“Nạn phong bì” - vấn đề thời sự của xã hội hiện nay đã, đang tác động đến ngành Y tế được các diễn viên không chuyên thể hiện qua các tiểu phẩm tự biên, để lại nhiều cung bậc cảm xúc cho người xem.
Sau ca phẫu thuật thành công, bác sĩ trả lại phong bì cho người nhà bệnh nhân. Trong ảnh: Tiểu phẩm “Quyết không vào phòng mổ” của đội Bệnh viện Đa khoa huyện Phú Hòa - Ảnh: T.THỦY
Hội trường Trường trung học Y tế Phú Yên ngày thứ năm tuần qua chật kín người. 13 đội thi đến từ các đơn vị y tế có giường bệnh đã đem đến Hội thi tuyên truyền về thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ viên chức ngành Y tế Phú Yên những tiểu phẩm nhiều màu sắc. Hội thi là dịp để cán bộ, nhân viên trong các bệnh viện thêm một lần rèn luyện y đức.
MUÔN NẺO… PHONG BÌ
Tiểu phẩm “Quyết không vào phòng mổ” của đội Bệnh viện Đa khoa huyện Phú Hòa thể hiện khá thành công về đạo đức của y, bác sĩ: Người mẹ bị viêm ruột thừa nhưng quyết không vào phòng mổ khi con gái bà chưa đưa được phong bì đến tay các y, bác sĩ. Các con bà cũng suy nghĩ như mẹ bởi cách đây mấy năm, cha chúng cũng đã mất tại bệnh viện cũng vì sự lơ là của các thầy thuốc mà họ cho rằng do không có phong bì… Gom góp được tiền, con gái bà nhẹ nhàng đến gởi gắm cô điều dưỡng, nhưng đã bị cô này từ chối. Người con gái nghĩ rằng chắc phong bì của mình “mỏng” nên bàn bạc cùng người anh góp thêm cho “dày hơn” và lần này đến đưa trực tiếp cho bác sĩ. “Cho em gởi bác chút tình”, cô gái vừa nói vừa gởi phong bì cho anh bác sĩ trẻ. Từ chối nhiều lần, nhưng trước sự thúc ép nhiệt tình của người nhà bệnh nhân, bác sĩ cũng đồng ý nhận phong bì. Người mẹ mừng hơn ai hết trước khi bà vào phòng mổ vì nghe con gái nói bác sĩ đã nhận phong bì của mình. Ca mổ thành công, vị bác sĩ kia đến trả lại cho người nhà bệnh nhân phong bì và nói rằng lúc lấy anh ta quyết định nhận (miễn cưỡng) là vì tấm lòng của cô con gái đối với mẹ…
Một tình huống kịch khác diễn ra trong tiểu phẩm “Cái phong bì” của đội Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh: Tại nhà một bác sĩ ngoại khoa, vợ ông ta luôn rên rỉ, chì chiết chồng: “Sao ông làm bác sĩ mà gia đình vẫn cứ khó khăn, không như những bác sĩ khác giàu có, xe hơi…”. Bà bảo chồng, con trai đang cần tiền mua xe máy đi học, nên từ nay trở đi, nếu có ai đưa phong bì thì cứ nhận, bởi đó là sự tự nguyện của người ta. Trong lúc hai vợ chồng đang tranh luận về vấn đề phong bì thì có người gọi cửa. Người vợ nhanh nhẩu dặn chồng hãy vì gia đình mình, lần này phải nhận phong bì. Thấy người nhà của bệnh nhân được ông thăm khám lúc sáng tại bệnh viện, vị bác sĩ ân cần chia sẻ, hỏi han và hứa sẽ mổ thật tốt cho bệnh nhân. Cậu con trai của người bệnh vừa ngỏ ý cảm ơn, vừa dúi chiếc phong bì vào tay bác sĩ nhờ ông giúp đỡ chu đáo. Ngược lại với sự khăng khăng không nhận phong bì của chồng, thì người vợ chen vào giữa hai người, nói: “Ông không nhận thì để tui nhận”. Cao trào của tiết mục khi hai bên giằng co thì chiếc phong bì rơi xuống đất làm những đồng tiền nhỏ, lẻ và tiền cắt rơi tung tóe xuống nền nhà. Người con của bệnh nhân quỳ xuống nhặt từng đồng tiền và khóc, than đây là những đồng tiền mà mẹ anh có được của ngày bán rau hôm trước khi vào viện… Tiết mục khép lại với sự ân hận của người vợ bác sĩ.
