Với yêu cầu, xã nông thôn mới (NTM) nâng cao phải hoàn thành 19/19 tiêu chí và 75/75 chỉ tiêu, tăng 18 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021-2025 và tăng 26 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn NTM giai đoạn trước, đang đặt ra không ít khó khăn, thách thức cho các địa phương trong quá trình xây dựng NTM.

Rớt chuẩn

Theo Quyết định 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, các xã sau khi đạt chuẩn NTM phải đăng ký xây dựng xã NTM nâng cao trước khi đăng ký về đích xã NTM kiểu mẫu. Theo đó, để công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao thì phải hoàn thành 19/19 tiêu chí và 75/75 chỉ tiêu, tăng 18 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021-2025 và tăng 26 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn NTM giai đoạn trước, điều này đang đặt ra không ít khó khăn, thách thức cho các địa phương.

Xã Hòa Kiến (TP Tuy Hòa) phấn đấu về đích xã NTM và NTM nâng cao theo bộ tiêu chí mới giai đoạn 2021-2025 là vào năm 2024. Do đó, ngay sau khi Quyết định 318 của Thủ tướng Chính phủ được ban hành, xã Hòa Kiến đã tiến hành rà soát toàn bộ các chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định mới và xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện. Với phương châm, mục tiêu cuối cùng của chương trình xây dựng NTM là mang lại điều kiện về vật chất, tinh thần tốt nhất cho người dân nên đối với một số tiêu chí cần quy định cụ thể của UBND tỉnh, xã Hòa Kiến không thụ động chờ hướng dẫn mà chủ động tìm giải pháp để từng bước nâng cao chất lượng các chỉ tiêu. Tại chương trình làm việc với đoàn giám sát của Ủy ban MTTQ tỉnh do Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Hồ Hồng Nam làm trưởng đoàn về việc thực hiện, giữ vững các tiêu chí xã đăng ký đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao năm 2022 mới đây, báo cáo của xã này cho biết: Theo tiêu chí mới thì xã Hòa Kiến mới đạt 14/19 tiêu chí xã NTM, 5 tiêu chí chưa đạt là quy hoạch, lao động, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, môi trường và an toàn thực phẩm, hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật. Xã cũng mới chỉ đạt được 10/19 tiêu chí xây dựng xã NTM nâng cao.

Trao đổi làm rõ hơn về kết quả trong xây dựng NTM, NTM nâng cao theo tiêu chí mới, ông Trần Văn Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Hòa Kiến cho biết: Xã Hòa Kiến đạt chuẩn NTM vào năm 2015. Tuy nhiên, để về đích NTM, NTM nâng cao theo tiêu chí mới, xã đang loay hoay trong triển khai thực hiện một số chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định mới như: lập quy hoạch khu trung tâm xã; tăng tỉ lệ lao động qua đào tạo; đánh giá và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả; tăng cường chú trọng phát triển bền vững các tiêu chí gắn với giữ vững môi trường… Quan điểm của địa phương là tiêu chí nào dễ hoàn thành thì tập trung nguồn lực thực hiện trước.

Tương tự tại xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh), nếu theo Quyết định 318/QĐ-TTg của Chính phủ thì xã này giữ vững được 16/19 tiêu chí xã NTM và chỉ đạt được 10/19 tiêu chí xã NTM nâng cao. Còn xã Hòa Xuân Đông (TX Đông Hòa), đến nay mới chỉ đạt 8/15 tiêu chí xây dựng NTM nâng cao.

Ông Nguyễn Thái Hưng, Chủ tịch UBND xã Sơn Giang, cho hay: Đối với các tiêu chí đã đạt, xã tiếp tục nâng cao hơn nữa. Còn đối với các tiêu chí chưa đạt và đạt nhưng thiếu bền vững, xã tập trung triển khai, phối hợp thực hiện từng nội dung của từng tiêu chí. Nội dung tiêu chí thuộc lĩnh vực của đơn vị nào, bộ phần nào thì chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng tập trung mọi nguồn lực để tổ chức thực hiện cho thành công.

Động lực để các xã thi đua

Việc các xã rớt chuẩn so với bộ tiêu chí xây dựng NTM và NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025 là có cơ sở, bởi yêu cầu của giai đoạn mới cao hơn, chuẩn tiêu chí của giai đoạn trước không còn phù hợp với sự phát triển. Đây là thách thức, đồng thời là động lực để các xã thi đua, phấn đấu xây dựng NTM, NTM nâng cao sôi nổi hơn nữa.

Theo ông Hồ Hồng Nam, trong thời gian qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể trên địa bàn tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, triển khai thực hiện đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm với nhiều cách làm năng động sáng tạo trong thực hiện mục tiêu xây dựng NTM. Đến nay, diện mạo nông thôn có nhiều đổi mới, đời sống vật chất tinh thần của người dân không ngừng cải thiện và nâng cao. Tuy nhiên thực tế qua giám sát cho thấy, thực hiện mục tiêu xây dựng NTM, NTM nâng cao theo bộ tiêu chí mới làm các địa phương đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, như: Thiếu vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn; thu nhập của người dân còn thấp; đặc biệt là tiêu chí 1 về quy hoạch thì hiện nay hầu hết xã nào cũng bị vướng do chưa có quy hoạch chung xây dựng xã được phê duyệt phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của xã giai đoạn 2021-2025 (trong đó có quy hoạch khu chức năng dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn)… “Vì vậy, trong quá trình triển khai xây dựng NTM, NTM nâng cao trong giai đoạn mới, yêu cầu đặt ra là mỗi xã, mỗi địa phương cần thực hiện bài bản, từng bước, có trọng tâm, trọng điểm và đi vào thực chất hơn”, ông Hồ Hồng Nam cho hay.

THÚY HẰNG