TP Tuy Hòa đang quyết tâm phấn đấu đến năm 2025 phát triển lên đô thị loại I, đô thị xanh - sạch - đẹp. Vì vậy, thành phố rất quan tâm đến việc xây dựng các không gian xanh, công viên cây xanh trong nội thị.
Cây xanh đô thị có tác dụng che chắn nắng, ngăn tiếng ồn, ngăn khói bụi, che gió độc hại. Ban ngày cây xanh thải khí O2, hút khí CO2 làm cho không khí mát dịu. Cây xanh có màu sắc, hình khối, đường nét rất phong phú, tạo sự sinh động cho cảnh quan đô thị, làm nền cho các công trình kiến trúc. Cây xanh đô thị gồm cây xanh công viên, cây xanh đường phố, cây xanh trong sân vườn các công trình kiến trúc, cây xanh cách ly với khu công nghiệp... Công viên cây xanh chiếm từ 10-12% diện tích đất đô thị, có tác dụng cải tạo vi khí hậu; đồng thời là nơi vui chơi, giải trí, tổ chức các sự kiện, là địa chỉ mà khách du lịch thường lui tới.
Một công viên cây xanh phải có diện tích trồng cây xanh (kể cả mặt nước) chiếm tỉ lệ 70-80% toàn khu đất, có các loại cây cao bóng mát, cây bụi, cây dây leo, thảm cỏ và vườn hoa thích nghi với điều kiện vi khí hậu, phát triển tốt. Ngoài ra còn có đường đi, hệ thống điện nước, nơi vui chơi giải trí và luyện tập thể dục thể thao.
Tuy Hòa có nguồn nước ngọt dồi dào do hệ thống thủy nông Đồng Cam cung cấp, có núi, sông, đồng bằng và biển, thuận lợi cho việc xây dựng các công viên cây xanh.
Hiện đô thị Tuy Hòa có nhiều công viên cây xanh lớn. Trước hết phải kể đến quần thể công viên núi Nhạn, trước đây chỉ là vườn cây xanh nhỏ khoảng 2.000m2. Từ khi tái lập tỉnh (1989), chính quyền đã đầu tư khá lớn cho quần thể công viên này bằng cách trồng cây xanh, làm đường lên xuống núi Nhạn, tu sửa tháp Nhạn và xây dựng Đài tưởng niệm núi Nhạn. Bên dưới núi, tỉnh cho mở rộng công viên Diên Hồng, giải tỏa nhà dân, xây dựng Nhà văn hóa Diên Hồng… Núi Nhạn hôm nay không chỉ là công viên đẹp mà còn là núi thơ; còn tháp Nhạn là di tích quốc gia đặc biệt, là biểu trưng của TP Tuy Hòa.
Dọc bờ biển Tuy Hòa có công viên ven biển TP Tuy Hòa. Ngày trước, biển Tuy Hòa chỉ có cây muống biển, mùa hè rát bỏng, mùa mưa cát bay, đô thị Tuy Hòa như thờ ơ, quay lưng về với biển. Sau ngày tái lập tỉnh, đi đôi với việc đầu tư hạ tầng, xây dựng nhà ở, công sở…, UBND tỉnh còn đầu tư xây dựng công viên ven biển TP Tuy Hòa. Đây vừa là nơi vui chơi, nghỉ mát, tắm biển, đi bộ dạo mát, vừa là dải cây xanh che chắn gió, cải tạo vi khí hậu cho các công trình bên trong đường Độc Lập.
Mấy năm nay, công viên được xây kè, lát đá các lối đi, trồng nhiều cây xanh, thảm cỏ; trong đó, cây bàng biển và cây dương là chủ đạo. Trong công viên còn có các cụm tượng nghệ thuật; đặc biệt, tháp Nghinh Phong và công viên văn hóa đá là những điểm nhấn. Bờ biển Tuy Hòa như được thay áo mới, không gian thoáng đãng, xanh - sạch - đẹp, đô thị hướng về biển, thân thiện với biển. Đây đang là điểm đến hấp dẫn của khách du lịch khi đến TP Tuy Hòa.
Tại TP Tuy Hòa còn có công viên Thanh thiếu niên, với chức năng là vườn bách thảo, là nơi vui chơi giải trí, đi dạo, ngắm cảnh, “lá phổi xanh” của đô thị, còn là nơi điều hòa nước khi mưa lũ. Đặc biệt, công viên có hồ điều hòa Hồ Sơn, Ninh Tịnh, Biểu Liên. Các hồ nối với nhau bằng những đoạn rạch Bầu Hạ được nạo vét, khai thông tạo mối liên hoàn về dòng chảy.
Phía tây thành phố quy hoạch công viên núi Chóp Chài. Chóp Chài được xem là hòn non bộ khổng lồ che chắn nắng, gió tây bắc cho đô thị. Đặc biệt hơn, nơi đây có 4 ngôi chùa cổ: Hòa Sơn, Bảo Lâm, Khánh Sơn và Minh Sơn (chùa Hang). Đây là những không gian tâm linh ở ngoại thành, là điểm đến hấp dẫn của mọi người.
TP Tuy Hòa còn có nhiều công viên nhỏ khác đã được đầu tư xây dựng như công viên 26/3, công viên trước cổng Trường đại học Phú Yên, công viên Lê Trung Kiên… Hiện địa phương có chủ trương trồng thêm cây xanh vào công viên, xanh hóa tường rào trong nội thị… Đây là những giải pháp để các công viên thực sự là “lá phổi xanh” của thành phố.
KTS HOÀNG XUÂN THƯỞNG
