Trong tháng 5 vừa qua, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam liên tiếp tổ chức các hội thảo Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát (CTGS), phản biện xã hội (PBXH) tại TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hà Nội nhằm tiếp tục lấy ý kiến góp ý từ cơ sở về việc đổi mới công tác này.

Đề ra nội dung trọng tâm, trọng điểm

Tham gia Hội thảo Nâng cao chất lượng, hiệu quả CTGS, PBXH của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tại TP Đà Nẵng do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức, ông Hồ Hồng Nam, Phó Chủ tịch thường thực Ủy ban MTTQ tỉnh, cho biết hầu hết ý kiến đều khẳng định sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền sẽ quyết định hiệu quả hoạt động giám sát, PBXH. Tuy nhiên, việc quan tâm của cấp ủy phải bằng những việc làm cụ thể chứ không chỉ là những chủ trương trên văn bản, giấy tờ. Trong đó, cần tiếp tục chú trọng tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tiếp tục quán triệt các quy định của Đảng, Nhà nước về CTGS, PBXH nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về vai trò, ý nghĩa, mục đích, yêu cầu công tác này của mặt trận, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân.

Đối với Phú Yên, ông Hồ Hồng Nam cho biết: Trên cơ sở kế hoạch giám sát và PBXH từ đầu năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức giám sát từng chuyên đề và phối hợp tham gia các đoàn giám sát. Sau giám sát, cùng thống nhất đánh giá khách quan những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc, hạn chế trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kịp thời kiến nghị đến cấp ủy, chính quyền và các cơ quan quản lý Nhà nước, đáp ứng quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của Nhân dân. Ngoài ra, đối với những vấn đề phát sinh trong năm, Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp trao đổi thông tin, thống nhất các nội dung tổ chức giám sát và phản biện.

Đối với công tác PBXH, ông Nam cho hay hiện nay Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh là đơn vị chủ trì xây dựng kế hoạch PBXH các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan, ban ngành gửi yêu cầu. Bên cạnh việc mời các chuyên gia viết bài phản biện và mời các tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan trực tiếp và đối tượng thụ hưởng để lấy ý kiến phản biện, mặt trận còn phát huy vai trò tham gia ý kiến của các ủy viên Ủy ban MTTQ tỉnh và các tổ chức thành viên của mặt trận. Đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh xây dựng kế hoạch PBXH và tổ chức lấy ý kiến trong hệ thống của mình, tổng hợp các ý kiến phản biện bằng văn bản gửi Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh xem xét, tiếp thu tổng hợp vào văn bản PBXH gửi đơn vị chủ trì soạn thảo. Đa số các ý kiến phản biện đều được các đơn vị chủ trì soạn thảo xem xét, tiếp thu và có phản hồi bằng văn bản cụ thể, qua đó góp phần nâng cao chất lượng, đảm bảo tính khả thi của các văn bản quy phạm pháp luật sau khi ban hành và phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương.

Với cách làm này, từ năm 2021 đến nay, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã phát huy hiệu quả các hình thức PBXH theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị, đã tổ chức PBXH 52 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và nhiều dự án lớn trên địa bàn tỉnh. Kết quả hoạt động phản biện được đổi mới, có chất lượng, các ý kiến phản biện được tiếp thu nghiêm túc và được các cấp chính quyền, các ngành đánh giá cao. “Hiện nay, hoạt động PBXH đã trở thành một nội dung bắt buộc trong quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh; ý kiến PBXH của mặt trận là một yêu cầu cần có trong hồ sơ đề nghị thẩm định của các dự án”, ông Nam nói.

Người dân TP Tuy Hòa tham gia ý kiến tại Hội nghị PBXH về dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 đoạn qua địa phận TP Tuy Hòa. Ảnh: THÚY HẰNG

Bám sát những vấn đề người dân quan tâm, bức xúc

CTGS, PBXH là hoạt động đặc thù, mang tính Nhân dân, tính xã hội rộng rãi, là phương thức để Nhân dân góp sức, hiến kế với Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách, quyết sách, là hoạt động quan trọng nhằm ngăn ngừa nguy cơ suy thoái trong Đảng, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Lê Tiến Châu cho rằng, nhận thức của một số cấp ủy Đảng, chính quyền và kể cả một số cán bộ trực tiếp làm CTGS, PBXH còn chưa đầy đủ, chưa thống nhất, chưa đúng bản chất của hoạt động giám sát, PBXH; chưa nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng và mối liên hệ mật thiết giữa việc triển khai tốt CTGS, PBXH đối với công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đơn vị mình. “Chính bởi vậy, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì tổ chức Hội thảo Nâng cao chất lượng, hiệu quả CTGS, PBXH của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để tiếp tục lắng nghe các đại biểu đến từ các cơ quan, tổ chức ở trung ương và địa phương cho ý kiến thảo luận để Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hoàn thiện các nội dung tham mưu trình Ban Bí thư ban hành Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với CTGS, PBXH”, ông Lê Tiến Châu nhấn mạnh.

Từ thực tế triển khai, đại biểu tham dự các hội thảo đã cùng đưa ra ý kiến để khắc phục những khó khăn, hạn chế nhằm tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát, PBXH. Ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng, Ủy ban MTTQ các cấp cần chủ động, chủ trì phối hợp với các tổ chức thành viên, các cơ quan, tổ chức, chính quyền xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch giám sát, PBXH hàng năm; đồng thời tập trung giám sát, PBXH những chính sách pháp luật liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; liên quan đến quyền và trách nhiệm của MTTQ; các chương trình, dự án, đề án về kinh tế, xã hội của địa phương…

Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Hồ Hồng Nam đề xuất, để phát huy hiệu quả của hoạt động giám sát, PBXH thì cần nâng cao hiệu quả phối hợp và thống nhất hoạt động giữa MTTQ và các tổ chức thành viên. Thường xuyên theo dõi việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát và PBXH. Hàng năm, Ủy ban MTTQ tỉnh chủ trì hiệp thương với các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp thống nhất về thời gian, đối tượng, phạm vi giám sát, tránh chồng chéo, trùng lắp khi thực hiện. Tập trung lựa chọn những vấn đề nổi cộm trong thực tiễn, đang được Nhân dân quan tâm để tổ chức giám sát và PBXH.

THÚY HẰNG