Những quan niệm về nam và nữ như “Dạy con từ thuở còn thơ, dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về”, “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử”… đã tạo ra định kiến giới sâu sắc về vai trò của người đàn ông, của phụ nữ trong gia đình. Người đàn ông được mặc định coi là trụ cột trong gia đình, có toàn quyền quyết định đối với mọi chuyện lớn nhỏ. Tính gia trưởng cũng hình thành từ đây và truyền lại qua nhiều thế hệ.
Hiện nhiều gia đình quan niệm rằng, vợ chồng đánh mắng nhau là chuyện riêng của họ và rất ngại sự can thiệp. Anh T.T.L ở huyện Tây Hòa tâm sự: “Thật ra thì vợ chồng sống với nhau mấy chục năm cũng có lúc bực mình chửi bới, hoặc tát vợ vài cái. Tôi thấy chuyện đó cũng bình thường, nếu coi đó là bạo lực gia đình thì hơi quá”. Còn anh L.Đ.T (TP Tuy Hòa) cho hay: “Trước đây, tôi cứ nghĩ là chỉ có đánh đập vợ mới là bạo lực chứ không nghĩ chiến tranh lạnh với nhau cũng là bạo lực. Giờ được tuyên truyền, đọc nhiều tài liệu, sách báo, tôi cũng biết chút ít nhưng nhiều khi vẫn còn mơ hồ lắm”.
Một người được phỏng vấn đã nhận định: “Bạo lực gia đình xuất phát từ tư tưởng gia trưởng là chủ yếu. Ông nào cũng cho mình cái quyền được “dạy vợ”, cho rằng vợ phải phục dịch mình, nếu trái ý là “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” ngay lập tức. Vợ làm gì được bàn bạc hay có ý kiến”. Hay cũng có ý kiến rằng: “Bạo lực gia đình chủ yếu là do đàn ông đánh vợ. Nhậu về là gây gổ đánh vợ, vợ còn lâu mới dám ý kiến gì. Nếu bà nào lắm lời còn bị đánh nhiều, chỉ tổ thiệt thân”.
Một lý do khác cũng là nguyên nhân của bạo lực gia đình xuất phát từ chính những người phụ nữ. Họ tự cho rằng mình phải có trách nhiệm vun vén gia đình, phải nhẫn nhịn, sống cam chịu, hy sinh cho chồng, cho con. Nếu chống lại bạo lực gia đình tức là họ đã vi phạm vào nguyên tắc này, sẽ bị người đời cười chê. Trả lời việc tại sao không tố cáo khi bị bạo lực gia đình, một nữ nạn nhân của bạo lực gia đình chia sẻ: “Thôi, mình là vợ, mình chịu một tí cho yên cửa yên nhà, chứ các ông ấy đánh hay chửi mà mình đi báo chính quyền thì bị cười cho thối mũi. Xấu chàng hổ ai, vợ chồng chứ có phải người ngoài đâu mà làm vậy”.
Sự hiểu biết và thái độ với bạo lực gia đình của người dân ở mỗi địa phương khác nhau. Rất nhiều trường hợp chính những người phụ nữ không nghĩ rằng mình đang bị bạo lực gia đình nên mặc nhiên cam chịu, chấp nhận nó mà không dám tìm kiếm sự giúp đỡ. Đây chính là nguyên nhân khiến các ông chồng cho rằng mình có quyền năng được tiếp tục các hành vi bạo hành như cách để giải quyết các mối bất hòa trong gia đình.
Theo một cán bộ phụ trách xã hội, bạo lực gia đình có thể làm tổn thương nghiêm trọng đến hạnh phúc gia đình. Các ông chồng đừng cho mình có quyền được mắng chửi, đánh đập vợ hay muốn làm gì thì làm. Quan niệm “dạy vợ” ở thời nay đã lỗi thời.
VĂN NGUYÊN
