5 – 10 năm trước, đi dự một hội nghị, đám tiệc, có được chai nước khoáng thiên nhiên để uống được xem là sang lắm…Còn bây giờ, đâu đâu cũng thấy có bán nước uống đóng chai, thậm chí dân “buôn thúng bán bưng” đều có thể dễ dàng có được chai nước tinh khiết để sử dụng vì tin rằng chúng đảm bảo sức khỏe của mình. Nhưng, một thông tin “động trời” vừa được công bố: Có đến 6/10 cơ sở sản xuất nước tinh khiết ở Phú Yên cho sản phẩm chẳng… tinh khiết chút nào.
Dây chuyền sản xuất nước SUGAR của Doanh nghiệp Thuận Thảo - Ảnh: Hoài Trung
NHIỀU KHÂU TRONG QUY TRÌNH SẢN XUẤT CÒN THỦ CÔNG
Để đánh gia chất lượng nước tinh khiết, ngành y tế dựa vào 10 điều trong Quyết định số 4196/1994/QĐ – BYT của Bộ Y tế quy định về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm (CLVSATTP) để cấp phép cho các cơ sở sản xuất nước tinh khiết chứ chưa có quy định riêng nào trong việc cấp phép sản xuất nước tinh khiết. Trong đó, ngành y tế đặc biệt chú ý đến các quy định về: vị trí, thiết kế, cấu trúc, dụng cụ chứa đựng thành phẩm, khu vực vệ sinh nhà xưởng, làm sách và tẩy trùng các thiết bị, dụng cụ chế biến sản xuất…Ông Đỗ Lê Huy, Khoa Vệ sinh - Xét nghiệm thuộc Trung tâm Y tế dự phòng Phú Yên cho biết: “Quy trình sản xuất nước tinh khiết đóng chai (được gọi là nước hợp vệ sinh) được lấy từ nước thô qua lắng, lọc khử trùng. Nếu muốn nước có vị ngọt, các cơ sở thường gắn thiết bị RO kèm theo nhiều tiêu chuẩn lý hoá như: điều chỉnh độ PH, khử trùng bằng tia cực tím…theo quy trình thẩm thấu ngược. Các loại nước tinh khiết dạng này không có tác dụng chữa bệnh như các loại nước khoáng và chỉ thật sự hợp vệ sinh khi đạt các tiêu chuẩn khử trùng, thanh lọc. Theo số liệu thống kê, trên địa bàn TP Tuy Hoà có trên 10 cơ sở chuyên sản xuất nước tinh khiết và 1 cơ sở sản xuất nước khoáng. Hầu hết các cơ sở này đều sản xuất trên dây chuyền bán khép kín, nhiều khâu trong quy trình sản xuất được làm thủ công; phần lớn nhân viên là lao động phổ thông ít hoặc chưa qua đào tạo về vấn đề vệ sinh trong lao động…”.
XEM NHẸ SỨC KHỎE NGƯỜI TIÊU DÙNG
Gần đây có một dấu hiệu nhiều người tiêu dùng nhận biết và tỏ ra lo ngại khi mua và sử dụng các loại nước tinh khiết đó là một số nhãn hiệu dù có ghi ngày sản xuất, hạn sử dụng nhưng đó chỉ là một mảnh giấy nhỏ cắt dán thủ công với những dòng chữ đánh máy vi tính hết sức sơ sài, nhiều lô hàng cung cấp ra thị trường đã không đạt tiêu chuẩn bị cơ quan chức năng cấm lưu hành. Và sự việc không chỉ có thế, vì hiện nay nhiều cơ quan, đơn vị vốn thường xuyên có khách khứa, hội họp đã đặt mua các loại nước đóng chai số lượng lớn để được giảm theo giá bán sỉ. Có điều khi sử dụng không hết, nhiều người đã phải sử dụng nước tinh khiết…quá đát. Ông Huy cho biết thêm, hạn sử dụng nước tinh khiết mỗi nơi mỗi khác. Có loại 6 tháng, nhưng cũng có loại 1 năm tuỳ theo khả năng của dây chuyền sản xuất. Khi đến một số cơ sở sản xuất để tìm hiểu chuyện đóng chai, dán nhãn, xác định hạn sử dụng chúng tôi đã nhận được rất nhiều lời từ chối với lý do gần giống nhau “chủ cơ sở (hoặc doanh nghiệp) đi vắng nên không biết gì để trả lời”. Qua kiểm tra, ngành Y tế Phú Yên đã phát hiện, lập biên bản tạm đình chỉ 2/10 cơ sở sản xuất nước tinh khiết không đạt tiêu chuẩn về CLVSATTP. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất từ Phó giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ Hồ Văn Tùng: Qua xét nghiệm mẫu nước tại Viện Pasteur Nha Trang, thì số cơ sở vi phạm lên đến con số 6. Ông Tùng cũng cho biết thêm, Thanh tra Sở KH – CN đang tiếp tục kiểm tra các cơ sở sản xuất nước tinh khiết, nếu sau 3 lần cơ sở nào còn vi phạm sẽ đình chỉ sản xuất và rút giấy phép kinh doanh.
Những người buôn bán sản phẩm nước tinh khiết có ý kiến gì về vấn đề này?. Bà Lê Thị Hương, chủ một tiệm tạp hoá ở khu phố 2, phường Phú Lâm (TP Tuy Hoà), cho biết: “Số người hiểu về các sản phẩm này không nhiều lắm, chủ yếu họ chỉ nhìn vào giá. Các loại nước tinh khiết rẻ hơn các loại nước khoáng nên dễ được chọn mua”. Còn chị Nguyễn Thị Ngọc Thu ở Đông Bình, xã Hoà An (huyện Phú Hoà), nói: “Do bận nhiều việc ở cơ quan, 2 năm nay gia đình tôi sử dụng nước tinh khiết để đỡ tốn thời gian. Tôi cũng biết là không ít cơ sở sản xuất mặt hàng này đã có tai tiếng trong việc đảm bảo an toàn vệ sinh, nhưng tôi nghĩ điều quan trọng là mình phải lựa chọn nhãn hiệu của những cơ sở sản xuất đủ tin tưởng để sử dụng”.
QUẢN LÝ CÒN CHỒNG CHÉO
Hiện nay, Phú Yên đang có 3 cơ quan có chức năng cùng quản lý mặt hàng này là Sở Y tế, Sở Khoa học – công nghệ và Chi cục Quản lý thị trường. Nhưng, trên thực tế công tác quản lý của cả 3 cơ quan này hình như vẫn chưa có sự “ăn khớp” với nhau trong công tác kiểm tra, đảm bảo chất lượng các loại nước uống đóng chai đang có mặt trên thị trường theo các tiêu chuẩn mà cơ sở sản xuất đã công bố cho người tiêu dùng.
Có một điều không thể phủ nhận là mặt hàng nước đóng chai, đóng thùng đã đem lại nhiều tiện ích cho người tiêu dùng, phù hợp với nhịp sống công nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, trước tình trạng nước tinh khiết không… tinh khiết như hiện nay, thiết nghĩ các cơ quan chức năng không nên xem nhẹ việc hướng dẫn và kiểm tra chặt chẽ vấn đề CLVSATTP để đảm bảo sức khoẻ cho người tiêu dùng.
ĐĂNG NGUYÊN