Còn rất nhiều tình huống ứng xử giữa người bệnh và cán bộ y tế mà hầu hết kịch bản dự thi được xây dựng trên thực tế phát sinh trong quá trình khám chữa bệnh, cho thấy văn hóa ứng xử, hay nói đúng hơn là đạo đức, nhân cách của những thầy thuốc ở đâu đó vẫn còn gây bức xúc cho bệnh nhân. Bên cạnh đó, cũng phải nhìn nhận khách quan rằng tâm lý nhờ vả, xin cho của chính người nhà bệnh nhân là một trong những căn nguyên gây ra tình trạng tiêu cực trong bệnh viện hiện nay.
Ý NGHĨA GIÁO DỤC CAO
Ý nghĩa của cuộc thi chính là giáo dục cho tất cả nhân viên y tế tại các bệnh viện biết ứng xử có văn hóa đối với người bệnh theo quy tắc của Bộ Y tế. Tuy vậy, ở những góc khuất, chuyện “con sâu làm rầu nồi canh” là điều khó tránh khỏi. Làm thế nào để thầy thuốc thực hiện tốt lời dạy của Bác: “Thầy thuốc phải như mẹ hiền”, ngành Y tế Phú Yên tổ chức cuộc thi này không ngoài việc quyết tâm xây dựng hình ảnh đẹp, thân thiện của nhân viên y tế với tất cả người bệnh và người nhà bệnh nhân một khi họ cần đến người thầy thuốc.
Có thể thấy rõ quyết tâm của lãnh đạo ngành Y tế và các bệnh viện trong thời gian qua, nhưng tính khả thi và sự bền vững của việc làm này vẫn là điều dư luận quan ngại. “Quy tắc ứng xử của ngành Y tế” ban hành từ năm 2008, đến nay có khá nhiều điểm được thực hiện và có chuyển biến. Nhưng riêng vấn đề về ứng xử của nhân viên y tế với bệnh nhân và người nhà của họ còn ít thay đổi, trong đó có việc nhận phong bì của người bệnh. Ở các bệnh viện bây giờ rất thiếu lời chào thân thiện, thiếu sự chỉ dẫn chu đáo, thiếu sự thăm khám, tư vấn ân cần, động viên, chia sẻ. Vì thế, công đoàn ngành triển khai phong trào này với mong muốn có biến chuyển tích cực hơn về giao tiếp giữa nhân viên y tế với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, đặc biệt là làm sao để thầy thuốc “Nói không với phong bì”.
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Thật, Trưởng khoa Kế hoạch - Nghiệp vụ (Bệnh viện Đa khoa huyện Sông Hinh) cho rằng: “Nhiều bài học từ khi còn ngồi trên ghế trường y; nhiều bài học được dạy từ bệnh viện… song có lẽ cuộc thi này là nơi toát lên rõ ràng nhất muôn mặt của thực trạng tồn tại ở các bệnh viện để các y, bác sĩ chiêm nghiệm lại. Thiết nghĩ, nhân viên y tế phải vượt qua chính bản thân mình để từ chối phong bì”. Còn với Huỳnh Kim Phi, nhân viên khoa Dược (Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh) nói: “Các kịch bản dự thi là một thực tế đau lòng hiện nay của xã hội. Hy vọng, từ tiểu phẩm làm khán giả rơi nước mắt, chúng tôi góp một phần trong cuộc vận động: “Nói không với phong bì”, trả lại hình ảnh tốt đẹp cho những người gắn bó với ngành y.
MINH TUẤN
