Hiện nay có một số người luôn đứng ở vị trí “trung gian” để xem xét, đánh giá người khác một cách tuỳ tiện, mang nặng tính cá nhân vị kỷ. Dù ở đâu, bất cứ lúc nào, nhất là lúc “trà dư tửu hậu”, họ đã phát huy triệt để khả năng “phân tích, lập luận” của mình để “gièm pha” người khác. Thông thường họ khen ít, chê nhiều theo kiểu “bới lông tìm vết”. Và hậu quả của việc gièm pha không phải ai cũng thấy hết được.
Trước hết, đối với người “bị gièm pha”. Sự việc chỉ con con thôi, song thông qua sự “mổ xẻ, phân tích” theo lối “chẻ sợi tóc làm tư” của họ thì sự việc đó trở nên to tát, rắc rối và phức tạp. Hình ảnh người “bị gièm pha” dễ trở thành méo mó, biến dạng cả về nhận thức, trình độ, năng lực và đạo đức, lối sống. Với con mắt thóc mách, phán xét tuỳ tiện, thiếu căn cứ của họ, người “bị gièm pha” đã bị bôi nhọ, xuyên tạc, hạ bệ về uy tín, danh dự và không loại trừ cả về nhân phẩm nửa. Như vậy, người “bị gièm pha” đã bị “lệch chuẩn” về tâm hồn, tính cách, năng lực bởi “kẻ gièm pha” nặng đầu óc cá nhân hẹp hòi kia.
Thứ hai, đối với người nghe “kẻ gièm pha”. Tuy là người được “tiếp nhận” thông tin từ “kẻ gièm pha”, nhưng người nghe cũng là “nạn nhân” của chính kẻ đi “gièm pha” người khác. Bởi vì, hình ảnh của người “bị gièm pha” đã bị “nhào nặn” thông qua những lời “nhận xét, bình luận, đánh giá” đầy tính chủ quan cá nhân của “kẻ gièm pha”. Khi đó người nghe ít nhiều sẽ có cái nhìn khác về người “bị gièm pha”. Nếu nghe nhiều mà không có đầu óc tỉnh táo, lý trí sáng suốt và bản lĩnh vững vàng thì đương nhiên người nghe cũng đang bị kẻ đi “gièm pha” người khác “đầu độc” một cách tinh vi, xảo quyệt.
Thứ ba, đối với “kẻ gièm pha” người khác. Mỗi lời “nhận xét, đánh giá” thiên lệch của họ tự thân đã là một sự nhỏ nhen, ích kỷ. Trong con mắt của mọi người, kẻ hay đi “gièm pha” người khác là một người “đâm bị thóc, chọc bị gạo”, “thọc gậy bánh xe”... Tâm hồn họ đã bị “ô nhiễm” bởi các loại “bụi bặm”, nhỏ nhoi, vụn vặt. Trái tim họ đã “nhuốm màu xám” bởi cái nhìn thiển cận, hẹp hòi. Và dĩ nhiên, nhân cách của họ nào có cao đạo, trong sáng gì vì cái lối suy diễn, xem xét một cách thiếu khách quan, thiếu trung thực của họ đối với người khác.
Trong cuộc sống và công tác, không phải ai lúc nào cũng hoàn hảo về mọi mặt. Sự khiếm khuyết, sai sót về việc này, việc nọ trong quá trình phấn đấu để tiến bộ, trưởng thành là điều dễ nhìn nhận. Bởi vì, quá trình học tập, rèn luyện, sinh hoạt, làm việc là quá trình tu dưỡng để xây dựng và từng bước hoàn thiện nhân cách bản thân. Khi đồng chí, đồng đội, đồng nghiệp mắc khuyết điểm thì một người có tấm lòng trong sáng và đức tính trung thực luôn thành tâm, thẳng thắn đóng góp ý kiến trong các buổi sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Ý thức, thái độ và hành động đó thật đáng trân trọng, hoan nghênh và đúng với lương tâm, trách nhiệm của một đảng viên cộng sản. Còn những ai vì động cơ cá nhân thiếu trong sáng, lành mạnh, vị kỷ, nhỏ nhen thì họ không ngần ngại “nhận xét, đánh giá” sai lệch người này, người khác ở bất cứ chỗ nào, khi họ muốn.
Thực tế cho thấy, những “nhận xét, đánh giá” thiếu sự công tâm và “nặng mùi” cá nhân, ích kỷ không chỉ có tác hại đến cả ba đối tượng như đã nói ở trên, mà sâu xa hơn nó còn là một trong những nguyên nhân gây ra sự nghi kỵ hiểu lầm nhau, làm mất đoàn kết nội bộ, ảnh hưởng đến quá trình phát triển và sự vững mạnh của tổ chức. Do vậy, mỗi cán bộ, đảng viên chân chính phải luôn rèn luyện để có được bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí sáng suốt, tỉnh táo và kiên quyết đấu tranh, loại trừ những kẻ hay đi “gièm pha”, góp phần làm trong sạch tổ chức và lành mạnh hoá các mối quan hệ xã hội.
NGUYỄN VĂN HẢI
