Viện KSND cấp cao tại Đà Nẵng vừa ra quyết định kháng nghị bản án hình sự sơ thẩm số 15/2017/HSST ngày 17/8/2017 của TAND tỉnh Phú Yên theo hướng hủy án sơ thẩm để điều tra lại vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.
Đua nhau phá rừng
Theo hồ sơ vụ án, ngày 21/2/2013, UBND tỉnh Phú Yên ra Quyết định 318/QĐ-UBND thu hồi đất của Ban quản lý Rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân giao cho UBND các xã Phú Mỡ, Xuân Lãnh và Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) quản lý. Trong đó có rừng Bình Ấm thuộc tiểu khu 83, 90 của xã Phú Mỡ.
Vào khoảng tháng 5/2015, Phạm Xuân Trình (trú xã Xuân Quang 1, huyện Đồng Xuân) sử dụng các thông tin cá nhân của các ông La Lan Dư, La O Đấu, La Mo Mang có hộ khẩu tại xã Phú Mỡ rồi lập 3 hồ sơ đăng ký và xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rừng nhằm hợp thức hóa quyền sử dụng đất rừng Bình Ấm. Tuy nhiên, cán bộ Phòng TN-MT và Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Đồng Xuân không kiểm tra hiện trạng nhưng vẫn lập biên bản kiểm tra hiện trạng phản ánh không đúng thực tế. Sau đó tham mưu cho lãnh đạo đơn vị xác nhận, hoàn tất các thủ tục của 3 hồ sơ nói trên, trình UBND huyện cấp giấy chứng nhận.
Để tiếp tục hợp thức hóa quyền sử dụng diện tích đất rừng Bình Ấm, Trình và Huỳnh Anh Khương (nguyên cán bộ Phòng TN-MT) sử dụng thông tin cá nhân của các hộ dân đứng tên La Thanh Anh, La Lan Ninh, La Mo Hùng để lập hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất và được UBND huyện Đồng Xuân cấp 4 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tiếp đó, ngày 21/3/2016, Trình lập khống các hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ tên Dư, Mang, Đấu sang cho Trình, rồi làm đơn xin phát dọn thực bì, các giấy tờ này được UBND xã Phú Mỡ ký xác nhận.
Cuối tháng 3/2016, Trình thuê khoảng 29 người sử dụng cưa máy cầm tay, rựa chặt phát tại các lô 11, 15, 20 ở rừng Bình Ấm. Trình theo dõi, trả 150.000 đồng/công, cung cấp xăng cho máy cưa. Đồng thời liên lạc với Khương đề cập đến việc chỉ ranh giới đất rừng được cấp giấy chứng nhận đứng tên La Thanh Anh, La Lan Ninh, La Mo Hùng.
Đầu tháng 4/2016, Khương hai lần mang theo bản đồ và máy định vị GPS đến rừng Bình Ấm xác định ranh giới để Trình chỉ lại cho nhân công tiếp tục chặt phát tại các lô 1, 16, 17, 18, 19, 21, 22 có tổng diện tích 18,1ha. Sau đó, Khương đưa 37 triệu đồng cho Trình để trả tiền công phát rừng.
Thấy Phạm Xuân Trình và một số người khác tổ chức chặt phát rừng nên La O Kính (trú xã Xuân Quang 1) rủ La Lan Thập (trú xã Phú Mỡ) tổ chức thuê người chặt phát rừng lấy đất canh tác; đồng thời ngăn việc Trình chiếm hết đất rừng Bình Ấm.
Trong tháng 4/2016, Kính và Thập đã thuê khoảng 30 người sử dụng cưa máy cầm tay, rựa chặt phát 18,73ha rừng tại các lô 2, 3, 8, 9, 10 thuộc tiểu khu 83 rừng Bình Ấm. Kính và Thập cung cấp lương thực, thực phẩm, công cụ (các khoản này được trừ vào tiền công), dựng lán trại, theo dõi và trả tiền công mỗi người từ 150.000-160.000 đồng/ngày.
