Theo khảo sát từ Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Phú Yên, hiện có khoảng 20% cặp vợ chồng vô sinh. Tỉ lệ này ngày càng gia tăng ở các cặp vợ chồng trẻ.
Nhiều nguyên nhân gây vô sinh
Vợ chồng chị H và anh D ở huyện Đông Hòa cưới nhau đã 3 năm nhưng vẫn chưa sinh con. Hai vợ chồng đã vô TP Hồ Chí Minh làm các xét nghiệm hệ thống sinh sản. Theo kết quả từ buổi tư vấn, chị H biết bản thân bị hẹp vòi trứng. Vợ chồng chị H và anh D đã áp dụng các liệu pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ nhưng vẫn chưa thể có thai. Chị H cho biết: “Tôi đến Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Phú Yên để bác sĩ đọc kết quả rõ ràng hơn. Vì ở TP Hồ Chí Minh, bệnh nhân thăm khám đông, vợ chồng tôi không được tư vấn sâu. Bác sĩ ở trung tâm cung cấp thêm kiến thức, đọc các chỉ báo kết quả xét nghiệm. Chúng tôi được tư vấn về chế độ sinh hoạt tình dục, dinh dưỡng hợp lý. Đã 3 năm chờ đợi cộng với áp lực từ việc nhiều người thăm hỏi cũng khiến vợ chồng tôi buồn nhiều. Tôi hy vọng việc áp dụng các liệu pháp tư vấn, điều trị, vợ chồng tôi sẽ có con”.
Theo bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Phú Yên, khi nam nữ sinh hoạt tình dục trong vòng 1 năm mà không có thai thì được gọi là vô sinh. Có 2 loại vô sinh là nguyên phát và thứ phát. Vô sinh nguyên phát là cặp đôi chưa đậu thai và không có con lần nào. Vô sinh thứ phát là cặp đôi đã sinh một con, muốn sinh thêm con và không sử dụng biện pháp KHHGĐ nhưng không thể có con. Theo khảo sát của Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, hiện nay có khoảng 20% cặp vợ chồng vô sinh. Nguyên nhân vô sinh xuất phát từ người nữ chiếm tỉ lệ 40%; từ người nam chiếm 40%; cả hai chiếm 15%; không rõ nguyên nhân chiếm 5%.
Đối với nữ giới có 2 nhóm nguyên nhân lớn gây vô sinh là nội khoa và cơ học. Nguyên nhân nội khoa do nội tiết tố, nội mạc tử cung, các dịch tiết hỗ trợ quá trình mang thai tự nhiên gặp bất thường. Nhóm nguyên nhân cơ học là do tổn thương gây tắt vòi trứng; viêm nhiễm khuẩn bộ phận sinh sản do phụ nữ tiếp xúc với môi trường làm việc nặng nhọc, ca đêm…
Ở nam giới, vô sinh được phát hiện từ các chỉ báo tinh dịch và tinh trùng. Có 11-14 chỉ báo liên quan tới các hiện tượng vật lý, số lượng, tính chất của tinh dịch, tinh trùng ảnh hưởng tới khả năng thụ thai được phát hiện thông qua các xét nghiệm chẩn đoán. Ngoài ra, vi rút gây bệnh quai bị rất dễ gây tổn thương đến tinh trùng nam giới nếu vận động mạnh trong thời gian mắc bệnh cấp tính. Việc uống rượu bia quá mức cũng có thể làm suy yếu thể lực và sức khỏe của tinh trùng.
