Năm 2001, xã Suối Bạc (huyện Sơn Hòa) được dự án Sức khoẻ cộng đồng của Ủy ban Y tế Hà Lan - Việt
Bà Tô Thị Nhơn đang dùng nước sạch - Ảnh: NGỌC HÂN
Xã Suối Bạc có 6 thôn, trong đó có 2 thôn đồng bào dân tộc thiểu số với 5.574 người. Người dân ở đây có nhu cầu sử dụng nước sạch rất cao, nhất là trong mùa nắng, khi hầu hết tất cả các giếng đều cạn. Những hộ khá giả thì đủ điều kiện để chi phí kéo đường ống nước hoặc đào giếng, nhưng nhiều hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số thì gặp rất nhiều khó khăn.
Sau khi tiếp nhận dự án, xã Suối Bạc họp dân các thôn, các cụm dân cư, vận động những người có uy tín, năng lực và nhiệt tình làm cộng tác viên sức khoẻ cộng đồng, hướng dẫn cho bà con về hình thức hỗ trợ. Theo đó, mỗi giếng nước sạch công cộng khi xây dựng được dự án hỗ trợ 4 triệu đồng. Các gia đình khó khăn chỉ đóng 163.000 đồng cho chi phí ban đầu để lắp đặt đường ống nước, sau đó, trả tiền theo nhu cầu sử dụng hàng ngày.
Trước đây, khi chưa có nguồn nước sạch, nước giếng tự đào của bà con bị nhiễm phèn, vôi nên người dân Suối Bạc phải chịu cảnh đi gánh nước ở các giếng rất xa. Đặc biệt, toàn bộ bà con dân tộc thiểu số phải dùng nước suối để sinh hoạt. Không có nước sạch cộng với thói quen dùng nước lã để uống trực tiếp đã làm ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ đồng bào. Có nước sạch, bà con không còn lo thiếu nước dùng, đồng thời, ngăn chặn việc nhiễm và mắc bệnh trong cộng đồng. Hiện chương trình đã đào mới 20 giếng nước công cộng, lắp đặt 145 hệ thống nước sạch, xây được 512 hố xí cho các gia đình trong xã.
Ông Nguyễn Nhàn, một người dân ở thôn Tân Thành được dự án hỗ trợ xây giếng nước sạch, cho biết: “Hồi chưa có giếng, gia đình tôi lúc nào cũng thiếu nước sinh hoạt. Những hộ xung quanh cũng trong hoàn cảnh như thế. Còn bây giờ thì khác rồi, nhờ tiền hỗ trợ, tôi cùng nhiều nhà hàng xóm đã đào được giếng, có nước sạch dùng thường xuyên. Còn anh Nông Đại Đồng, dân tộc Tày, vui mừng nói: Mặc dù khó khăn trong việc trả thêm tiền, gia đình tôi cũng cố gắng xây cho được hệ thống giếng nước và nhà vệ sinh. Có nước rồi quý lắm, cả nhà ai cũng vui. Từ thử nghiệm của gia đình tôi, bà con lối xóm cũng đã mạnh dạn làm theo”. Bà Tô Thị Nhơn, 83 tuổi ở thôn Phú Hữu, bộc bạch: “Dùng nước sạch rất an toàn, đảm bảo vệ sinh mà chi phí không cao. Gần nhà nên tiện lợi cho việc đi lại, không nguy hiểm đến tính mạng cho người già như chúng tôi mỗi khi đi gánh nước. Tôi khuyên con cháu phải biết tiết kiệm nguồn nước”.
Ông Đinh Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND, kiêm Trưởng ban dự án Sức khỏe cộng đồng của xã Suối Bạc đánh giá: Chương trình đã nâng cao nhận thức của người dân về môi trường và sức khoẻ lên rất nhiều. Bà con hiểu được tầm quan trọng khi có nước sạch nên dùng rất vừa phải, không nghĩ nước là nguồn vô tận mà hoang phí. Bà con đã nhận thức và thay đổi những hành vi liên quan đến sức khỏe như rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Số gia đình sử dụng nước sạch, hố xí ngày càng tăng lên, tỉ lệ trẻ em, phụ nữ mắc các bệnh theo đó đã dần giảm xuống.
THÙY THẢO