Theo kết luận giám định của Sở NN-PTNT, trong 109,9ha bị Trình, Khương, Kính và Thập chặt phá có 76,9ha đất chưa thành rừng có cây gỗ tái sinh nên thuộc phạm vi xử lý theo Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai; 33ha rừng phòng hộ và rừng sản xuất ở tiểu khu 83, 90 thuộc rừng Bình Ấm. Trong đó, Trình và Khương tổ chức chặt phá 6,27ha rừng phòng hộ, 8ha rừng sản xuất; Kính và Thập tổ chức chặt phá 18,73ha rừng phòng hộ.
Liên quan đến vụ phá rừng này, đầu tháng 10/2016, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với các ông Nguyễn Hồng Đức (nguyên Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Đồng Xuân); So Bếp (Huyện ủy viên huyện Đồng Xuân, Bí thư Đảng ủy xã Phú Mỡ). Đồng thời, UBND huyện Đồng Xuân cũng đã kỷ luật bằng hình thức cách hết các chức vụ trong Đảng, cách chức Trưởng Phòng TN-MT huyện Đồng Xuân đối với ông Cao Thanh Lương; kỷluật cảnh cáo đối với Chủ tịch UBND xã Phú Mỡ La O Hóa; khai trừ Đảng, buộc thôi việc đối với ông Phan Văn Hóa (cán bộ Phòng TN-MT huyện Đồng Xuân).
Còn Huỳnh Anh Khương, Phạm Xuân Trình, La O Kính, La Lan Thập thì bị Viện KSND tỉnh truy tố về tội hủy hoại rừng.
Viện kháng nghị vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm
Trong các ngày 15-17/8/2017, TAND tỉnh đã đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm. Ở phiên xử sơ thẩm, hội đồng xét xử sơ thẩm tuyên phạt các bị cáo Khương, Trình, Kính, Thập tổng cộng 30 năm tù về tội hủy hoại rừng. Về trách nhiệm dân sự, tòa tuyên phạt các bị cáo phải liên đới bồi thường cho UBND xã Phú Mỡ (đơn vị quản lý rừng) số tiền là hơn 2,1 tỉ đồng. Theo đó, bị cáo Huỳnh Anh Khương lãnh án 8 năm tù giam; Phạm Xuân Trình và La O Kính (trú xãXuân Quang 1, huyện Đồng Xuân) mỗi bị cáo phải lãnh 7 năm 6 tháng tù giam; La Lan Thập (trú xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân) lãnh 7 năm tù giam.
Tuy nhiên, qua kiểm sát bản án, Viện KSND cấp cao tại Đà Nẵng nhận thấy rừng Bình Ấm thuộc tiểu khu 83, 90 được huyện Đồng Xuân giao cho UBND xã Phú Mỡ quản lý. Tuy nhiên, do thiếu trách nhiệm và buông lỏng công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực rừng và đất đai nên các ông Nguyễn Hồng Đức; Cao Thanh Lương, So Bếp, La O Hóa và La O Hoa (cán bộ địa chính xã Phú Mỡ); Mai Xuân Lợi (cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Đồng Xuân); Nguyễn Phan Hóa (cán bộ Phòng TN-MT huyện Đồng Xuân) đều là những cán bộ có trách nhiệm liên quan ở địa phương, biết rõ những quy định về điều kiện, tiêu chuẩn được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao. Nhất là thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, thẩm tra hồ sơ dẫn đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng đối tượng được cấp.
Đối với Phạm Xuân Trình và Huỳnh Anh Khương, ngoài hành vi hủy hoại rừng còn có hành vi lập hồ sơ xin giao đất rừng không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy, Viện KSND cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị và đề nghị TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử theo thủ tục phúc thẩm, theo hướng hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại đối với hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của So Bếp, La O Hóa, La O Hoa, Mai Xuân Lợi, Nguyễn Phan Hóa, Nguyễn Hồng Đức, Cao Thanh Lương. Đồng thời điều tra làm rõ hành vi vi phạm các quy định về sử dụng đất đai của Phạm Xuân Trình, Huỳnh Anh Khương và yêu cầu hủy các quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật nêu trên.
VĂN TÀI
