Hôm nay, 31/10/2011, dân số trái đất đạt 7 tỉ người, đánh dấu một mốc quan trọng trong quá trình phát triển. Sự tăng trưởng này vừa tạo ra một cơ hội lớn vừa là một thách thức không nhỏ cho nhân loại. Mặc dù con người sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn, các cặp vợ chồng trên toàn thế giới đang lựa chọn có ít con hơn, nhưng vẫn còn có nhiều sự bất bình đẳng rất lớn đang tồn tại…

Tạo điều kiện cho phụ nữ tiếp cận nhiều hơn với thông tin về các chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước - Ảnh: T.THẢO

NHỮNG TÁC ĐỘNG

Với tốc độ tăng trưởng dân số hiện tại, mỗi năm dân số thế giới sẽ tăng thêm 78 triệu người, con số này bằng dân số của các nước Canada, Australia, Hy Lạp và Bồ Đào Nha cộng lại. Hầu như sự tăng trưởng dân số xảy ra tại các quốc gia kém phát triển và một số nước này đang phải nỗ lực để có thể đáp ứng nhu cầu của người dân. Khoảng cách giàu nghèo đang ngày càng gia tăng và chưa bao giờ lại có nhiều người trở nên dễ bị tổn thương với các vấn đề như mất an ninh lương thực, thiếu nước và thiên tai đến như vậy. Trong khi đó, các nước giàu có và các nước có thu nhập trung bình lại đang lo lắng về tỉ lệ sinh thấp, suy giảm dân số và già hóa dân số.

Việc chúng ta có thể sống cùng nhau trên một hành tinh khỏe mạnh hay không sẽ phụ thuộc vào các quyết định của chính chúng ta hiện giờ. Do đó, trong một thế giới 7 tỉ người, chúng ta cần quan tâm chăm sóc đến nhau. Không chỉ dừng lại ở 7 tỉ người mà dân số thế giới tiếp tục tăng. Hiện nay, tỉ lệ tăng dường như chậm lại. Tuy nhiên, một số lượng lớn người dân đang trong độ tuổi sinh sản với con số 3,7 tỉ người, điều này có nghĩa là dân số thế giới sẽ còn tiếp tục gia tăng trong một vài thập kỷ tới. Nếu như năm 1804 dân số thế giới đạt 1 tỉ thì đến năm 1927: 2 tỉ (123 năm sau), 1959: 3 tỉ (32 năm sau), 1974: 4 tỉ (15 năm sau), 1987: 5 tỉ (13 năm sau), 1998: 6 tỉ (11 năm sau), 2011: 7 tỉ (13 năm sau) thì đến 2025 là 8 tỉ và đến năm 2043 sẽ là 9 tỉ người.

Thách thức to lớn trong thế kỷ này là đáp ứng nhu cầu của 7 tỉ con người và nhu cầu của nhiều tỉ người trong tương lai, trong khi vẫn cần bảo vệ sự cân bằng phức tạp của tự nhiên để giúp duy trì cuộc sống. Cụ thể, nhu cầu về nước, cây xanh, thực phẩm và năng lượng tăng khi dân số thế giới tăng. Bên cạnh đó, trong một thế giới 7 tỉ người, mỗi người đều có quyền bình đẳng và vị trí như nhau. Do đó, đầu tư vào phụ nữ và trẻ em gái là đầu tư mang lại hiệu quả với chi phí thấp và là một việc cần thiết nhằm giải quyết các vấn đề thách thức nhất của thế giới. Khi phụ nữ khỏe mạnh, được học hành và có cơ hội tham gia đầy đủ trong xã hội, họ có thể thúc đẩy các tiến bộ trong gia đình, cộng đồng và quốc gia.

Nhiều nơi trên thế giới, phụ nữ còn bị phân biệt đối xử, nhưng ở Việt Nam vai trò, vị trí của người phụ nữ ngày càng khẳng định trong đời sống kinh tế - xã hội của đất nước. Trong ảnh: Phụ nữ tham gia nghiên cứu khoa học - Ảnh: N.TRƯỜNG

Tuy nhiên, phụ nữ tiếp tục phải đối mặt với những vấn đề như phân biệt đối xử và bạo lực đang diễn ra tràn lan. Họ bị tụt hậu hơn so với nam giới trong việc tiếp cận đất đai, tín dụng và việc làm phù hợp. Họ có rất ít vai trò trong hoạch định chính sách. Thúc đẩy giáo dục cho phụ nữ và quyền trong chăm sóc sức khỏe sinh sản sẽ nâng cao phúc lợi và năng suất lao động của phụ nữ, góp phần cải thiện triển vọng cho các thế hệ hiện tại và tương lai.

NHỮNG THÔNG ĐIỆP ĐI KÈM

Việc thế giới tròn 7 tỉ người, mốc quan trọng mang tính chất toàn cầu này vừa là cơ hội vừa là thách thức lớn. Do đó, cần tuyên truyền mạnh mẽ hơn nữa công tác dân số qua những thông điệp: “Giảm đói nghèo và bất bình đẳng cũng góp phần làm chậm lại tốc độ tăng trưởng dân số”, “Tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em gái sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ trên tất cả các mặt trận”, “Chung sức và mở rộng tầm tay đón công nghệ mới, nhóm dân số thanh niên lớn nhất và liên kết nhất trong lịch sử đang góp phần làm thay đổi nền chính trị và văn hóa toàn cầu”, “Đảm bảo rằng mỗi trẻ em sinh ra đều được mong đợi, mỗi ca sinh đẻ đều được an toàn, điều này giúp mang lại quy mô các gia đình nhỏ hơn và khỏe mạnh hơn”, “Cuộc sống của tất cả 7 tỉ người và cả những người sau này đều phụ thuộc vào sức khỏe của hành tinh mà chúng ta đang sinh sống”, “Già hóa dân số, một thách thức chưa từng có cho toàn thế giới” và “Hai tỉ người sẽ sinh ra trong tương lai sẽ sinh sống ở khu vực thành thị vì thế chúng ta cần lập kế hoạch cho họ từ bây giờ”…

Những thông điệp này nhằm để mỗi quốc gia và toàn thể nhân loại nhìn lại những nỗ lực về việc kiểm soát sự phát triển dân số, từ đó tiếp tục đề xuất các chính sách, giải pháp hữu hiệu để thực hiện ngày càng tốt hơn mục tiêu dân số.

ThS. ĐỖ THỊ NHƯ MAI

Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KKHGĐ Phú Yên