Hoạt động trợ giúp người tâm thần (NTT) đã được các cấp, ngành, đoàn thể trong tỉnh tổ chức thường xuyên, tạo điều kiện để NTT, rối nhiễu tâm trí vừa được điều trị kết hợp lao động, vui chơi, nghỉ ngơi... Đó chính là những liều thuốc đặc hiệu giúp họ sớm phục hồi, hòa nhập cộng đồng, tránh sự kỳ thị phân biệt đối xử…

Hiện nay, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh triển khai mô hình chăm sóc sức khỏe NTT dựa vào cộng đồng nhằm phát hiện, quản lý và chăm sóc bệnh nhân mới, quản lý tốt số bệnh nhân cũ. Sở LĐ-TB-XH thường xuyên mở các lớp đào tạo, tập huấn kiến thức về bệnh tâm thần và chương trình tâm thần cộng đồng cho cán bộ; truyền thông về sức khỏe tâm thần, tránh phân biệt đối xử người bệnh.

Tiếp cận, hỗ trợ

Nguyễn Văn Phước ở xã An Lĩnh, huyện Tuy An năm nay 15 tuổi, có ba và chị gái đều mắc bệnh tâm thần. Hàng ngày, em phải đi chợ, hái rau, nấu ăn… rồi cắt cỏ nuôi bò kiếm tiền chữa bệnh cho ba, cho chị. Những công việc ấy, Phước đã gắng sức thực hiện nhiều năm qua. Phước nói: “Hằng tháng, cán bộ xã đều tới nhà để hướng dẫn chăm sóc cho ba và chị gái; các tổ chức hội, đoàn thể hỗ trợ, tặng quà... giúp em vượt qua nghịch cảnh”.

Ông Đinh Viết Hậu, Trưởng Phòng Bảo trợ xã hội (Sở LĐ-TB-XH) cho biết: Các hoạt động trợ giúp NTT tại cộng đồng góp phần rất lớn trong việc giảm gánh nặng về tinh thần, kinh tế cho bệnh nhân và gia đình họ. Qua đó từng bước dỡ bỏ nhiều rào cản, tạo môi trường, cơ hội thuận lợi cho NTT tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, phát huy khả năng, vươn lên tự lực trong cuộc sống. Đặc biệt là công tác truyền thông nâng cao nhận thức của gia đình, cộng đồng và toàn xã hội về chăm sóc và phục hồi chức năng; nâng cao kiến thức, kỹ năng trợ giúp NTT và rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng; hỗ trợ các gia đình có NTT, người rối nhiễu tâm trí biết cách sử dụng các dịch vụ xã hội.

Hiện nay toàn tỉnh có khoảng 2.500 người mắc bệnh tâm thần nặng; trong đó, 1.433 người bị tâm thần phân liệt, 657 người bị rối loạn tâm thần và 397 người chưa xác định được dạng tật cụ thể. Vì vậy, việc phát triển và nâng cao năng lực đội ngũ cộng tác viên công tác xã hội (CTXH) để trợ giúp sức khỏe NTT, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng là giải pháp cần thiết và hữu hiệu.

Theo chị Nguyễn Như Lan, cộng tác viên CTXH huyện Sông Hinh, các hoạt động của CTXH đối với người bị bệnh tâm thần rất đa dạng và phong phú, như cách hỗ trợ và tránh kỳ thị, phân biệt đối xử; chăm sóc hỗ trợ về mặt tinh thần, xã hội, kết nối các nguồn lực trợ giúp và hỗ trợ; huấn luyện cho người nhà người bệnh tâm thần biết cách chăm sóc, hỗ trợ người bệnh tâm thần và gia đình họ…

Góp phần đảm bảo an sinh xã hội

Ông Đinh Viết Hậu cho biết: Thực hiện đề án Trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho NTT, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng giai đoạn 2021-2030, toàn tỉnh phấn đấu huy động sự tham gia của xã hội, nhất là gia đình, cộng đồng tăng cường trợ giúp về vật chất, tinh thần, chăm sóc, phục hồi chức năng cho NTT và người rối nhiễu tâm trí hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống. Tăng cường sàng lọc, phát hiện và hỗ trợ can thiệp, phòng ngừa người rối nhiễu tâm trí, đặc biệt là trẻ tự kỷ bị tâm thần nặng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp xã hội đối với NTT, người rối nhiễu tâm trí.

Theo đó, hàng năm tỉnh sẽ trợ giúp NTT để họ và gia đình ổn định cuộc sống. Cùng với đó, hỗ trợ các gia đình có NTT, người rối nhiễu tâm trí biết cách sử dụng các dịch vụ xã hội nhằm giúp các đối tượng trong quá trình điều trị. Tổ chức việc chăm sóc, giáo dục và phục hồi chức năng tại các cơ sở của ngành; tạo việc làm, hỗ trợ sinh kế cho gia đình NTT và người rối nhiễu tâm trí. Đồng thời triển khai các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức; khảo sát, đánh giá và thu thập thông tin về NTT, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí. Nâng cao năng lực đội ngũ công chức, viên chức và cộng tác viên làm công tác trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho NTT và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng. Thực hiện việc hỗ trợ hướng nghiệp, lao động trị liệu tại cơ sở trợ giúp xã hội đối với NTT, người rối nhiễu tâm trí. Xem xét, tạo điều kiện cho hộ gia đình có NTT, người rối nhiễu tâm trí có nhu cầu và đủ điều kiện được vay vốn với lãi suất ưu đãi theo quy định.

HOÀNG LÊ