Qua thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng, quản lý, khai thác tủ sách pháp luật xã, phường, đến nay hầu hết các địa phương trong tỉnh đều có tủ sách pháp luật, giúp cho cán bộ và người dân tiếp cận với pháp luật thuận lợi hơn. Nhờ đó, nhiều vướng mắc liên quan đến pháp luật được giải quyết ở cơ sở, góp phần giảm tải đơn thư vượt cấp.

Cán bộ xã An Dân (Tuy An) hướng dẫn người dân tìm hiểu các luật khi tham gia giải quyết các thủ tục hành chính - Ảnh: T.THẢO

TỦ SÁCH PHÁP LUẬT LÀ BẠN

Tủ sách pháp luật ở xã, phường là một trong những công cụ quan trọng để đưa các luật đi vào đời sống, giúp cho luật pháp sát với người dân hơn. Khi cần tham khảo, họ dễ dàng tìm được mà không phải đi xa. Hiện nay ngoài đặt tủ sách tại trụ sở xã, phường, có nơi còn cho người dân mượn sách về nhà xem và có nhân viên tư vấn khi bà con muốn tìm hiểu điều gì đó. Tuy số lượng đầu sách không nhiều nhưng với việc có tủ sách pháp luật ở cơ sở, góp phần đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật của người dân.

Mặt khác, việc xây dựng các tủ sách này còn nhằm trang bị kiến thức pháp luật cho cán bộ để vận dụng trong hoạt động quản lý điều hành của chính quyền và góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân. Hàng năm, các xã, phường đều đầu tư làm phong phú tài liệu tham khảo như thêm nhiều đầu sách nhằm đáp ứng các nhu cầu của người dân, nhất là những luật được người dân quan tâm như: Luật Hôn nhân gia đình, Luật Đất đai, Luật Khiếu nại tố cáo… Ngoài ra, các xã, phường còn phân công cán bộ theo dõi, quản lý việc mượn, trả sách và có trách nhiệm tuyên truyền, giới thiệu để người dân đến với tủ sách ngày càng nhiều.

Nhìn chung, những nơi xây dựng, quản lý, khai thác hiệu quả tủ sách pháp luật, trình độ dân trí của người dân ở đó được nâng lên; số vụ vi phạm pháp luật, mâu thuẫn cá nhân giảm rõ rệt; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương ổn định hơn. Chị Phạm Ngọc Vui ở phường 7 (TP Tuy Hòa) nói: “Tủ sách pháp luật ở phường có nhiều sách cần thiết với yêu cầu hàng ngày của dân, chứ tự đi mua thì lan man lắm. Có tủ sách pháp luật và các thông tin được niêm yết cụ thể ở bản tin của phường, xem rồi mình biết thêm nhiều điều bổ ích”.

Theo ông Hồ Chi, Phó chủ tịch UBND thị trấn La Hai (Đồng Xuân), việc xây dựng tủ sách pháp luật đã góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật của người dân, hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp kéo dài, đồng thời là cẩm nang của cán bộ cơ sở. Thị trấn cũng đã thành lập Câu lạc bộ Pháp luật, sinh hoạt hàng tháng để làm cầu nối giải đáp những thắc mắc cho dân. Còn ông Mai Tấn Lý, Chủ tịch UBND xã Hòa Thành (Đông Hòa) cho biết, trong những năm qua, xã đã đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng nâng cao. Kết quả trên có sự đóng góp tích cực của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là việc xây dựng tủ sách pháp luật.

Thanh thiếu niên phường Xuân Thành (TX Sông Cầu) tìm hiểu thông tin về các luật -Ảnh: CTV

ĐẦU TƯ, TUYÊN TRUYỀN SÂU ĐỂ KHAI THÁC HIỆU QUẢ HƠN NỮA

Tuy nhiên, bên cạnh đó những kết quả mang lại vẫn còn có không ít tủ sách pháp luật cơ sở chưa phát huy hết tác dụng, hiệu quả còn thấp cần phải có biện pháp khắc phục. Một số nơi, khi mới thành lập tủ sách, số lượt người đến tìm đọc rất đông nhưng nay chỉ khi nào có vấn đề phát sinh liên quan đến quyền lợi thì người dân mới đến nghiên cứu do ngại phải thực hiện các thủ tục mượn, trả sách. Có tủ sách pháp luật chỉ thưa thớt vài đầu sách, văn bản luật nhưng phần lớn đã cũ, nơi đặt tủ sách không thuận lợi nên người dân khó tiếp cận. Bên cạnh đó, cán bộ tư pháp cơ sở thường hoạt động kiêm nhiệm, không thể có mặt thường xuyên tại nơi làm việc nên khi người dân có nhu cầu tìm hiểu hoặc mượn sách thì không gặp được. Từ đó, người dân không mặn mà đến với tủ sách pháp luật. Đặc biệt, ở những xã miền núi, vùng cao, người dân ít khi đến với tủ sách.

Theo lý giải của nhiều cán bộ tư pháp xã, phường, hiện tủ sách pháp luật chỉ đơn thuần là sách và các văn bản pháp luật nên rất dễ… nhàm chán. Ông Hồ Chi cho rằng, để việc xây dựng tủ sách pháp luật không mang tính hình thức, tránh lãng phí thì trách nhiệm của cán bộ là phải tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đọc sách. Đồng thời, có biện pháp khuyến khích dân tự tìm hiểu pháp luật chứ không phải khi nào có những vướng mắc hoặc quyền lợi bị xâm hại thì mới tìm hiểu luật. Khi một người hiểu luật thì họ giúp người khác hiểu theo, kết quả là việc giải quyết các thủ tục hành chính, mâu thuẫn, vướng mắc, nhất là liên quan đến đất đai, giải tỏa, đền bù… sẽ được dễ dàng, nhanh hơn.

Ông Nguyễn Công Danh, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh, nhận xét: “Có thể nói, hiệu quả của tủ sách pháp luật là kịp thời đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về tìm hiểu thông tin pháp luật của nhân dân, góp phần giải quyết “gánh nặng” cho cán bộ tư pháp và góp phần đơn giản hóa trình tự, thủ tục hành chính ở xã, phường, thị trấn. Do đó, việc xây dựng và quản lý tủ sách pháp luật cần được tiến hành đồng bộ, hàng năm có đầu tư kinh phí bổ sung sách mới. Thời gian tới, rất cần sự quan tâm của các cấp chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể trong việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để tủ sách pháp luật thật sự trở thành công cụ đắc lực cho cán bộ cơ sở và là người bạn thân thiết của dân, nhất là ở vùng nông thôn, miền núi, vùng cao”.

MAI KIÊN - PHONG NHÃ