Trong hai cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, Phú Yên là một trong những chiến trường ác liệt của khu V và cả nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân Phú Yên đã anh dũng chiến đấu oanh liệt và chịu nhiều mất mát hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Nhiều gia đình đã hiến dâng những người thân yêu nhất cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

HIẾN DÂNG CHO TỔ QUỐC

Trong chiến tranh, khi đất nước gọi tên tuổi trẻ lên đường cứu nước thì nhiều Mẹ đã dũng cảm chấp nhận xa cách, mất mát động viên con lên đường bảo vệ Tổ quốc. Về nhận bằng phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) của Nhà nước được UBND tỉnh tổ chức mới đây, mẹ Phùng Thị Thời, 81 tuổi, ở xã An Nghiệp (huyện Tuy An) là mẹ, là vợ của liệt sĩ Phạm Ngọc Tân, Phạm Ngọc Hân rơm rớm nước mắt. Bản thân mẹ cũng tham gia cách mạng, làm cơ sở và là thương binh 35%. Trong cảnh loạn lạc, đàn ông con trai ra trận, người phụ nữ làm hậu phương bảo vệ nuôi giấu các chiến sĩ. “Nhiều lúc nhớ con nhớ chồng dữ lắm, mẹ khóc suốt thôi. Con còn nhỏ tuổi, chưa vợ con, chưa được hưởng một ngày hòa bình ấm no, tội thân nó quá!”, mẹ Thời nghẹn ngào nói.

Còn mẹ Nguyễn Thị Mễ, 92 tuổi, ở thôn Mỹ Hòa, xã Hòa Hiệp Bắc (huyện Đông Hòa) với lòng căm thù giặc sâu sắc, Mẹ đã chấp nhận cho hai người thân là chồng và con của mình lên đường bảo vệ đất nước - dẫu biết chiến tranh ác liệt có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào. Có gặp gỡ, trò chuyện với Mẹ mới biết được những gì mẹ đã phải trải qua. Khi hỏi về hai người thân đã khuất, mẹ rơm rớm, nói: “Khi nhận tin, tôi như chết lặng. Tôi suy sụp và càng căm thù bọn giặc hơn”.

Mẹ Thời, mẹ Mễ là hai trong số vô vàn Mẹ VNAH mất con, mất chồng của Phú Yên được vinh dự nhận danh hiệu cao quý Bà mẹ VNAH. Đó như một niềm an ủi nhỏ nhoi dành cho sự hy sinh của các mẹ, bởi việc các Mẹ đã làm làniềm tự hào cho dân tộc.

TRI ÂN CÁC MẸ

Hiện nay, các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức xã hội đang làm thủ tục nhận phụng dưỡng các Mẹ VNAH đến hết đời, đặc biệt là những mẹ vừa được phong tặng trong những năm 2014-2016.

Tại buổi lễ phong tặng, truy tặng danh hiệu Mẹ VNAH, Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Văn Trà đề nghị, trong thời gian tới, các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, chăm lo và phụng dưỡng các Mẹ VNAH cần được tiếp tục quan tâm đẩy mạnh; khẩn trương soát xét, hoàn chỉnh hồ sơ các trường hợp còn lại để kịp thời đề nghị Nhà nước phong tặng và truy tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ VNAH; đặc biệt phải làm kịp thời để trao tặng cho các Mẹ còn sống.

Các Mẹ đã sinh ra những người con dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. Với truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, hiện nhiều đơn vị đang nhận phụng dưỡng suốt đời các Mẹ VNAH. Mới đây, Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết Phú Yên nhận phụng dưỡng suốt đời Mẹ VNAH Hà Thị Diệu ở thôn Quang Hưng, xã Hòa Quang Nam, huyện Phú Hòa. Mẹ Hà Thị Diệu sinh năm 1933, là chiến sĩ cách mạng bị tù đày trong kháng chiến chống Mỹ, từng bị địch bắt giam ở nhà lao Phú Yên, quân lao Nha Trang và bị địch đưa ra Tòa án binh kêu án 4 năm tù. Mẹ Hà Thị Diệu có hai con là liệt sĩ Nguyễn Thành và Nguyễn Hồng Thái. 

KIM CHI