Vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm (Tết Đoan Ngọ), các gia đình lại chuẩn bị những món ăn, hoa quả, bánh trái để "giết sâu bọ".
Người xưa quan niệm rằng trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hóa thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ thì sâu bọ ngày càng sinh sôi nảy nở gây nguy hại cho chúng ta. Loại sâu bọ này chỉ "lộ diện" vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch nên phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.
Buổi sáng ngày mồng mùng 5 tháng 5, ngay khi thức dậy, súc miệng xong là phải giết sâu bọ ngay, ăn những món đồ để “giết sâu bọ” như thức ăn, hoa quả, rượu nếp trước rồi mới ăn sáng. Tục lệ này đã lưu truyền lâu đời và đến nay vẫn là ngày tết đặc biệt.
Những món ăn thường có mặt trong buổi sáng Tết Đoan Ngọ có:
Hoa quả
Vì là thời tiết mùa hè nên các món hoa quả cũng chủ yếu là các loại quả mùa hè với vị chua chua ngọt dịu. Quả dùng thường xuyên nhất trong ngày này là trái mận, quả vải, quả đào, là những loại trái đang vào mùa chín rộ được bán khắp các chợ.
Vào những ngày này, trong chợ bày bán rất nhiều rượu nếp cẩm, gồm nếp cẩm trắng và nếp cẩm đỏ. Người ta tin rằng ăn rượu nếp (nhất là lúc bụng còn đang đói) sẽ làm cho các loại “sâu bọ” trong người “say” mà chết đi.
Cơm rượu của miền Bắc hạt rời, cơm rượu miền Trung ép thành từng khối và cơm rượu miền Nam được vo thành viên tròn. Bạn chỉ cần ăn 1, 2 thìa cũng được chứ không bắt buộc phải ăn hết cả bát. Nếu không chắc sẽ say trước cả “sâu bọ”. Nếp cẩm ngọt lừ nhưng vô cùng dễ say.
Bánh tro
Bánh tro là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ một số vùng miền Bắc, ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Bánh tro có nhiều tên và hình dáng khác nhau như bánh ú, bánh gio, bánh âm. Bánh tro (gio) được bán rất nhiều trong ngày 5/5 bởi người ta luôn tin rằng khi ăn bánh tro, bệnh tật trong người sẽ tiêu tan hết.
Thịt vịt
Thịt vịt bị kiêng ăn vào đầu tháng nhưng trong ngày 5/5, nó lại là món ăn đắt hàng. Theo kinh nghiệm của ông cha, thịt vịt được ưa chuộng do vào tháng 5 âm lịch, tiết trời oi bức, cơ thể người thường bị một số bệnh về thời tiết. Vịt là con vật sống dưới nước, có tính hàn, ăn vào sẽ giúp cơ thể mát mẻ, bổ dưỡng, cân bằng âm dương.
Theo Vietnam+