Những năm gần đây, lượng chất thải rắn (CTR) phát sinh ở Phú Yên liên tục tăng, trong đó phần lớn là chất thải rắn sinh hoạt. Trong khi đó, số lượng rác được thu gom, xử lý còn chiếm tỉ lệ thấp, nhất là ở khu vực nông thôn, khiến tình trạng ô nhiễm môi trường diễn ra khá phổ biến.

Điểm tập kết rác thải ở xã Hòa Trị (huyện Phú Hòa) - Ảnh: P.NAM

TỈ LỆ RÁC ĐƯỢC THU GOM CÒN THẤP

Hiện ở các khu vực đô thị trong tỉnh, tổng lượng rác thải phát sinh hơn 200 tấn/ngày; trong đó thu gom khoảng 147 tấn CTR. Còn tại khu vực nông thôn, lượng CTR phát sinh khoảng 260 tấn/ngày, trong đó khối lượng được thu gom khoảng 64 tấn/ngày, chiếm 24,6% tổng số rác thải. Việc thu gom CTR chủ yếu qua 13 hợp tác xã, 8 đội thuộc Phòng Kinh tế hạ tầng của huyện, thị xã và Công ty cổ phần Môi trường đô thị Phú Yên.

Theo Sở TN-MT, ở các khu vực đô thị, phần lớn CTR của hộ dân trên các trục đường chính được thu gom trực tiếp, còn các hộ trong hẻm thì tự thu gom và tập trung tại các điểm tập kết. Riêng ở khu vực TP Tuy Hòa, công tác thu gom rác thải tại khu vực nội thành do Công ty cổ phần Môi trường đô thị Phú Yên thu gom trên các trục đường lớn, các hẻm nhỏ do UBND phường tự tổ chức thu gom bằng xe đẩy, tập trung ở các điểm tập kết, sau đó xe chuyên dùng đến thu gom và vận chuyển đến bãi rác của thành phố tại xã Hòa Kiến. Tại khu vực nông thôn, những địa phương có đơn vị thu gom CTR, việc thu gom rác chỉ tập trung ở các trục đường liên thôn, liên xã, chứ chưa phủ kín các địa bàn dân cư. Việc rác thải chưa được thu gom, xử lý đã gây ô nhiễm môi trường tại nhiều khu dân cư trong tỉnh, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.

Theo Chiến lược bảo vệ môi trường tỉnh Phú Yên đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025, trong giai đoạn 2010-2015 thì 100% rác thải sinh hoạt nông thôn được thu gom, chôn lấp an toàn, từng bước tận dụng rác thải phân bón và các hoạt động kinh doanh khác. Giai đoạn 2015-2025, tỉnh tiến hành nâng cấp hệ thống thu gom và bãi chôn lấp rác an toàn, áp dụng các công nghệ hiện đại trong việc tái sử dụng rác thải. Tuy nhiên, theo đánh giá của các ngành chức năng về thực trạng quản lý CTR hiện nay thì các tỉ lệ đề ra như trên là khá cao. Do đó cần đẩy mạnh các hoạt động quản lý và kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực quản lý CTR. Việc làm trước mắt là đến năm 2015 phải quản lý 60% CTR sinh hoạt ở khu vực thành thị và nông thôn, trong đó 30% CTR sinh hoạt nông thôn được thu gom.

TRIỂN KHAI NHIỀU GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN

Để từng bước đưa công tác quản lý chất thải rắn đi vào nề nếp, UBND tỉnh đã cho phép điều chỉnh đồ án “Quy hoạch quản lý CTR và nghĩa trang trên địa bàn tỉnh Phú Yên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” và thực hiện đề án “Quản lý CTR khu vực nông thôn tỉnh Phú Yên đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030”. Theo đó, các khu xử lý CTR được phân theo các cấp: Cấp vùng tỉnh có công nghệ xử lý tổng hợp tương đối hiện đại vừa tái chế và chôn lấp hợp vệ sinh. Đó là khu liên hợp xử lý CTR TP Tuy Hòa phục vụ cho khu vực thành phố và các huyện Tuy An, Phú Hòa, Đông Hòa, Tây Hòa và Khu kinh tế Nam Phú Yên. Tại mỗi huyện có khu xử lý riêng với công nghệ chủ yếu là chôn lấp hợp vệ sinh. Xây dựng đô thị phải tuân thủ theo quy hoạch, giải pháp về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, chất thải, khí thải được xử lý đạt tiêu chuẩn vệ sinh theo các chỉ tiêu quy định của tiêu chuẩn Việt Nam khi xả ra môi trường; các khu dân cư nông thôn cần xử lý các nguồn thải sinh hoạt và sản xuất hợp lý, gắn với mục đích xóa đói, giảm nghèo và nâng cao nhận thức người dân.

Ngoài ra, theo quy hoạch, các đơn vị, địa phương thực hiện nhiều giải pháp để đưa quy định pháp luật đi vào thực tiễn đời sống xã hội. Xây dựng các văn bản cụ thể hóa cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm triển khai thực hiện xã hội hóa công tác thu gom, xử lý CTR; xây dựng phí bảo vệ môi trường đối với CTR; xây dựng lại các mức thu phí vệ sinh môi trường phù hợp với từng địa phương trong tỉnh; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của các ngành trong quản lý CTR; tiếp tục kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động liên quan đến lĩnh vực môi trường trên địa bàn, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật; tăng cường công tác quan trắc môi trường trong quản lý CTR để kịp thời cảnh báo diễn biến ô nhiễm. Bên cạnh đó, các đơn vị, địa phương cũng cần xây dựng và thực hiện các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng trong trường học, cộng đồng dân cư và các cơ sở sản xuất kinh doanh; đưa giáo dục môi trường vào chương trình giáo dục ở các cấp học; tổ chức thí điểm các mô hình thu gom, xử lý CTR tại các cộng đồng dân cư…

PHƯƠNG NAM