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn cho biết thêm, khác với các quan niệm dân gian hay đổ trách nhiệm cho người nữ, tần suất xảy ra vô sinh ở cả nam và nữ là giống nhau. Vô sinh đôi khi đi ngược lại với hình thể cường tráng của cơ thể. Vì vậy, thành kiến vô sinh là do phụ nữ nên loại bỏ vì thành kiến này có thể dẫn đến hệ quả không tốt trong quan hệ vợ chồng, thậm chí dẫn đến ly hôn, thay đổi đối tượng phối ngẫu. Điều đáng lo ngại, tỉ lệ vô sinh ngày càng gia tăng ở các cặp đôi trẻ, có tới 50% cặp vợ chồng vô sinh ở độ tuổi dưới 30. Đặc biệt, có những trường hợp vô sinh nhưng e ngại, trì hoãn điều trị hoặc không đủ thông tin để xác định mình cần phải điều trị.
Nên kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn cho biết thêm, hiện nay, các cặp đôi có thể dễ dàng tiếp cận với kỹ thuật điều trị vô sinh. Xét nghiệm hệ thống sinh sản là áp dụng kỹ thuật sàng lọc vòi trứng. Nam giới cần làm các xét nghiệm về tinh dịch và tinh trùng. Ngoài ra, phụ nữ nên tránh tiếp xúc với môi trường làm việc và vệ sinh ảnh hưởng tới bộ phận sinh sản. Nam giới nên tiêm ngừa bệnh quai bị và gặp bác sĩ chuyên khoa điều trị ngay khi mắc bệnh này. Các bệnh viện phụ sản lớn đều áp dụng kỹ thuật điều trị vô sinh hiệu quả. Tại Phú Yên, tùy theo mức độ nặng nhẹ của dấu hiệu vô sinh, các cặp đôi có thể đến trạm y tế và bệnh viện các tuyến để được tư vấn điều trị. Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh và Bệnh viện Sản - Nhi Phú Yên tiếp nhận tư vấn và điều trị những ca vô sinh thường gặp. Bệnh viện Đa khoa Phú Yên có thể áp dụng kỹ thuật điều trị nội tiết liên thông quốc gia liên quan đến vô sinh. Ngoài ra, các cặp vợ chồng nên tăng cường việc rèn luyện thể chất, dinh dưỡng hợp lý trong chăm sóc thể chất, tinh thần.
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn khuyến cáo thêm, nếu cặp đôi sống chung, sinh hoạt tình dục thường xuyên, đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai nào mà một năm không có thai thì nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, chữa và tư vấn tại các tuyến y tế cấp xã, huyện, tỉnh. Hiện nay, các bệnh viện này từng bước thông qua hệ thống bảo hiểm y tế hỗ trợ một phần cho bệnh nhân. Trước hết, các cặp vợ chồng nên mua bảo hiểm y tế theo các tuyến từng bước chữa trị theo hệ thống chuyên ngành. Các cặp đôi và các cặp vợ chồng nên đi khám tiền hôn nhân nếu nghi vấn liên quan đến vô sinh thì phải thực hiện xét nghiệm sàng lọc. Đây là bước đầu quan trọng giúp các cặp đôi chuẩn bị tâm lý vững vàng trong hôn nhân.
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn cho biết thêm, hiện nay, nhiều cặp đôi nhận thức và quyết định kiểm tra sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân, chủ yếu là ở khu vực thành thị. Ở nông thôn, rất ít cặp đôi tiếp cận với các dịch vụ khám sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân. Hiện nay, các bệnh viện chuyên khoa đều có kênh tiếp cận và tư vấn tiền hôn nhân để chuẩn bị môi trường an toàn trước, trong và sau hôn nhân.
Chị H ở TP Tuy Hòa chia sẻ: “Trước khi lấy chồng, tôi nhận thấy một số dấu hiệu bất thường về kinh nguyệt nên đi khám tiền hôn nhân. Tôi bị nhân xơ tử cung và cũng nói rõ cho chồng mình biết. Chồng tôi chấp nhận và chúng tôi tổ chức cưới. Vì vậy, trong 3 năm sống chung, tôi vẫn chưa có con nhưng chồng tôi hiểu, cảm thông cho tôi. Sau khi kiên trì áp dụng các liệu pháp điều trị, vợ chồng tôi đã sinh được con”.
DIỆU ANH
