Thời gian qua, Viện KSND các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp với TAND cùng cấp trên địa bàn tỉnh đưa nhiều vụ án vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ ra xét xử, các bị cáo nhận hình phạt nghiêm khắc, có tác dụng giáo dục, răn đe đối với người phạm tội và phòng ngừa chung. Các vụ án này cho thấy tình trạng bị cáo khi thực hiện hành vi phạm tội không có giấy phép lái xe khá phổ biến.
1 Ngày 3/1/2014, Niê Y Ky (SN 1984) trú buôn La Bách, thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh, không có bằng lái xe lại đang trong tình trạng đã uống rượu, bia nhưng vẫn điều khiển máy cày biển số 78LA-0716 kéo theo rơ mooc lưu hành trên đường liên buôn, chở 5 người là Hờ Leo, Y Cư, Y Dú, Y Nhi và Y NháH từ rẫy về nhà. Khi đi đến đoạn đường dốc thuộc buôn La Bách, máy cày cùng rơ mooc đổ dốc với tốc độ nhanh, Y Ky cài số, đạp thắng nhưng không có tác dụng. Thấy ở cuối dốc là vực đá lổm chổm và khe suối, sợ máy cày lao xuống sẽ nguy hiểm nên Y Ky điều khiển rẽ trái đâm vào đám rẫy ở giữa dốc, làm cả máy cày và rơ mooc bị lật. Hậu quả, Y NháH chết.
Hành vi phạm tội của Niê Y Ky đã vi phạm nhiều khoản tại Điều 8 của Luật Giao thông đường bộ (máy cày không được kiểm tra định kỳ, lái xe trong tình trạng sử dụng rượu bia, không có giấy phép lái xe theo quy định, chở người trên rơ mooc). Bị cáo đã bị truy tố và đưa ra xét xử về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 202 Bộ luật Hình sự (BLHS), có khung hình phạt tù từ 3 năm đến 10 năm. Xét tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo là rất nghiêm trọng, TAND huyện Sông Hinh đã tuyên phạt bị cáo Niê Y Ky 3 năm 6 tháng tù.
2 Nếu như Niê Y Ky điều khiển máy cày là phương tiện giao thông ít phổ biến, thì trong các vụ án sau, các bị cáo điều khiển mô tô cũng không có giấy phép lái xe theo quy định.
Khoảng 22 giờ 30 ngày 25/4/2014, Huỳnh Tấn Văn (SN 1981) trú thôn Phước Nông, xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa, không có giấy phép lái xe điều khiển mô tô 78H-0038 lưu hành trên đường Hùng Vương. Khi đến đoạn đường thuộc khu phố Phú Thọ 1, thị trấn Hòa Hiệp Trung, huyện Đông Hòa, vì đi không đúng phần đường nên xe do Văn điều khiển đã tông vào mô tô 78H-8602 do Phạm Văn Tư điều khiển lưu hành ngược chiều, làm Tư bị thương phải đưa đi cấp cứu, sau đó chết do chấn thương sọ não. Huỳnh Tấn Văn đã bị TAND huyện Đông Hòa xử phạt 2 năm tù.
Khoảng 14 giờ ngày 16/5/2014, Nguyễn Ngọc Niên (SN 1993) trú xã An Cư, huyện Tuy An, đã mượn mô tô 78N2-3092 của Bùi Thái Học (SN 1985, cùng trú tại An Cư). Học biết Niên không có giấy phép lái xe nhưng vẫn giao mô tô cho Niên sử dụng. Sau đó, Niên điều khiển xe này chở mẹ ruột từ xã An Thạch, huyện Tuy An, về nhà. Trên đường đi, Niên điều khiển xe lấn phần đường của xe ngược chiều, gây tai nạn với mô tô 78H1-081.67 do Nguyễn Văn Bia điều khiển, làm Bia chết do chấn thương sọ não.
Điều đáng nói trong vụ án này là ngoài Nguyễn Ngọc Niên bị truy tố về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo quy định tại điểm a Điều 202 Bộ luật Hình sự (phạm tội thuộc trường hợp không có giấy phép lái xe) thì Bùi Thái Học cũng bị truy tố nhưng về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo quy định tại khoản 1 Điều 205 Bộ luật Hình sự. Tại phiên tòa xét xử mới đây, các bị cáo Nguyễn Ngọc Niên, Bùi Thái Học đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội, thừa nhận cáo trạng của Viện KSND huyện Tuy An truy tố đúng, không oan và xin hội đồng xét xử xem xét, giảm nhẹ hình phạt.
Hội đồng xét xử nhận định: Hành vi phạm tội của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội. Bị cáo Niên mặc dù không có giấy phép lái xe nhưng vẫn điều khiển mô tô lấn phần đường của xe ngược chiều, gây tai nạn làm một người chết nên cần xử phạt nghiêm. Bị cáo Học biết rõ bị cáo Niên không có giấy phép lái xe nhưng đã giao mô tô của mình cho Niên điều khiển, dẫn đến gây tai nạn làm chết người nên cũng cần xử phạt nghiêm. Tuy nhiên, xét bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, gia đình bị cáo có công với cách mạng… từ đó, hội đồng xét xử TAND huyện Tuy An đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Ngọc Niên 1 năm tù về tội vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, xử phạt bị cáo Bùi Thái Học 4 triệu đồng về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. Ngoài ra, tòa còn tuyên buộc hai bị cáo bồi thường cho đại diện hợp pháp của người bị hại 45 triệu đồng.
3 Án đã tuyên. Mức hình phạt mà tòa án dành cho các bị cáo đã thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật. Những vụ án cho thấy tai nạn giao thông xảy ra không phải chỉ do người điều khiển phương tiện giao thông vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ, mà còn do người có phương tiện giao thông biết người khác không đủ điều kiện điều khiển nhưng vẫn giao xe cho họ. Hậu quả của những hành vi vi phạm Luật Giao thông đường bộ nói trên là rất nghiêm trọng; người chết, người ra tòa lãnh án; không những thế, nó còn ảnh hưởng xấu đến tình hình trật tự, an toàn xã hội tại địa phương. Bài học chung rút ra cho mọi người là phải luôn luôn chấp hành nghiêm pháp luật nói chung, Luật Giao thông đường bộ nói riêng.
HỒ LƯU
