Phần lớn nhà ở dân cư hiện nay được xây dựng trong thời kỳ kinh tế khó khăn, nguyên vật liệu xây dựng khan hiếm, nhà cấp thấp đến nay không còn phù hợp với đời sống đô thị nên cần được cải tạo, làm mới. Đó là nhu cầu phát triển tất yếu.

Cải tạo nhà cho phù hợp thực tiễn

Tạo không gian xanh là mối quan tâm trong xây dựng nhà ở đô thị hiện nay. Ảnh: MINH NGUYỆT

TP Tuy Hòa là đô thị trẻ, các công trình “cũ, cổ” không có nhiều. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến việc cải tạo, làm mới các công trình kiến trúc nhà ở của dân cư đô thị, một mảng văn hóa kiến trúc đang được nhiều người quan tâm.

Công trình kiến trúc phản ánh thời đại, lịch sử sản sinh ra nó, là nhân chứng của lịch sử. Điều đặc biệt, kiến trúc không phải sách vở nằm trong thư viện, không phải là đồ vật hay di vật của quá khứ nằm trong bảo tàng. Kiến trúc hiện hữu cùng với xã hội, song hành với đời sống con người.

Hiện nay, kinh tế phát triển, nhu cầu hưởng thụ của con người ngày một nâng cao. Việc “ăn chắc, mặc bền” đã được thay bằng “ăn ngon, mặc đẹp, ở nhà sang”. Người ta không còn khoe với nhau về vườn rau, đàn gà trong nhà như trước, mà thay vào đó là giới thiệu cho bạn bè xem nội thất phòng ngủ, các thiết bị nhà bếp, bồn tắm, nhà vệ sinh… Đây có thể được xem là “mốt” của người dân đô thị, nhất là ở những gia đình có điều kiện.

Kinh tế thị trường và kinh tế đô thị phát triển; mỗi căn nhà ở đô thị không còn là nơi ở thuần túy mà nó được kết hợp với nhiều hoạt động kinh tế khác như cửa hàng, cửa hiệu buôn bán, nơi gia công chế biến sản phẩm; nếu có, phần để ở chỉ là diện tích rất nhỏ trên các tầng lầu. Nhà ở đô thị “hái ra tiền”, người ta mua nhà để kinh doanh, mở nhà hàng, khách sạn, cho thuê… chứ không chỉ để ở. Từ những thực tế đó nên đòi hỏi phải cải tạo, phải làm mới lại nhà ở đô thị cho phù hợp với thực tiễn.

Để công trình đạt yêu cầu, chất lượng

Nội dung của làm mới đó là đổi mới trang thiết bị (mua sắm, đóng mới) các đồ dùng, thiết bị nội thất trong nhà theo sở thích của gia chủ; quan trọng nhất là phòng ngủ, buồng vệ sinh và nhà bếp, đây là ba không gian chính mà chủ nhà quan tâm. Ngoài ra, nhằm phù hợp với việc bố trí công năng sử dụng, gia chủ có thể cải tạo về mặt bằng, tạo ra không gian lớn để làm nhà hàng ăn uống, bách hóa mini...

Đối với cải tạo về mặt tiền, đa phần nhà ở đô thị là nhà liền kề có 3 mặt tiếp giáp với nhà bên, chỉ có 1 mặt tiếp giáp với đường phố. Do đó, mặt tiền vừa là nơi lấy ánh sáng, nơi thông gió tự nhiên vừa là nơi thoát hiểm khi có hỏa hoạn. Việc làm mới lại mặt tiền thường kết hợp với trang trí quảng cáo theo sở thích của gia chủ, đây là yêu cầu phải tuân thủ theo quy chế quản lý kiến trúc, cảnh quan đô thị.

Một số điểm khi làm mới về nhà ở đô thị mà mọi người cần quan tâm đó là mặt bằng tầng trệt nếu có nhu cầu tôn cao để tránh lũ lụt thì chỉ nâng cao bên trong cách cửa chính trở vào hơn 1m, không nên nâng cao cửa sắt mặt tiền nhà. Không phủ kín toàn bộ mặt tiền nhà, chỉ nên phủ kín 2/3 diện tích, còn lại để thông gió, lấy sáng tự nhiên và là nơi thoát hiểm. Màu sắc bên ngoài nhà có độ phản quang nhỏ, thiên về gam lạnh, tránh màu đen, màu đỏ chói.

Đi trên đường phố ta vô tình bắt gặp công trình làm mới có hình khối sơn đen như viên than đá dựng đứng; có công trình lối ra vào nhỏ chỉ đủ 2 người tránh nhau, còn toàn bộ mặt tiền được bao kín từ trên xuống dưới bằng vật liệu đắt tiền; có công trình sử dụng kính quá nhiều, ban ngày nắng nóng chói chang gây nên dị ứng lòng kính trong nhà, ban đêm thắp nhiều điện sáng lóa cả mắt, mất đi sự thân thiện giữa công trình với không gian đường phố bên ngoài.

Xây dựng và cải tạo nhà là công việc hệ trọng, tốn kém nhiều về tiền bạc, không dễ phá đi, bỏ đi làm lại được như các vật dụng khác. Để làm mới các công trình đạt chất lượng và yêu cầu, theo chúng tôi, gia chủ nên tìm đến các kiến trúc sư để được tư vấn thiết kế sao cho hài hòa với kiến trúc xung quanh và phù hợp với nhu cầu sử dụng của gia đình; cũng như người bệnh thì phải tìm đến bác sĩ, tìm đúng thầy thì mới khỏi bệnh...

KTS HOÀNG XUÂN THƯỞNG