Vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra cách đây hơn 3 năm trên đường Lê Thành Phương (TP Tuy Hòa) làm một người chết oan uổng tại chỗ, đó là anh Phan Văn Nhứt (SN 1964), trú quán ở khu phố Liên Trì, phường 9, TP Tuy Hoà. Vụ tai nạn này cơ quan điều tra đã kết luận chứng minh người phạm tội nhưng vẫn bị ngành kiểm sát xác định chứng cứ “yếu” để tạm đình chỉ điều tra vụ án. Vì vậy, quyền lợi của người bị hại “bị treo” suốt ròng rã 3 năm nay, mặc dù gia đình bị hại khiếu nại hết cơ quan này sang cơ quan khác, song vụ án vẫn rơi vào “im lặng”. Vì sao?
Theo biên bản kết luận của cơ quan điều tra Công an TP Tuy Hoà, khoảng 19 giờ ngày 23/10/2003, Nguyễn Văn Phong (sinh năm 1978, trú quán xã Hải Sơn, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị) công tác ở Xí nghiệp Tư vấn thiết kế xây dựng công trình giao thông 1/5 (TP Tuy Hoà), sau khi tàn cuộc nhậu đã rủ Nguyễn Thành Nhân là người cùng phòng đi dạo phố. Nhân đưa chìa khóa xe mô tô kiểu dáng Dream biển số 47F4-9035 cho Phong điều khiển. Khi chạy đến trước số nhà 103 đường Lê Thành Phương, thuộc phường 8, TP Tuy Hoà trong điều kiện ban đêm, không có mưa, có đèn đường chiếu sáng, đường rộng 10 mét và hai bên không bị che khuất tầm nhìn với mật độ phương tiện giao thông bình thường, Phong tăng tốc vượt qua xe taxi 78K-3353 lưu hành cùng chiều phía trước, nhưng do chạy với tốc độ cao và vượt không đảm bảo an toàn, nên tay lái bên phải xe do Phong điều khiển đã va vào góc sau bên trái đuôi xe taxi, làm cho xe của Phong mất thăng bằng và đâm thẳng vào xe máy DD70 biển số 78K4-3401 do ông Phan Văn Nhứt điều khiển theo hướng ngược chiều. Hậu quả ông Nhứt chết tại chỗ; Nguyễn Thành Nhân và Nguyễn Văn Phong cũng bị thương nặng phải đi bệnh viện cấp cứu, 2 xe mô tô hư hỏng hoàn toàn.
Công an TP Tuy Hòa đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can Nguyễn Văn Phong về tội “Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo quy định tại khoản 2 điều 202 Bộ luật Hình sự. Sau khi tiếp nhận kết luận điều tra số 57/KLĐT ngày 29/9/2004 của Công an TP Tuy Hòa, Viện KSND TP Tuy Hòa đã có cáo trạng số 59/KSĐT-TA ngày 29/10/2004 truy tố bị can Nguyễn Văn Phong về tội danh trên. Đáng chú ý, trong cáo trạng của Viện KSND TP Tuy Hoà còn ghi rõ lời khai nhận của bị can Nguyễn Văn Phong trong quá trình điều tra: “Khoảng 19 giờ ngày 23/10/2003 tôi cùng Nhân rủ vào trung tâm thị xã Tuy Hoà chơi. Tôi vào phòng riêng của tôi và Nhân ở, dắt xe 47F4-9035 ra khỏi phòng và trực tiếp điều khiển chở Nhân đi…”. Bản cáo trạng còn ghi thêm: “Các lời khai của Nguyễn Thành Nhân đều khẳng định do Phong trực tiếp điều khiển xe gây tai nạn. Căn cứ vào các chứng cứ trên đủ cơ sở kết luận bị can Nguyễn Văn Phong điều khiển xe 47F4-9035 gây ra tai nạn…”.
Khi vụ án chuyển sang TAND TP Tuy Hòa xét xử thì cả hai lần TAND TP Tuy Hòa ngày 22/12/2004 và 28/1/2005 đều tạm hoãn do thiếu nhân chứng. Tại phiên tòa xét xử 17/2/2005, Viện KSND TP Tuy Hoà xin rút hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung và đã được TAND TP Tuy Hòa chấp nhận, ra quyết định số 03/2005/HSST trả hồ sơ cho Viện KSND TP Tuy Hoà. Sau khi tiến hành điều tra bổ sung, Công an TP Tuy Hòa đã kết luận và vẫn giữ nguyên quan điểm Nguyễn Văn Phong là người trực tiếp điều khiển xe máy 47F4-9035 đâm vào xe máy 78F4-3401 khiến cho ông Nhứt tử nạn và đề nghị truy tố Phong.
Những tưởng vụ án sẽ được tiếp tục xét xử, nào ngờ ngày 25/8/2005, Viện KSND TP Tuy Hòa ra quyết định số 02 tạm đình chỉ vụ án hình sự với lý do “Khi nào phát hiện người trực tiếp điều khiển xe 47F4-9035 gây tai nạn thì sẽ phục hồi điều tra” và ra quyết định số 03 đình chỉ đối với bị can Nguyễn Văn Phong vì “Đã hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm”. Như vậy, Viện KSND TP Tuy Hoà tự mình đã phủ nhận bản cáo trạng ban đầu do Viện đưa ra. Và từ đó đến nay vụ án này bị rơi vào sự im lặng đáng sợ. Trong khi đó, vợ nạn nhân là bà Nguyễn Thị Nhất lần lượt gõ cửa các cơ quan chức năng cầu cứu làm rõ cái chết của chồng trong sự vô vọng. Vì sao vụ tai nạn xảy ra có thật, trên phương tiện gây tai nạn chỉ có hai người nhưng cơ quan tố tụng không phát hiện được người điều khiển xe mô tô trên? Chẳng lẽ các cơ quan tố tụng “bó tay” sao?
Quá bất bình, bà Nguyễn Thị Nhất đã gởi đơn đến Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên. Trong hai ngày 29-30/1/2007, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên đã tiến hành giám sát tại cơ quan Viện KSND TP Tuy Hoà và Cơ quan điều tra công an TP Tuy Hoà. Sau đó, đoàn đã ra Thông báo chính thức, trong đó có nhận xét: Vụ án xảy ra từ tháng 10/2003 đến nay đã 40 tháng mà chưa làm sáng tỏ đã tạo sự không đồng tình trong dư luận xã hội và việc khiếu nại của bà Nguyễn Thị Nhất là cơ sở. Bản thân Viện KSND tỉnh Phú Yên khi trả lời đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Nhất cũng đã thiếu thống nhất; cụ thể như việc trả hồ sơ để điều tra bổ sung là 2 lần trong khi chỉ thực hiện 1 lần. Về không gian hiện trường, qua kết luận Cơ quan điều tra và cáo trạng của Viện KSND TP Tuy Hoà đều xác định khi xảy ra tai nạn trời không mưa, điện sáng, đường rộng, không vướng tầm nhìn, nhưng Viện KSND tỉnh lại cho là “Trời tối có mưa, dấu vết để lại hiện trường không còn nguyên vẹn…” càng làm cho sự hoài nghi của bà Nhất tăng lên. Đó là chưa kể Viện KSND tỉnh không thông báo kết quả giải quyết khiếu nại cho bà Nhất là chưa thực hiện đúng qui định pháp luật.
Thông báo của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên còn nêu rõ: việc Viện KSND TP Tuy Hoà yêu cầu cơ quan điều tra tìm chứng cứ trực- tiếp- trông- thấy bị can Phong trực tiếp lái xe mô tô 47F4-9035 là yêu cầu không khả thi vì không ai biết trước sẽ xảy ra tai nạn để mà chú ý nhìn thấy người điều khiển xe, ngoài 4 người là anh Phan Văn Nhứt (đã chết), Nguyễn Văn Phong, Nguyễn Thành Nhân và tài xế lái xe taxi Lê Phạm Ngọc Tiến mà cơ quan điều tra đã trực tiếp điều tra, lấy lời khai để chứng minh. Đó là chưa kể giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên cũng kết luận cho đến nay Viện KSND TP Tuy Hoà vẫn chưa trả lại hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra sau khi ra quyết định tạm đình chỉ vụ án… Trong khi đó, không hiểu vì lý do gì Viện KSND Tối cao đã lấy toàn bộ hồ sơ gốc để nghiên cứu nhưng cho đến nay vẫn chưa trả lời mặc dù có công văn kiến nghị của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên cũng như Uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Phú Yên.
Phân tích những vấn đề trên cho thấy, các cơ quan tố tụng chưa thống nhất được chứng cứ để xác định người phạm tội để sớm đưa vụ án ra xét xử. Việc kéo dài vụ án sẽ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của gia đình bị hại và để kẻ phạm tội lại tiếp tục nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Dư luận đang bức xúc về chuyện Viện KSND TP Tuy Hoà đổi quan điểm trong việc truy tố Nguyễn Văn Phong, nhưng lại không chứng minh được người khác gây tai nạn cho anh Nhứt, bởi vì lúc đầu đồng tình với kết quả cơ quan điều tra mới đưa ra truy tố, nhưng sau đó lại chính cơ quan này đình chỉ vụ án; còn Viện KSND tỉnh Phú Yên lại đưa ra kết luận hiện trường vụ tai nạn sai với sự thật. Và vụ việc còn trong thẩm quyền giải quyết của tỉnh Phú Yên thì Viện KSND tối cao lại “rất quan tâm” vội vã ôm hồ sơ về nghiên cứu…
ĐOÀN ĐỨC