Luật BHYT hiện hành quy định người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp có mức sống trung bình được ngân sách nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng khi tham gia BHYT.

Từ tháng 7/2023, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết 05-NQ/2023/ HĐND hỗ trợ thêm 15% mức đóng cho nhóm đối tượng này (ngoài phần hỗ trợ của trung ương). Với một tỉnh có dân số làm nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp chiếm tỉ lệ lớn, đây được xem là một chính sách vô cùng thiết thực, tạo điều kiện cho người dân tham gia BHYT, hướng tới mục tiêu BHYT toàn dân.

Người dân phấn khởi

Với chính sách nói trên, người dân thuộc hộ gia đình có mức sống trung bình (MSTB) trên địa bàn tỉnh khi tham gia BHYT được hỗ trợ đến 45% mức đóng, người dân chỉ phải đóng 55% mức phí còn lại, tương ứng với số tiền 44.550 đồng/tháng và 534.600 đồng/năm. Là hộ làm nông nghiệp có MSTB vừa được xét duyệt đầu năm 2024, bà Dương Thị Gái ở khu phố 1, phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa) vui mừng vì được hỗ trợ 45% mức đóng BHYT.

Gia đình bà Gái có 4 khẩu, nếu tham gia BHYT một lượt như lâu nay thì phải đóng hơn 2,7 triệu đồng, cụ thể như sau: Người thứ nhất đóng 972.000 đồng, người thứ 2 đóng 680.400 đồng; người thứ 3 đóng 583.200 đồng và người thứ 4 đóng 486.000 đồng; nhưng nay được UBND phường xét duyệt, với mức hỗ trợ 45%, tổng 4 người phải đóng là 534.600 đồng/ người là gần 2,2 triệu đồng.

Cặp vách nhà bà Gái là hộ bà Trần Thị Mỹ Linh, 68 tuổi, cũng với diện tích đất trồng lúa ít ỏi nên thu nhập không đủ xoay xở. Bà Linh chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi thuộc hộ cận nghèo, được Nhà nước hỗ trợ 95% mức đóng BHYT nhưng nay không còn nữa. Tôi nghe cán bộ phường nói có chính sách hỗ trợ cho người làm nông nên làm đơn đề nghị và đã được xét”.

Bà Linh nhẩm tính: “Nếu đóng BHYT theo hộ gia đình, cả gia đình 4 người phải đóng gần 700.000 đồng cho 3 tháng, nhưng giờ chỉ phải đóng hơn 500.000 đồng. Chưa có đủ tiền nên tôi tham gia BHYT 3 tháng rồi cũng ráng dành dụm tham gia tiếp chứ không dám bỏ vì lỡ bệnh đau ngặt nghèo”.

Sớm có giải pháp gỡ vướng

Nghị định 07/2021/NĐ-CP ban hành ngày 27/1/2021 của Chính phủ xác định chuẩn hộ có MSTB là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 1,5-2,25 triệu đồng với khu vực nông thôn, khu vực thành thị là trên 2-3 triệu đồng. Ngày 16/7/2021, Chính phủ ban hành Quyết định 24/2021/QĐ-TTg hướng dẫn cụ thể quy trình xác định hộ làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có MSTB giai đoạn 2022-2025. Tuy nhiên, hiện một số địa phương tại tỉnh Phú Yên còn lúng túng và gặp nhiều vướng mắc khi triển khai nội dung trên.

Xã Hòa Kiến (TP Tuy Hòa) là địa phương thuần nông với hơn 70% dân số hoạt động sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên trong năm 2023, địa phương này chỉ xét duyệt được 19 trường hợp người thuộc hộ có MSTB để được giảm trừ mức đóng khi tham gia BHYT theo nghị quyết của HĐND tỉnh.

Lý giải nguyên nhân số hộ được xét có MSTB còn thấp, bà Lương Thị Viên, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Kiến cho biết: “Sau khi UBND xã hoàn tất quy trình xét duyệt và công bố danh sách các hộ đủ tiêu chuẩn theo nguyện vọng thì xảy ra tình trạng so bì giữa các hộ dân nên phải phúc tra. Điều này ảnh hưởng đến kết quả xét duyệt, trong khi tiêu chuẩn xét còn chung chung”.

Còn bà Nguyễn Thị Bé, Phó Chủ tịch UBND phường 6 (TP Tuy Hòa), địa phương với phần đông người dân làm ngư nghiệp cho biết: “Để xét duyệt các trường hợp hộ có MSTB cần phải có đơn yêu cầu từ người dân nhưng hiện địa phương chỉ nhận lác đác đơn đề nghị xét duyệt”. Để đảm bảo quyền lợi cho người dân, UBND phường 6 yêu cầu các hội, đoàn thể, trưởng các khu phố tích cực đẩy mạnh tuyên truyền để bà con nắm bắt chủ trương và chủ động liên hệ với UBND phường làm hồ sơ đề nghị xác nhận hộ có MSTB trong năm 2024.

Bên cạnh những lý do nêu trên, thực tế cho thấy, một số địa phương trong tỉnh còn tình trạng lo ngại khi lấy tiêu chí mức thu nhập người dân theo quy định làm căn cứ xét công nhận hộ có MSTB sẽ ảnh hưởng đến các chỉ tiêu về phát triển KT-XH tại địa phương, nhất là xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao nên việc xét chọn cũng chỉ giới hạn ở một số người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2024 do Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT tỉnh tổ chức, ông Nguyễn Hữu Từ, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH kiến nghị các cơ quan, đơn vị triển khai nghị quyết hỗ trợ mức đóng cho nhóm đối tượng có MSTB phải thực sự hiểu rõ sự cần thiết và mục đích của việc ban hành nghị quyết để vận dụng vào thực tế mỗi địa phương, nhằm mang lại hiệu quả cao nhất. Số lượng người thuộc hộ có MSTB được xét hỗ trợ mức đóng hiện rất thấp, đề nghị các ngành liên quan bàn bạc, sớm có phương án gỡ vướng cho địa phương.

TRẦN ĐOÀN