Dự án phát triển kinh tế vùng cát ven biển Gành Đỏ thuộc thôn An Thạnh, xã Xuân Thọ 2 (huyện Sông Cầu) được quy hoạch từ năm 1988. Sau đó dự án này bị thay đổi và khu đất trên chuyển sang quy hoạch khu dân cư An Bình Thạnh. Song, chính quyền xã Xuân Thọ 2, lại buông lỏng quản lý, nhiều hộ dân lấn chiếm xây nhà. Huyện Sông Cầu nhiều lần thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra nhưng lại xử lý thiếu kiên quyết, khiến tình trạng lấn chiếm đất đai càng phức tạp.
Khu vực quy hoạch khu dân cư An Bình Thạnh
QUY HOẠCH LIÊN TỤC BỊ THAY ĐỔI
Năm 1988, huyện Sông Cầu có chủ trương quy hoạch xây dựng điểm kinh tế vùng cát ven biển Gành Đỏ thuộc thôn An Thạnh, xã Xuân Thọ 2, huyện Sông Cầu. Ngày 2/11/1988, UBND huyện Sông Cầu có quyết định lập mặt bằng chuẩn bị đầu tư trồng dừa và phát triển khu kinh tế. Ngày 8/12/1988, UBND huyện có quyết định giao Phòng Công nghiệp huyện tổ chức san lấp, giải phóng mặt bằng 35 ha khu vực cồn cát thôn An Thạnh bằng nguồn kinh phí ngân sách huyện. Sau khi san lấp mặt bằng, ngày 16/10/1990, UBND huyện Sông Cầu có quyết định số 103/QĐ-UB về việc quản lý toàn bộ mặt bằng khu vực cồn cát thôn An Thạnh để sử dụng vào việc xây dựng cơ sở du lịch. Trong quyết định này, UBND huyện Sông Cầu giao trách nhiệm cho Phòng Công nghiệp huyện quản lý hồ sơ mặt bằng. Việc giao đất xây dựng quy hoạch phải đúng mục đích, được Thường trực UBND huyện và UBND tỉnh phê duyệt. Đồng thời UBND huyện Sông Cầu giao trách nhiệm cho UBND xã Xuân Thọ 2 kiểm tra bảo vệ và ngăn chặn kịp thời những hành vi lấn chiếm hay sử dụng sai mục đích; đề xuất thường trực UBND huyện xử phạt những đối tượng vi phạm và cùng Phòng Công nghiệp đề xuất giao quyền sử dụng đúng mục đích cho từng đối tượng.
Tuy nhiên, UBND xã Xuân Thọ 2 đã không làm tròn trách nhiệm được giao, đã để nhiều hộ dân lấn chiếm, khai thác, xây dựng nhà trái phép và sử dụng đất không đúng mục đích giao đất. Để giải quyết những tồn tại trên, Thường trực Huyện ủy Sông Cầu có ý kiến kết luận nêu rõ: “UBND huyện Sông Cầu tổ chức thu hồi 9.600m2 đất đối với ông Lê Văn Ngọc do sử dụng đất sai mục đích đã giao và chỉ giao lại cho ông Ngọc 750m2 để xây nhà và làm vườn; đồng thời đền bù thành quả lao động theo quy định của pháp luật… Đối với hộ ông Trần Đồng, UBND huyện xử phạt hành chính hành vi khai thác trái phép vùng cát quy hoạch và xây dựng nhà trái phép; thu hồi vườn dừa do mua bán trái phép giữa UBND xã Xuân Thọ 2 với ông Trần Đồng; hợp thức hóa số diện tích đất cấp lại cho ông Trần Đồng… Đối với trường hợp ông Biện Trắc, Biện Thể và Nguyễn Xuân, UBND huyện ra quyết định hủy bỏ các văn bản chứng ký của UBND xã Xuân Thọ 2 liên quan đến đất đai của ba hộ dân này; xử phạt hành chính đối với ba hộ dân này vì đã có hành vi xây cất nhà trái pháp luật; đồng thời hợp thức hóa về mặt thủ tục hành chính một phần đất để xây dựng nhà ở và làm vườn, nhưng diện tích cấp lại không quá 500m2/hộ…”.
Huyện ủy, UBND huyện Sông Cầu đã nhiều lần thành lập đoàn thanh tra và có kết luận về tình hình lấn chiếm, sử dụng đất ở khu vực cồn cát thôn An Thạnh nhưng người dân vẫn tiếp tục lấn chiếm, xây dựng nhà trái phép và hình thành khu dân cư. Nhiều cuộc họp, nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra, nhiều biên bản và quyết định xử phạt hành chính, nhưng các cấp chính quyền xử lý thiếu kiên quyết nên tình trạng trên vẫn tái diễn, kéo dài.
