Hai năm qua, Chương trình 134 của Chính phủ được triển khai tại Phú Yên với 4 nội dung: hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, đời sống khó khăn.
 |
|
Nước sạch được đưa đến từng hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số xã EaBar - Ảnh: N.T |
Tính đến nay, nguồn vốn huy động đưa vào xây dựng nhà ở thuộc chương trình 134 của Chính phủ lên đến 17.120 triệu đồng, trong đó Trung ương hỗ trợ 11.105 triệu đồng, ngân sách tỉnh hỗ trợ 2.221 triệu đồng, phần còn lại do người dân đóng góp. Những hộ được chương trình hỗ trợ nhờ biết đầu tư thêm công sức nên nhà cửa rất khang trang, có giá trị gấp 2-3 lần so với mức được hưởng. Trưởng Phòng Dân tộc huyện Đồng Xuân, Phạm Văn Trung cho biết: “Hơn 85% hộ góp thêm tiền của gia đình vào xây nhà nên hầu hết nhà ở thuộc chương trình 134 trên địa bàn huyện có diện tích tối thiểu 28m2”. Còn già làng Ma Hiếu ở thôn Kỳ Đu (Xuân Quang 2) giãi bày: “Toàn thôn có 57 hộ thì có đến 41 hộ được hỗ trợ xây dựng lại nhà ở. Nếu không có Chương trình 134 thì không biết đến bao giờ đồng bào ở đây mới xoá hết được những ngôi nhà tạm bợ”.
Qua 2 năm thực hiện, chương trình 134 của Chính phủ đã hỗ trợ cho 2.221 hộ xây dựng nhà ở, đạt 98,1% kế hoạch; xây dựng 10 hệ thống cấp nước tập trung, đào 45 giếng nước và hỗ trợ cho 148 hộ (300.000 đồng/hộ) tự đào giếng đã giải quyết nước sinh hoạt cho 1.588 hộ, đạt 35,5%; giải quyết đất sản xuất cho 307 hộ với diện tích 95,35 ha, đạt 8,4% kế hoạch và cấp đất ở cho 101 hộ với 7,18 ha, đạt 7,6% kế hoạch. Tổng giá trị đã thực hiện được 24.239,65 triệu đồng, đạt 63,02% kế hoạch.
Tuy vậy, cũng còn một số xã làm chưa tốt, chất lượng nhà chưa đạt yêu cầu. Nguyên nhân là ngoài phần vốn Nhà nước hỗ trợ 6 triệu đồng/nhà (Trung ương: 5 triệu đồng, tỉnh: 1 triệu đồng/nhà) các hộ quá nghèo không có vốn cùng tham gia, công tác tuyên truyền vận động chưa thật sâu rộng nên chưa phát huy được sự ủng hộ giúp đỡ của cộng đồng.
Về nước sinh hoạt, chương trình đã hỗ trợ 6.163,6 triệu đồng để xây dựng và đưa vào sử dụng 10 hệ thống cấp nước tập trung tại các thôn, buôn. Nhờ có chương trình này mà những xã lâu nay luôn thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô như Ea Chàrang, Krông Pa (Sơn Hoà) được giải quyết nước sinh hoạt một cách cơ bản. Tại huyện Sông Hinh đã xây dựng được 4 công trình đưa nước sạch từ nhà máy nước Hai Riêng về tất cả các buôn ở thị trấn và một số buôn khác ở xã Ea Bia, giải quyết nước sinh hoạt cho hơn 400 hộ dân. Già làng Ma Đoan ở buôn Dành A, xã Ea Bia lần đầu nhìn thấy nước chảy vào tận chân nhà sàn, bảo: “Chuyện này lạ lắm đó, chẳng khác gì bóng điện thay cho đèn dầu ngày trước. Chúng tôi không phải lo đi gùi nước hàng ngày như trước nữa rồi”.
Khó khăn nhất là lĩnh vực giải quyết đất ở và đất sản xuất, chỉ mới thực hiện được 927,85 triệu đồng, đạt 15,9% kế hoạch. Đồng Xuân là huyện tích cực triển khai nội dung này đã vận dụng lồng ghép với các chương trình, mục tiêu khác giải quyết được 42 ha đất sản xuất cho 177 hộ và 6,2 ha đất ở cho 70 hộ với giá trị 466 triệu đồng, song cũng mới đạt 24,5% kế hoạch. Huyện Sông Hinh có nhu cầu đất sản xuất cho bà con dân tộc thiểu số rất lớn với 564,7 ha để cấp cho 2.393 hộ nhưng huyện vẫn chưa thực hiện được. Giải thích tồn tại đó ông Trần Văn Sơn, Trưởng ban Dân tộc tỉnh, cho rằng: Quỹ đất có thể khai hoang sản xuất tập trung ở các huyện không còn, trong khi đó giá đất thực tế lại quá cao (từ 15- 20 triệu đồng/ha), nhưng mức hỗ trợ của Nhà nước chỉ có 5 triệu đồng/ha nên các địa phương không thực hiện được. Ông Sơn đề nghị, tỉnh và huyện nên có vốn đối ứng đầu tư cho lĩnh vực này từ 10- 15 triệu đồng/ha thì mới có khả năng thực hiện được.
Được biết, Chính phủ cho phép kéo dài Chương trình 134 đến năm 2008. Theo đó, năm 2007, Phú Yên được Trung ương cấp 13 tỷ và đã được UBND tỉnh phân bổ cho các huyện để thực hiện các phần việc còn lại theo đề án đã được phê duyệt, tập trung vào lĩnh vực giải quyết nước sinh hoạt và đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số.
NGUYÊN TRƯỜNG
