Từ tài trợ của Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam, Hội LHPN tỉnh đã triển khai dự án Nghiên cứu, xây dựng cơ chế tài chính mới cho hoạt động bảo vệ hệ sinh thái san hô Hòn Yến. Dự án này sẽ tạo cơ chế tài chính từ dịch vụ du lịch cộng đồng để hỗ trợ cho hoạt động bảo vệ rạn san hô Hòn Yến (thôn Nhơn Hội, xã An Hòa Hải, huyện Tuy An).

Khuyến khích, hướng dẫn người dân làm du lịch

Từ kết quả giai đoạn 1 của dự án Tăng cường năng lực cộng đồng trong bảo tồn quần thể rạn san hô, Tổ hợp tác xã dịch vụ - sinh thái Hòn Yến (Tổ hợp tác) đã được thành lập. Tuy nhiên, các thành viên của tổ còn nhiều lúng túng, chưa phát huy hiệu quả công việc. Vì vậy, khi triển khai giai đoạn 2 dự án, Hội LHPN tỉnh đã thành lập ban quản lý có sự tham gia của các chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển du lịch cộng đồng.

Ban quản lý đã tiến hành rà soát, đánh giá phương thức hoạt động của Tổ hợp tác, khảo sát và tổ chức nhiều chuyến đi thực tế; cùng ăn, cùng ở với một số hộ dân để tìm hiểu thế mạnh và những hạn chế, khó khăn trong tổ chức du lịch cộng đồng. Trên cơ sở kết quả rà soát đánh giá tổng thể, Hội LHPN tỉnh hướng dẫn Tổ hợp tác hình thành một chuỗi trong khâu kết nối, tiếp nhận, thực hiện tour du lịch. Đơn vị cũng tổ chức các cuộc họp, kết hợp tập huấn, thực hành thực tế nâng cao năng lực và phát huy triệt để thế mạnh du lịch bản địa.

Bên cạnh đó, Hội LHPN tỉnh còn huy động một số nguồn lực khác để gắn kết du lịch cộng đồng với tuyên truyền hạn chế rác thải nhựa và hạn chế rác thải đại dương như tổ chức cho người dân vẽ tranh bích họa, vận động các hộ kinh doanh hạn chế sử dụng túi ni lông, tặng thùng đựng rác đặt tại một số vị trí phát sinh nhiều rác thải; hướng dẫn hình thành các nhóm cộng đồng, như Nhóm hướng dẫn viên gồm những người có khả năng tiếp xúc, hướng dẫn; Nhóm bảo tồn gồm các hộ dân nuôi tôm hùm, chèo thuyền thúng; Nhóm dịch vụ gồm các hộ làm bún, làm yến sào, nấu ăn, homestay; Nhóm truyền thống gồm các hộ dân làm nghề lâu năm như đan lưới cước, đánh bắt cá, làm yến sào, làm cá khô, mực một nắng, nước mắm và bán hàng ăn…

Ban quản lý dự án cũng đã kết nối tổ chức tour học tập kinh nghiệm các địa phương tổ chức du lịch cộng đồng thành công tại xã Hòa Bắc, TP Đà Nẵng và xã Cẩm Thanh, tỉnh Quảng Nam; tổ chức tour thí điểm “Nhịp sống Hòn Yến” để bà con thực hành và áp dụng một cách sinh động, phù hợp du lịch cộng đồng tại Hòn Yến.

Mang lại sinh kế bền vững

Khi mới thành lập, Tổ hợp tác chỉ có 15 thành viên, đến nay có gần 40 thành viên tham gia. Tổ hợp tác xây dựng kế hoạch phân công nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm cộng đồng phù hợp với công việc của từng thành viên; tổ chức tuyên truyền và truyền thông trên mạng xã hội, đón và tiếp khách.

Sau tour du lịch thí điểm “Nhịp sống Hòn Yến” với nhiều trải nghiệm, khách về nhà chị Huỳnh Thị Kim On, thành viên nhóm dịch vụ để ăn cơm trưa. Trong buổi rút kinh nghiệm, khách và chuyên gia đánh giá bữa trưa chưa thật sự hài lòng. Chị On thật thà: “Tôi đã lo lắng rất nhiều là phải nấu sao cho khách vừa lòng. Ông xã bảo phải nấu sang chứ không là khách chê, vậy nên tôi cố công nấu nhiều đạm. Mọi người đã góp ý tôi nên nấu các món dân dã, đời thường sẽ phù hợp hơn”.

Qua các chuyến đi thực tế, Hội LHPN tỉnh được người dân giới thiệu hộ chị Trương Thị Tuyết Nhung có vườn sơ ri 17 năm tuổi với hơn 140 gốc rất đẹp. Hội đã đề nghị Tổ hợp tác đưa địa điểm này vào tour để giới thiệu cho khách. Du khách có thể tham gia trồng và thu hoạch sơ ri, làm mứt sơ ri ngay tại vườn. Giờ đây chị Nhung đã nhiệt tình tham gia thành viên Nhóm nông nghiệp, chị đầu tư kỹ hơn cho vườn sơ ri và thu nhập của gia đình chị cũng tăng đáng kể.

Ngay sau khi tour du lịch thí điểm kết thúc, trong buổi tập huấn cho những chuyến du lịch tiếp theo, chị Hồ Thị Bích Vân, thành viên Nhóm hướng dẫn viên nhận được cuộc gọi và vui mừng thông báo cho Tổ trưởng Tổ thuyền thúng có một đoàn đăng ký đặt tour đi thuyền thúng ngắm san hô và nghe kể chuyện nuôi tôm hùm. Tổ trưởng Tổ thuyền thúng lập tức phân công thành viên đón khách. Sự tự tin, phối hợp nhịp nhàng cho thấy người dân Nhơn Hội làm du lịch cộng đồng đã thuần thục và bài bản hơn rất nhiều.

Từ chỗ chưa mặn mà tham gia du lịch cộng đồng, giờ đây Tổ hợp tác đã rất tự hào với các sản phẩm du lịch của địa phương mình, họ mạnh dạn đầu tư để các sản phẩm du lịch chuyên nghiệp hơn. Mới đây, các thành viên đóng góp kinh phí mua 12 chiếc xe đạp cho khách thuê, góp phần giảm việc di chuyển bằng các phương tiện sử dụng nhiên liệu khác. Khi Tổ hợp tác ngày càng được đặt tour nhiều hơn, Hội LHPN tỉnh tiếp tục huy động nguồn lực để hỗ trợ du lịch cộng đồng Hòn Yến. Xây dựng đường hoa dẫn xuống Hòn Yến, thành lập trạm xe đạp điện… là những dự định sẽ thực hiện trong thời gian tới nhằm tạo điểm nhấn cho du khách khi đến với Hòn Yến, để không chỉ góp phần mang lại sinh kế bền vững cho người dân ngay chính trên quê hương mình mà còn giúp họ tạo dựng quỹ bảo tồn rạn san hô quý hiếm và giảm thiểu rác thải nhựa đại dương.

TRẦN THỊ BINH

Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh