Những năm gần đây, tình hình thời tiết diễn biến ngày càng phức tạp. Số người chết, mất tích, bị thương, số nhà dân bị sập, tốc mái, hư hỏng và những thiệt hại về tài sản sau mỗi trận bão lũ đi qua khiến chúng ta không khỏi bàng hoàng. Việc xây dựng những ngôi nhà có tính năng chống bão lũ là một trong những giải pháp cần thiết nhằm giảm thiệt hại thiên tai gây ra hiện nay. Đây cũng chính là mục đích của hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng và sửa chữa nhà ở chống bão lũ cho người dân Phú Yên do Hội LHPN tỉnh vừa tổ chức.

Giảm thiểu thiệt hại

Năm 2017 vừa qua, Phú Yên chịu ảnh hưởng trực tiếp cơn bão số 12 có gió mạnh cấp 10-11, giật cấp 13. Cơn bão kèm theo mưa lũ lớn đã làm 2 người chết, mất tích, 10 người bị thương, 69 ngôi nhà bị sập hoàn toàn, 12.382 nhà hư hỏng, tốc mái, xiêu vẹo.

Riêng trong sáng 18/11 vừa qua, một cơn lốc xoáy bất ngờ xảy ra ở xã An Ninh Đông (huyện Tuy An) làm 19 người bị thương, san bằng 10 lều quán của các hộ gần khu du lịch, 3 ngôi nhà bị sập, 44 nhà bị tốc mái; tại xã Hòa Tâm (huyện Đông Hòa) sập 1 căn nhà và hơn 100 căn nhà khác bị tốc mái.

Ngoài ra, mưa lớn ngày 26/11 làm nước từ thượng nguồn đổ xuống gây lũ lụt tại TX Sông Cầu và các huyện Đồng Xuân, Tuy An, Tây Hòa. Các địa phương đã tổ chức sơ tán dân đến vùng cao ráo, an toàn để tránh lũ…

Thực tế cho thấy, thiên tai ngày càng khốc liệt, cho nên kỹ năng phòng chống thiên tai của con người cần phải được nâng cao hơn để thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Trong đó, kỹ năng về kỹ thuật xây dựng và sửa chữa nhà ở có tính năng phòng chống bão lũ là một trong những giải pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng và sửa chữa nhà ở chống bão lũ cho người dân là hoạt động cuối cùng của dự án Tái thiết nhà sau bão Damrey (bão số 12/2017) do Chính phủ Hàn Quốc tài trợ thông qua Tổ chức Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) hỗ trợ xây mới 100 căn nhà có tính năng chống bão lũ tính đến tác động của biến đổi khí hậu cho 100 hộ nghèo, cận nghèo ở Phú Yên có nhà ở bị hư hỏng nặng do cơn bão này gây ra.

Hội thảo một lần nữa nhấn mạnh đến sự cần thiết của việc những ngôi nhà có tính năng chống bão lũ cho bà con vùng thiên tai thay cho những ngôi nhà truyền thống trước đây. Đặc biệt, sau khi 100 căn nhà của dự án đã xây xong, bàn giao cho người dân gần 2 tháng nay, bà con đã có những trải nghiệm thực tế khi sống trong ngôi nhà mới kiên cố vững chắc, chứ không phải sống trong những nơi trú ẩn tạm thời, không an toàn như trước đây.

ThS Nguyễn Đình Phong, Trưởng Phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Sở Xây dựng Phú Yên) chia sẻ về kỹ thuật xây dựng nhà để giảm thiệt hại thiên tai gây ra, như: Xây dựng nhà an toàn chống bão có hình dáng đơn giản, hạn chế bố trí các nhà thẳng hàng để tránh tạo luồng gió hút nguy hiểm; hạn chế các phần mái, hiên nhô ra khỏi tường. Thêm vào đó, các bộ phận nền, móng tường và kết cấu bao che phải được liên kết và neo giữ chặt với nhau.

Trong trường hợp, nhà không có hệ móng, trụ, đà bằng bê tông cốt thép thì không nên bố trí gác lửng; nếu móng nhà được xây bằng gạch, đá chẻ thì phải có giằng móng bằng bê tông cốt thép đặt trực tiếp trên móng và chạy xung quanh nhà. Móng nhà cần được xây cao để có thể chống được lụt; các lớp cấu tạo mái lợp phải được liên kết chặt với hệ kết cấu mái để giữ cho mái không bị tốc; bố trí hệ thống cửa đi, cửa sổ phải hợp lý để làm giảm nguy cơ tốc mái khi có nhiều áp lực gió tác động…”.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng đã lắng nghe rất nhiều ý kiến, kinh nghiệm thiết thực bổ ích của các tư vấn giám sát, nhà thầu xây dựng và lãnh đạo các địa phương về cách xây dựng nhà kiên cố phòng tránh bão lũ cho người dân.

Đằng sau một dự án

Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Đặng Thị Hồng Nga cho biết: Trong quá trình triển khai dự án từ tháng 2-10/2018, Hội LHPN tỉnh đã phối hợp với Sở Xây dựng tổ chức 5 lớp tập huấn về kỹ thuật xây dựng, sửa chữa nhà ở chống bão lũ cho 243 học viên là cán bộ Hội Phụ nữ các cấp, cán bộ Phòng Kinh tế hạ tầng, lãnh đạo UBND 43 xã, đại diện tổ xây dựng ở các địa phương và các hộ dân được hưởng thụ dự án.

Các lớp tập huấn này đã hướng dẫn cho các học viên cách chọn mẫu thiết kế, thi công, cách chọn mẫu nhà phù hợp với địa hình đảm bảo tính năng chống bão lũ an toàn và quy trình kỹ thuật xây dựng nhà ở an toàn thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong quá trình xây dựng nhà, tư vấn giám sát của UNDP trực tiếp giám sát từ khâu xuống móng, xây dựng nhà đến khi hoàn thiện nhà theo các mẫu nhà an toàn có tính năng chống bão lũ các hộ gia đình đã chọn.

Một trong số 100 phụ nữ được dự án hỗ trợ xây nhà, chị Đinh Thị Phương Thùy, 32 tuổi, ở thôn Phú Thạnh (xã Hòa Quang Nam, huyện Phú Hòa) xúc động bày tỏ: “Tôi sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo, chỉ được cha mẹ cho học hết lớp 9 rồi nghỉ. Năm 20 tuổi, tôi lập gia đình, lập nghiệp ở Gia Lai, cuộc sống tưởng như hạnh phúc, nhưng sau khi sinh con gái 10 tháng tuổi thì con bị sốt bại liệt 2 chân và bị bại não. Tình cảm vợ chồng tôi từ đó rạn nứt dẫn đến ly hôn. Trở lại quê nhà với hai bàn tay trắng và đứa con tật nguyền, tôi mất hết phương hướng.

Cuộc sống càng khó khăn hơn khi cơn bão số 12/2017 làm căn nhà ở tạm của mẹ con tôi bị hư hỏng nặng, nhưng không có tiền xây lại. May mắn tôi được địa phương và các cấp Hội Phụ nữ giới thiệu, tạo điều kiện, được dự án hỗ trợ gần 50 triệu đồng để xây nhà theo kỹ thuật chống bão lũ. Ngoài ra, tôi được người thân hỗ trợ ngày công và cho mượn thêm tiền để xây căn nhà mới an toàn”.

Gần 2 tháng về nhà mới, dù mưa bão năm nay sầm sập kéo về, chị Thùy đã yên tâm có những giấc ngủ an lành, không phải thấp thỏm âu lo như khi sống trong ngôi nhà tạm bợ trước đây. Đây cũng là niềm vui chung của 99 hộ phụ nữ nghèo, cận nghèo ở các huyện Đông Hòa, Phú Hòa, Tuy An, Đồng Xuân và TX Sông Cầu khi sống trong ngôi nhà mơ ước do dự án mang lại.

Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa Lê Tấn Sang nói rằng: Dự án rất có ý nghĩa đối với các hộ dân dễ bị tổn thương ở huyện Đông Hòa. Được hỗ trợ xây mới lại nhà cửa sau thiên tai, giúp bà con địa phương an cư lạc nghiệp, đặc biệt ngôi nhà có tính năng chống bão lũ sẽ đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản cho người dân.

Ông Dương Văn Hùng, Quản lý về giảm nhẹ rủi ro thiên tai của UNDP chia sẻ: Ngôi nhà là tài sản lớn nhất của người dân. Việc xây dựng các ngôi nhà an toàn là điều rất quan trọng để bảo vệ sự sống và giảm thiểu những thiệt hại về tài sản. 300 ngôi nhà chống bão mà UNDP triển khai xây dựng hỗ trợ tại 3 tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên và Quảng Nam góp phần giải quyết nỗi lo của các hộ dân nghèo khi bão lũ đến.

Đáng mừng nhất là bên cạnh niềm vui của người dân khi có được những ngôi nhà mơ ước, điều mà dự án hướng đến là nhận thức của người dân được nâng cao trong việc xây dựng nên một ngôi nhà an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Qua đó, ngoài chính quyền địa phương, các cấp Hội, các cơ quan chức năng thì những hộ dân này có thể tuyên truyền đến những bà con xung quanh để ngày càng có nhiều ngôi nhà an toàn được xây dựng ở các địa phương để có thể chống chịu được bão lũ trong tương lai.

NGỌC DUNG