Trong chuyến trợ giúp pháp lý lưu động của Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Phú Yên tại buôn Bầu, xã Ea Bá (huyện Sông Hinh), người dân ở địa phương này đã phản ánh những bức xúc của họ xung quanh việc đền bù, giải phóng mặt bằng công trình thủy điện Sông Ba Hạ. Hầu hết những bức xúc của người dân là do chưa được cơ quan chức năng giải thích rõ ràng về pháp luật, các chế độ chính sách của Nhà nước và của tỉnh trong việc đền bù.
Oi Nhé (ở buôn Bầu) cầm tờ rơi về giải đáp pháp luật đất đai nhưng vẫn lắc đầu lia lịa. Oi Nhé chỉ biết nói được dăm ba tiếng phổ thông, còn chuyện đọc, viết chữ thì rất hạn chế. Oi Nhé thắc mắc: “Hằng năm, tôi trả tiền thuê công cày đám đất thổ và đất ruộng với diện tích 4,5 ha, nhưng khi Nhà nước thu hồi đền bù chỉ có 3,5 ha. Tôi cũng chỉ mới nhận 60 triệu đồng”. Oi Nhé cho rằng, hội đồng đền bù đo đạc thiếu diện tích. Ma Dút, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt
Do chưa hiểu đầy đủ pháp luật đất đai, Ma Pron thắc mắc: “Tôi xem trên ti vi đưa tin là giá đất đền bù ở công trình thủy điện Sơn La lại cao hơn giá đền bù đất của công trình thủy điện Sông Ba Hạ. Tôi không hiểu vì sao có chuyện khác nhau như vậy?”. Ông Đào Khoa Thức, chuyên viên Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Phú Yên, giải thích: “Luật đất đai là quy định chung trên toàn quốc. Tuy nhiên, trong Luật đất đai đã giao cho UBND cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương để xây dựng khung giá đất của tỉnh mình. Do đặc thù địa lý, kinh tế, xã hội của tỉnh, UBND tỉnh Phú Yên đã xây dựng giá đất trên toàn tỉnh phù hợp với điều kiện từng huyện, thành phố. Vì vậy, bà con không thể so sánh tỉnh này với tỉnh khác”.
Ma Ló, một người dân ở buôn Bầu bức xúc về giá đền bù cây trồng giữa các buôn chênh lệch nhau: “Buôn Bầu, buôn Ken, buôn Bá đều thuộc xã Ea Bá, nhưng giá đền bù các bụi tre lại khác nhau. Ở buôn Bá, buôn Ken, hội đồng đền bù áp giá 210.000 đồng/bụi, trong khi ở buôn Bá chỉ áp giá 170.000 đồng/bụi”. Theo Ma Ló, việc áp giá đền bù các bụi tre ở các buôn trong xã Ea Bá khác nhau là chưa thỏa đáng. Lý lẽ Ma Ló đưa ra khá thuyết thục, đó là ở buôn Ken và buôn Bá, hội đồng đền bù áp giá 210.000 cho tất cả các bụi tre dù lớn hay nhỏ. Trong khi, các bụi tre ở buôn Bầu chẳng thua kém gì ở hai buôn trên. Thắc mắc này được Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Phú Yên ghi nhận, thụ lý và sẽ có kiến nghị với hội đồng đền bù huyện Sông Hinh và UBND tỉnh Phú Yên để xem xét, giải quyết thỏa đáng
Nhiều người dân tỏ ra chưa hài lòng với khu tái định cư buôn Chao. Theo già làng Ma Cáp, sau khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng công trình thủy điện Sông Ba Hạ, buôn Bầu vẫn còn lại diện tích đất sản xuất tương đối lớn. Bà con buôn Bầu đến tái định cư ở buôn Chao sẽ gặp khó khăn trong việc sản xuất. Qua thực tế quan sát khu tái định cư buôn Chao, chúng tôi nhận thấy: việc huyện Sông Hinh chọn phương án xây dựng khu tái định cư ở buôn Chao là phù hợp. Bởi lẽ, ngoài việc tái định cư cho người dân, huyện còn có chủ trương cấp đất sản xuất lúa nước để giải quyết lương thực tại chỗ cho bà con. Nếu dự án đồng ruộng thi công hoàn chỉnh, khu này sẽ trở thành cánh đồng xanh mướt và môi trường sinh thái ở đây rất đảm bảo cho người dân sinh sống. Đặc biệt, người dân không phải lo thiếu nước vào mùa nắng như ở buôn Bầu. Đây là một chủ trương đúng, bà con ở buôn Bầu cần phải đồng tình ủng hộ. Thế nhưng, để bà con buôn Bầu thông suốt chủ trương này, chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng của huyện, tỉnh cần giải thích rõ cho người dân hiểu, giải tỏa những bức xúc bà con vẫn còn âm ỉ lâu nay.
Có thể nói, chuyến trợ giúp pháp lý lưu động của Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Phú Yên tại xã Ea Bá đã giải tỏa được phần nào bức xúc của người dân, giúp họ hiểu được chính sách đền bù đất đai.
ĐỨC THÔNG
