Xã Ea Bia (huyện Sông Hinh) phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Cũng như ở nhiều địa phương khác, thời gian gần đây, giá cả hàng nông sản tăng cao, kéo theo đất nương rẫy ngày càng có giá trị. Chính điều đó đã làm nảy sinh tình trạng tranh chấp “đất ông, đất bà”, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng đến tình làng nghĩa xóm.
Y Lênh vận động quần chúng ở buôn làng. - Ảnh: V.THÙY
Sở dĩ có tình trạng tranh chấp “đất ông đất bà” là do tập quán canh tác lạc hậu trước kia đồng bào người Ê Đê ở địa phương. Sau khi khai hoang, đất sản xuất được hai, ba vụ thì bạc màu, người dân phải bỏ, chuyển đi khai khoang chỗ khác. Qua nhiều thế hệ, cây cối mọc um tùm trên đất, người khác tới phát dọn để trồng cây thì người từng sản xuất trước trên đất ấy lại đến đòi.
Là một đảng viên, phụ trách công tác địa chính, năm 2008, ông Ksor Y Lênh được lãnh đạo xã Ea Bia tin tưởng giao trọng trách hòa giải tất cả các vụ việc khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến đất đai. Tiếp nhận công việc với cả chục đơn thư khiếu kiện tồn đọng kéo dài nhiều năm, trong đó chủ yếu là tranh chấp “đất ông, đất bà”, Y Lênh không khỏi bối rối. Ông nói: “Mình sống cùng bà con ở buôn làng nên mình hiểu nguyên nhân sâu xa dẫn đến kiện tụng và đòi lại “đất ông, đất bà” là do nhận thức của bà con còn hạn chế”.
Nghĩ là làm, bắt đầu từ công tác tuyên truyền vận động nhân dân nâng cao nhận thức thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, Y Lênh chọn lực lượng nòng cốt là các già làng, trưởng họ tộc để tuyên truyền vận động, thông qua lực lượng này để tuyên truyền rộng rãi đến nhân dân. Mặt khác, ông tranh thủ các buổi họp buôn để lồng ghép tuyên truyền bằng tiếng Ê Đê những nội dung trong Luật Đất đai liên quan cụ thể, sát thực với địa phương.
Hỏi về kỷ niệm sâu sắc trong quá trình công tác, Y Lênh cho hay: “Nhiều lần đến nhà hòa giải, tôi bị... bà con chửi mắng. Nhưng khi xong việc, bình tĩnh lại, người ta mới thấy cái sai. Lúc đó, họ quý mình hơn”. Y Lênh nói nhớ nhất là vụ Ma Lun ở buôn Dành làm đơn đòi lại đất sản xuất của Mí Vét ở buôn Tun Chách. Hàng chục năm trước, Ma Lun khai phá 6 sào đất, sản xuất được một, hai vụ rồi bỏ. Hai năm gần đây, Mí Vét thấy đất bỏ hoang nên cải tạo lại để trồng sắn mì. Tiếp nhận đơn thư và được lãnh đạo xã giao nhiệm vụ trực tiếp, hết giờ làm việc buổi chiều, Y Lênh lại đến thăm hỏi, động viên, nắm tình hình thực tế, hôm thì ở nhà Mí Vét, hôm thì đến nhà Ma Lun. Cứ như vậy nửa tháng ròng, cuối cùng Y Lênh đã phát hiện ra nguyên nhân là do thấy Mí Vét có ý định bán đất có tiền nên Ma Lun mới đòi lại. Đơn giản như vậy nhưng để Ma Lun nói ra mất cả nửa tháng. Y Lênh bảo, nắm được nguyên nhân, việc hòa giải dễ dàng hơn. Lênh nói: “Mình phải bám sát cơ sở, nắm chắc tình hình, “bắt mạch” đúng “bệnh” thì mới có “phương thuốc” trị hiệu quả”.
Cho biết thêm về kinh nghiệm hòa giải, Y Lênh nói, ngoài việc nắm chắc tình hình vụ việc, để đạt hiệu quả cao, người làm công tác hòa giải phải hiểu được rõ hoàn cảnh gia đình, tính nết của từng đương sự, kiên trì thuyết phục mưa dầm thấm lâu.
Chủ tịch UBND xã Ea Bia Niê BLý cho biết, ngoài việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn, trong 2 năm qua Ksor Y Lênh đã có đóng góp quan trọng trong công tác hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở. Tính đến nay, ông đã hòa giải thành 12 vụ, không có tình trạng đơn thư khiếu nại vượt cấp hay tồn đọng kéo dài. Đặc biệt khi đường ĐT649 đi qua địa phận xã Ea Bia gặp nhiều khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng. Nhưng với tinh thần trách nhiệm, tận tâm, tận lực, Y Lênh đã nhiều lần đến từng hộ gia đình tuyên truyền vận động, giải thích những vướng mắc liên quan đến đất đai. Nhờ vậy đến nay không còn trường hợp nào thắc mắc hay khiếu kiện, đường ĐT649 đã được bàn giao mặt bằng và đang thi công thuận lợi. Với những thành tích đạt được, Ksor Y Lênh vinh dự được biểu dương, khen thưởng tại hội nghị tổng kết phong trào thi đua “Dân vận khéo” 2009-2010 do Huyện ủy Sông Hinh tổ chức.
VĂN THÙY
