hóa giá, sau khi ly hôn ông Vương bán cho ông Mãng, ông Mãng đã chặt phá bỏ toàn bộ cây ăn quả là toàn bộ tài sản chung chưa chia của bà và ông Vương, nhờ hội đồng xét xử tính công sức chăm sóc cho bà. Tòa án sơ thẩm chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Hưởng, buộc ông Vương trả lại cho bà Hưởng số tiền 11,595 triệu đồng mà không làm thủ tục cho bà Hưởng tạm ứng án phí về yêu cầu chia tài sản chung sau ly hôn, không thông báo thụ lý vụ án chia tài sản chung với ông Vương, không tiến hành tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải đối với yêu cầu chia tài sản chung sau ly hôn với ông Vương. Mặt khác, cấp sơ thẩm không đưa ông Đặng Văn Thoại (người đứng tên mua nhà đất của ông Vương) tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Ngoài ra, tại phiên tòa phúc thẩm, ông Vương trình bày sau khi mua nhà đất hóa giá, trong quá trình ở sinh sống tại đó gia đình ông có mở cửa ngõ lại từ sân nhà đi thẳng ra đường lớn và đào 2 ao cá trước cửa nhà phía đường đi cũ theo hàng rào ra để thả cá, trồng sen, đã thuê người chặt 2 hàng dừa trồng theo đường cũ và xung quanh hàng rào khoảng 20 cây. Nội dung này mới phát sinh, cấp phúc thẩm không thể thực hiện bổ sung được.
Vì vậy, TAND tỉnh Phú Yên đã hủy bản án dân sự nói trên của TAND huyện Đông Hòa để giải quyết lại theo đúng quy định của pháp luật.
THU TUYẾT
