Biển nhấp nhô. Sóng bạc lăn tăn. Những con thuyền bé như những chú ngựa gầy đứng gặm cỏ nơi xa mờ. Con tàu tốc hành ra huyện đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) như chuyến xe khách ghép làm đôi, mang theo gần 200 con người ngồi lắng nghe Hoài Linh trổ tài đánh đố với Trang Thanh Lan trong một vở hài quen thuộc. Con tàu thi thoảng chao nghiêng như cô gái đẹp đỏng đảnh trước bao ánh mắt đắm đuối của những gã si tình.

Tỏi Lý Sơn bày bán ở huyện đảo - Ảnh: H.PHIÊN

Chúng tôi đến Lý Sơn với lòng háo hức xen lẫn bồn chồn. Hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc hiện ra từ phía đông rõ dần, rõ dần với nhà cửa, người, xe… nhộn nhịp trên bến tàu. Cũng đường dọc, lối ngang, cũng xe cộ, nhà cửa ken dày, người người tất bật như trên đất liền. Lòng bỗng dâng lên thứ tình cảm thiêng liêng. Cảm thương ông bà, tổ tiên mình đã bao đời kiên gan bám đảo, sinh tồn trong điều kiện thiên nhiên vô cùng khắc nghiệt.

Đặt chân lên đảo Lý Sơn ta bắt gặp những khoảnh khắc như đến với một miền quê nửa biển, nửa rừng. Dọc bến tàu, các mẹ các chị bày bán những con cá tầm ma, cá mú, cua biển… còn thoi thóp thở. Những hàng quán ven đường đập ngay vào mắt ta một loại đặc sản nổi tiếng, gắn liền với địa danh này - Tỏi Lý Sơn. