Phú Yên có gần 30 dân tộc thiểu số (khoảng 45.000 người) sinh sống, như: Chăm, Ê Đê, Ba Na, Hrê, Hoa, Mnông, Raglai… phong tục tập quán, tín ngưỡng của các dân tộc rất đa dạng và phong phú.
Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND tỉnh Phú Yên giám sát chương trình nước sạch tại xã Phú Mỡ (huyện Đồng Xuân) - Ảnh: N.CHUNG
Chính vì thế, việc phát triển kinh tế, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, xóa đói giảm nghèo, nâng cao trình độ dân trí, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa, tiếng nói, chữ viết và truyền thống tốt đẹp của các dân tộc; thực hiện tốt chiến lược phát triển kinh tế - xã hội ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng căn cứ cách mạng; làm tốt công tác định canh, định cư, xây dựng vùng kinh tế mới… đã được UBND tỉnh và các sở, ban ngành chú trọng, quan tâm đầu tư.
Trong những năm qua, HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát nhiều chuyên đề quan trọng như: chính sách trợ giá, trợ cước; chương trình 135; quyết định 134; chế độ cử tuyển, đào tạo sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số và tình hình tổ chức, hoạt động của hệ thống trường dân tộc nội trú; công tác di dân tái định cư thuộc dự án Thủy điện Sông Ba Hạ... Hoạt động giám sát của HĐND tỉnh nói chung đã có bước chuyển biến tích cực, tiến bộ và chất lượng ngày càng được nâng lên. Công tác chuẩn bị cho việc giám sát cũng được chú trọng ngay từ đầu như: xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm và tiến hành phân công, phân nhiệm cụ thể nhằm phấn đấu hoàn thành tốt chương trình giám sát đã đề ra. Trong mỗi chuyên đề, các báo cáo giám sát đều có nhận định, đánh giá những kết quả đạt được, những mặt tồn tại hạn chế và nguyên nhân. Đồng thời, đưa ra nhiều ý kiến, kiến nghị đối với các cơ quan chịu giám sát để có hướng giải quyết tích cực những vấn đề tồn tại, vướng mắc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, năng lực giám sát còn hạn chế; cơ chế đảm bảo cho hoạt động giám sát của HĐND còn thiếu, thẩm quyền, công cụ chưa đồng bộ. Phạm vi giám sát rộng, chủ yếu vùng sâu, vùng xa nên khó khăn cho công tác giám sát, trong khi chưa có chế độ chính sách đặc thù cho hoạt động giám sát của HĐND; chế tài pháp lý xử lý sau khi giám sát chưa rõ, chưa có khung giám sát cũng như bộ chỉ số giám sát các chính sách dân tộc; công tác tham gia xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và các chính sách cho đồng bào dân tộc chưa nhiều...
Để công tác giám sát chính sách dân tộc ở Phú Yên đạt hiệu quả, cần thực hiện một số giải pháp. Đó là, tăng cường số lượng và chất lượng thành viên làm việc theo chế độ chuyên trách ở HĐND tỉnh (từ khoảng 15% như hiện nay lên khoảng trên 30-35% tổng số thành viên). Đề cao vai trò, trách nhiệm của thành viên làm việc theo chế độ kiêm nhiệm. Tiếp tục tổ chức thực hiện tốt Luật Hoạt động giám sát, đồng thời nghiên cứu điều chỉnh những nội dung không hợp lý. Bổ sung chế tài xử lý sau giám sát cụ thể hơn. Xây dựng quy trình giám sát phù hợp với đặc thù chính sách dân tộc. Ban hành chế độ chính sách riêng phục vụ cho giám sát chính sách dân tộc. Xây dựng khung giám sát và các chỉ số cần đạt được để làm cơ sở cho việc kiểm tra, giám sát, đánh giá chính sách dân tộc. Đổi mới phương thức giám sát như: đi hiện trường, có minh họa bằng hình ảnh, kết hợp với các cơ quan thông tin đại chúng để cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin cho các bên có liên quan và người dân. Cung cấp đầy đủ thông tin về chính sách dân tộc, chương trình, dự án để thành viên đoàn giám sát hiểu và nắm được bản chất, đặc điểm của chính sách dân tộc. Nâng cao năng lực hoạt động của đội ngũ cán bộ, chuyên viên giúp việc cho thường trực và các ban của HĐND nhằm đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
HÀO NGUYÊN