TỈNH CHO PHÉP HỢP THỨC HÓA, XÃ RA QUYẾT ĐỊNH BUỘC THÁO DỠ
Do dự án quy hoạch khu du lịch ở thôn An Thạnh bị “phá sản” nên UBND huyện Sông Cầu chuyển sang quy hoạch khu dân cư. Ngày 17/4/1999, UBND tỉnh có thông báo số 227/TB-UB cho phép UBND huyện Sông Cầu lập đồ án quy hoạch chi tiết khu dân cư An Bình Thạnh với diện tích 45 ha. Sau khi hoàn thành đồ án quy hoạch chi tiết, ngày 16/2/2001, UBND tỉnh Phú Yên có quyết định phê duyệt đồ án trên. Tiếp đó, ngày 17/10/2003, UBND tỉnh có quyết định duyệt điều chỉnh bổ sung đồ án quy hoạch xây dựng chi tiết khu dân cư An Bình Thạnh. Ngày 15/10/2004, UBND tỉnh Phú Yên ra quyết định số 2919/QĐ-UB về phê duyệt dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư An Bình Thạnh tại thôn Bình Thạnh, xã Xuân Thọ 2, huyện Sông Cầu. Dự án này do UBND huyện Sông Cầu làm chủ đầu tư với tổng dự toán hơn 6,8 tỉ đồng. Trong quá trình triển khai dự án giai đoạn 1 có 23 hộ nằm trong khu dự án, thông báo số 571/TB-UBND ngày 20/6/2006 của UBND tỉnh Phú Yên cho phép thực hiện phương án giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua đấu giá đối với các hộ dân đã tự xây dựng trong quy hoạch của dự án hạ tầng kỹ thuật khu dân cư An Bình Thạnh. Giá tiền sử dụng đất phải thu là 600.000 đồng/m2 (theo khung giá quy định tại quyết định 1909/UBND tỉnh Phú Yên ngày 26/8/2005). Cũng theo thông báo này, việc thu tiền sử dụng đất không qua đấu giá của 23 hộ dân là để hợp thức hóa quyền sử dụng đất. Vì những hộ dân này đã tự xây dựng nhà ở khi chưa triển khai thực hiện quy hoạch. Các hộ này hội đủ các điều kiện cần thiết để giải quyết hợp thức hóa quyền sử dụng đất đối với phần diện tích đất xây dựng nhà ở phù hợp với quy hoạch khu dân cư được duyệt. Nhiều hộ dân cho rằng, mức thu trên là quá cao và đề nghị giảm giá. Ông Đinh Văn Sang, Chủ tịch UBND huyện Sông Cầu, giải thích: “Mức thu tiền sử dụng đất theo khung giá của UBND tỉnh đối với khu vực này là 600.000 đồng/m2. Tuy nhiên, UBND huyện Sông Cầu đã xin tỉnh giảm giá xuống còn 500.000 đồng/m2 đất. Điều này thể hiện UBND huyện cũng rất quan tâm đến quyền lợi của người dân”.
Chủ trương của UBND tỉnh Phú Yên là hợp thức hóa có thu tiền sử dụng đất và công nhận sự tồn tại những nhà dân xây dựng trái phép phù hợp với quy hoạch nhằm tránh thiệt hại cho nhân dân. Thế nhưng, ngày 11/4/2007, Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ 2 Nguyễn Thành ra 22 quyết định áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra trong trường hợp không áp dụng xử phạt về lĩnh vực xây dựng (một hộ đã tự nguyện tháo dỡ di dời để được huyện cấp một lô đất mới không thu tiền sử dụng đất-NV). Nội dung các quyết định này ghi: “Buộc khôi phục lại nguyên trạng ban đầu của đất đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra. Đồng thời, buộc tháo dỡ toàn bộ công trình vi phạm trong thời gian 10 ngày”. Bà Phạm Thị Ký, ở thôn Bình Thạnh (xã Xuân Thọ 2), bức xúc: “Quyết định của Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ 2 quá ép dân. Nếu người dân chúng tôi chấp hành tháo dỡ nhà thì chẳng lẽ ra bờ, bụi sống lang thang, còn nếu không tháo dỡ chẳng khác nào chúng tôi chống lại chính quyền địa phương. Trong khi, chủ trương của tỉnh là hợp thức hóa quyền sử dụng đất và công nhận sự tồn tại nhà ở của người dân”. Giải thích về việc ra quyết định buộc 22 hộ dân tháo dỡ nhà, ông Nguyễn Thành, cho biết: “Thời hạn bắt buộc tháo dỡ là 10 ngày, nhưng thực chất hiệu lực quyết định là 12 tháng. Quyết định buộc tháo dỡ nhà ở chỉ là thủ tục hành chính cần thiết để hợp thức hóa quyền sử dụng đất dân. Bởi vì, huyện cũng có chủ trương nếu các hộ không nộp tiền sử dụng đất thì cưỡng chế buộc tháo dỡ nhà để bán đất cho hộ khác”. Ông Thành còn cho biết thêm, 22 hộ dân nằm trong qui hoạch khu An Bình Thạnh đều xây dựng nhà trái phép trên đất công do Nhà nước quản lý.
Theo chúng tôi, việc Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ 2 ra quyết định buộc tháo dỡ nhà ở và công trình trên đất đối với 22 hộ dân nằm trong khu quy hoạch An Bình Thạnh là không cần thiết và không phù hợp với chủ trương của UBND tỉnh Phú Yên về hợp thức hóa quyền sử dụng đất cho những hộ này. Vì vậy, chúng tôi đề nghị UBND huyện Sông Cầu sớm kiểm tra lại các quyết định của Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ 2 và thu hồi lại các quyết định trên. Đối với 22 hộ dân nằm trong khu quy hoạch dân cư An Bình Thạnh phải thực hiện đúng nghĩa vụ với Nhà nước khi được giao đất theo quy định của pháp luật.
ĐỨC THÔNG
