Vừa qua, xã hội nhiệt liệt hoan nghênh Quyết định số 290/2005/TTg của Thủ tướng Chính phủ “Về chế độ chính sách với một số đối tượng tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhưng chưa được hưởng chính sách của Đảng và Nhà nước”. Tuy nhiên quyết định này một số điều khoản chưa công bằng và hợp lý.
Trong điều khoản qui định các đối tượng được hưởng chính sách theo quyết định 290 có ghi: hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân (QĐND) tham gia chiến đấu ở chiến trường B, C, K sau đó trở thành người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước cho đến 30/4/1975, thuộc diện hưởng lương ở chiến trường thì được hưởng chính sách một lần, cứ mỗi năm được hưởng 500.000 đồng. Cũng trong điều khoản nói trên, ở điểm C quy định: Dân quân tập trung ở miền Bắc từ 27/01/1973 trở về trước, du kích tập trung ở miền Nam (kể cả lực lượng mật) từ ngày 30/4/1975 trở về trước do cấp trên có thẩm quyền quản lý đã về gia đình, được hưởng một lần theo số năm thực tế tham gia dân quân, du kích tập trung, cứ mỗi năm được hưởng 400.000đồng.
Theo quy định trên, người chiến sĩ Quân giải phóng (là QĐND ở miền
Ở chiến trường miền Nam không có chế độ hưởng lương, từ chiến sĩ đến cán bộ đều hưởng phụ cấp tối thiểu hàng tháng, thậm chí có chiến trường không có phụ cấp mà bộ đội vừa chiến đấu vừa sản xuất để tự lực cánh sinh, có lúc ăn củ rừng thay cơm, mang mì lát, bắp hạt khô làm lương thực hành quân chiến đấu (nhất là miền núi). Nên quy định Quân giải phóng (cũng là QĐND) ở miền Nam chỉ được hưởng chế độ chính sách 290 kể từ ngày trở thành người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước là không thực tế.
Trong hướng dẫn thực hiện quy định người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước là Trung đội phó và được hưởng chính sách từ ngày thành người hưởng lương đến 30/4/1975. Như vậy, những chiến sĩ Quân giải phóng tham gia chiến đấu chống Mỹ từ ngày đầu kháng chiến (1960-1961) là những người chiến đấu anh dũng, chịu đựng gian khổ ác liệt, nhưng do điều kiện cụ thể lực lượng chậm phát triển, họ vẫn là chiến sĩ hay cán bộ tiểu đội cho đến ngày gần giải phóng hoàn toàn miền Nam, lực lượng phát triển nhiều mới được giao nhiệm vụ lên cấp trung đội trở lên. Trải qua thời gian dài họ không được hưởng chính sách, trong khi đó dân quân du kích tập trung lại được hưởng chính sách kể từ ngày tham gia đến kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứ mỗi năm được hưởng 400.000 đồng. Đó là điều không được công bằng. Đề nghị cho chiến sĩ cũng được hưởng chế độ từ ngày tham gia chiến đấu, như dân quân, du kích tập trung. Đến lúc được đề bạt Trung đội phó thì nâng lên được hưởng cho đến 30/4/1975 theo chế độ mỗi năm 500.000 đồng như quyết định.
Việc xác nhận những người được hưởng lương để hưởng chính sách đòi hỏi phải có lý lịch Đảng viên gốc hoặc quyết định đề bạt, bổ nhiệm. Trong thực tế không ít cán bộ trung đội phó chưa phải là Đảng viên và trong kháng chiến do yêu cầu khẩn trương của chiến trường và ít quan tâm đến thủ tục hành chánh, nên khi đề bạt cán bộ cho kịp thời chiến đấu, cấp trên thường tuyên bố miệng và giao nhiệm vụ cầm quân ngay nên đa số đồng chí được đề bạt, bổ nhiệm mà không có giấy quyết định. Một số đồng chí có giấy quyết định, nhưng chiến đấu dưới nắng mưa nhiều ngày bị nhàu nát hoặc cất dấu ở căn cứ bị mối ăn chuột gặm, thậm chí bị bom đạn đốt cháy và hư hỏng, không giữ được đến ngày nay. Về phần này, đề nghị chỉ 2 người cán bộ cũ, hoặc 2 đồng đội đơn vị cũ xác nhận là hợp lệ (tất nhiên khi xét cần phải nghiên cứu kỹ).
Quyết định 290 là một chính sách hợp tình hợp lý, nhưng trong điều khoản cụ thể và sự hướng dẫn thực hiện có chỗ chưa công bằng. Đó là vấn đề nhạy cảm, còn vướng mắc trong tâm tư cán bộ, chiến sĩ. Đề nghị các cơ quan chức năng nghiên cứu để có sự điều chỉnh, bổ sung, để hợp với lòng dân và hợp lòng hàng vạn chiến sĩ.
PHÙNG ĐÌNH ẤM
