Hiện nay, tại Phú Yên, nhiều dự án, công trình được triển khai, trong đó có những công trình yêu cầu cấp bách về tiến độ và cần một khối lượng lớn cát, đá để làm vật liệu xây dựng thông thường. Điển hình như chương trình bê tông hóa giao thông nông thôn, dự án Nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1…
Xuất phát từ nhu cầu đó, rất nhiều doanh nghiệp, tổ chức, tập thể đang chạy đua để xin được cấp phép khai thác mỏ cát, đá. Đây là điều hết sức bình thường vì có cầu ắt phải có cung. Điều bất thường là tình trạng một số đơn vị dù chưa có thông báo chấp thuận hoặc giấy phép khai thác của UBND tỉnh nhưng vẫn tiến hành khai thác theo kiểu “tiền trảm hậu tấu”. Một số doanh nghiệp, tổ chức, tập thể đã được phép khai thác nhưng cố tình lấy cát, nổ mìn, phá đá sai vị trí, độ sâu; khai thác vượt quá trữ lượng cho phép. Một số đơn vị đã hết hạn thông báo hoặc giấy phép, đang chờ xin gia hạn hoặc hoàn tất thủ tục thăm dò, đánh giá trữ lượng nhưng vẫn lén lút khai thác. Hậu quả là trật tự trong lĩnh vực khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường bị xáo trộn, tài nguyên khoáng sản bị thất thoát mà Nhà nước không thu được thuế; môi trường, đời sống của người dân ở những nơi gần khu vực khai thác bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều đáng nói là tuy các vị trí đã được cấp phép khai thác nằm trong quy hoạch các mỏ vật liệu nhưng theo kinh nghiệm của người dân trong vùng, nếu tổ chức khai thác cát với quy mô lớn thì dòng chảy của sông có thể bị ảnh hưởng, gây xói lở bờ sông, “nuốt” đất sản xuất ven sông, đe dọa đến nơi ở của nhiều hộ gia đình mỗi khi mùa mưa bão đến. Ngoài ra, tại một số nơi, do xe chở cát chạy liên tục phá nát đường, gây khó khăn cho việc lưu thông nên người dân tổ chức chặn xe chở cát, ảnh hưởng đến an ninh trật tự.
Cát, đá là nguồn tài nguyên của quốc gia. Khi các dự án, công trình được triển khai thì việc nhiều doanh nghiệp, tổ chức, tập thể tham gia khai thác là cần thiết. Nhưng với kiểu làm chụp giật, bất chấp các quy định pháp luật của một số đơn vị thì hậu quả sẽ khó lường. Người dân sẽ phải hứng chịu tác động của môi trường do khai thác cát, đá bừa bãi. Do vậy đã đến lúc UBND tỉnh nên có cuộc tổng thanh tra, rà soát các điểm khai thác cát; xử lý nghiêm những đơn vị vi phạm, tạo lòng tin cho quần chúng nhân dân.
DÂN Ý
