Cách đây 20 năm (ngày 5/7/1995), Ban Liên lạc TCTYN tỉnh Phú Yên được thành lập với 16 thành viên cốt cán, tiêu biểu cho những chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ ngụy của tỉnh nhà. Đứng đầu là đồng chí Trần Quang Hiệu, bị địch đày ra Côn Đảo từ năm 1957, Bí thư Đảng ủy một khu giam câu lưu cán bộ cách mạng từ năm 1957 đến 1959. Ban liên lạc là tiền thân của Hội TCTYN tỉnh ngày nay.

Hội TCTYN tỉnh Phú Yên là một tổ chức xã hội tự nguyện, có tính lịch sử truyền thống đặc thù, tập hợp những người đã chiến đấu, đối mặt với quân thù trong các nhà lao của bọn cướp nước và bán nước, được tôi luyện, thử thách, thể hiện phẩm chất, khí tiết người yêu nước, chiến sĩ cách mạng qua các thời kỳ chống xâm lược; phát huy tinh thần thương yêu, đoàn kết, giúp đỡ, động viên lẫn nhau bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của hội viên. Hội đã tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ noi gương những chiến sĩ cách mạng trung kiên, bất khuất, tiếp bước cha anh, tiếp tục phấn đấu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Sau nhiều năm hoạt động, Hội TCTYN tỉnh Phú Yên đã thống kê, xác minh, đề nghị giải quyết chế độ chính sách liệt sĩ, thương binh, tù đày một lần và xuất bản 3 tập sách đỏ lưu lại truyền thống với 8.968 chiến sĩ tù binh và tù chính trị; đề nghị Thủ tướng Chính phủ tặng Kỷ niệm chương “Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày” cho 6.431 tù binh, tù chính trị. Đồng thời vận động anh chị em tù binh, tù chính trị sưu tầm viết hồi ký kể lại những tấm gương can cường, dũng cảm đấu tranh trực diện với bọn cai ngục để bảo vệ phẩm chất, khí tiết người cách mạng trong chốn lao tù, nhờ các nhà văn, nhà báo ghi chép, phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Phú Yên xuất bản 6 tập sách “Những năm tháng trong tù”.

Đến nay, hệ thống tổ chức hội từ tỉnh đến cơ sở được ổn định, hoạt động, sinh hoạt có nền nếp, thật sự là chỗ dựa tâm tư, tình cảm của hội viên, thể hiện rõ nét tinh thần “Sống trong tù kiên trung bất khuất, sống ngoài đời tình nghĩa thủy chung”.

Hội cũng đã tổ chức nhiều đoàn tù binh, tù chính trị về nguồn thăm lại chiến trường nơi giam cầm đày ải người tù như nhà tù Côn Đảo, các trại giam Phú Quốc, Chí Hòa… và ra thủ đô Hà Nội viếng Bác Hồ, đi giao lưu, gặp mặt kỷ niệm ngày truyền thống của các nhà tù.

Đặc biệt, hội cử đoàn 7 đồng chí tù chính trị tỉnh là cấp ủy đảng trong tù ra Hà Nội dự hội nghị gặp mặt các đồng chí tham gia cấp ủy trong các nhà tù và trại giam của địch thời kỳ chống Mỹ, cứu nước (1954-1975) do Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức ngày 10/12/2014 tại Trung tâm hội nghị Quốc tế. Tại đây, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi lời thăm hỏi ân cần và bày tỏ lòng tri ân đối với công lao của các đảng viên tham gia cấp ủy trong nhà tù và trại giam của địch. Tổng bí thư nhấn mạnh: “Trước lưỡi lê và họng súng quân thù, lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh chống kẻ xâm lược…, công tác xây dựng Đảng và lãnh đạo đấu tranh của các cấp ủy trong các nhà tù và trại giam của địch thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã góp phần làm rạng rỡ pho lịch sử bằng vàng của Đảng ta và dân tộc ta”.

Chiến tranh lùi xa đã 40 năm, với 20 năm tổ chức hoạt động, lực lượng tù binh, tù chính trị Phú Yên đã hoàn thành được nhiệm vụ Tỉnh ủy giao thể hiện trong bức trướng tặng Đại hội Hội TCTYN tỉnh ngày 9/4/2010 “Phát huy truyền thống đoàn kết, kiên trung bất khuất, thủy chung sắt son với Đảng, góp phần xây dựng quê hương Phú Yên giàu đẹp”.

HUỲNH LỮ SINH

Phó chủ tịch Hội Tù chính trị yêu nước tỉnh Phú Yên