Kỹ thuật an toàn trong khi chữa cháy rừng
Vấn đề an toàn phải chú trọng đặc biệt trong công tác chữa cháy rừng. Lực lượng chữa cháy phải được chia thành tổ, nhóm, có chỉ huy thống nhất, được tập huấn về nghiệp vụ chữa cháy. Người phụ trách phải nắm vững địa hình, địa vật, các yếu tố gây cháy, tình hình rừng... cũng như cách sử dụng thiết bị, dụng cụ chữa cháy. Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, phương tiện, thiết bị chữa cháy, bảo hộ lao động, khẩu trang, nước uống, thuốc phòng, trị bỏng, ngạt... Nơi tập kết phải cách xa đám cháy một khoảng cách cần thiết để tránh gây thiệt hại đến người và tài sản. Tốt nhất nên có băng trắng quanh khu tập kết. Khi tiến hành chữa cháy phải tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật, tránh đi ngược chiều ngọn lửa, đứng trên dốc phía dưới có lửa, dùng hóa chất phải đảm bảo cho người và súc vật xung quanh. Nếu bị thương phải sơ cứu kịp thời rồi chuyển tuyến trên; lập đầy đủ thủ tục để giải quyết chế độ cho người bị thương và thiết bị thiệt hại.
Trang bị phương tiện và thiết bị phục vụ phòng cháy, chữa cháy rừng
Hàng năm, căn cứ vào kế hoạch và kinh phí, các địa phương, đơn vị chủ rừng, đơn vị kiểm lâm... đầu tư, trang bị các công trình, phương tiện, thiết bị, dụng cụ cần thiết, phù hợp với công tác PCCCR của đơn vị, địa phương. Đó là thiết bị quan trắc và các thiết bị khác phục vụ dự báo cháy rừng; chòi canh và các thiết bị phục vụ chòi canh lửa; thiết bị chữa cháy rừng; phương tiện phục vụ tuần tra và chữa cháy rừng.
Tổ chức theo dõi, cập nhật thông tin diễn biến tình hình cháy rừng và báo cáo về Ban chỉ huy PCCCR các cấp
Khi cháy rừng xảy ra, chủ rừng kịp thời báo cáo chi tiết thông tin vụ cháy cho chính quyền địa phương, thường trực ban chỉ huy cấp huyện. Ban chỉ huy cấp huyện báo cáo cho thường trực ban chỉ huy cấp tỉnh bằng điện thoại, fax, email trong thời gian sớm nhất có thể để có biện pháp chỉ huy, ứng phó kịp thời, hạn chế xảy ra cháy lớn.
Khắc phục hậu quả do cháy rừng gây ra
Sau khi đã chữa cháy rừng xong, chủ rừng phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng tiến hành điều tra, xác định nguyên nhân gây cháy rừng và xác định mức độ thiệt hại do cháy rừng gây ra, đưa ra biện pháp xử lý và khắc phục hậu quả do cháy rừng. Xác định nguyên nhân, đối tượng gây cháy rừng có ý nghĩa quan trọng trong việc lập hồ sơ của vụ cháy rừng, làm cơ sở cho công tác điều tra, xử lý sau này. Xác định thiệt hại gồm: Loại rừng (rừng trồng, rừng tự nhiên...); diện tích, loài cây, năm trồng (nếu là rừng trồng).
Xây dựng phương pháp và lập kế hoạch chỉ đạo, giám sát phục hồi rừng
Khoanh nuôi tái sinh tự nhiên: Quá trình khoanh nuôi này kéo dài từ 5-10 năm, đối tượng khoanh nuôi có thể chưa phục hồi lại như ban đầu nhưng với độ tàn che của tầng cây gỗ là 0,3 và chiều cao trung bình 10m có thể chấp nhận được.
Khoanh nuôi xúc tiến tái sinh và kết hợp với trồng bổ sung: Là quá trình phục hồi rừng dựa vào năng lực tái sinh tự nhiên và tái sinh nhân tạo. Phương pháp này thường được áp dụng ở những nơi điều kiện lập địa đang còn tốt, đối tượng khoanh nuôi đang ở giai đoạn tương đối phát triển nhưng mật độ cây tái sinh thấp và thiếu những loài cây có giá trị cao. Phục hồi rừng trồng (thuần loài, hỗn giao): Đối với rừng trồng thường được trồng thuần loài, đây là đối tượng rừng rất dễ xảy ra cháy. Tùy thuộc vào loài cây, khối lượng vật liệu cháy, cây bụi thảm tươi và phân bố của chúng trên bề mặt mà cường độ cháy lớn nhỏ khác nhau. Cường độ cháy khác nhau dẫn đến mức độ thiệt hại cũng khác nhau. Tiến hành xác định tỉ lệ cây còn sống sau khi cháy. Nếu như tỉ lệ cây còn sống trên 50% thì tiến hành phát triển lại rừng. Lúc này dưới tán rừng, cây bụi thảm tươi phát triển mạnh, trong thời gian đầu cây sinh trưởng nhanh. Đến giai đoạn sau, rừng khép tán dần dần, cường độ chiếu sáng giảm. Cây bụi cũng thay đổi theo, tiến đến hoàn cảnh rừng giống như trạng thái ban đầu.
Trồng rừng mới: Trồng rừng mới trên đất rừng đã bị cháy những loài cây có giá trị mà có thể đáp ứng nhu cầu trước khi trồng. Nội dung trồng mới được thiết kế các biện pháp trồng rừng để phục hồi lại hệ sinh thái đã mất.
PHƯƠNG MINH (tổng hợp)
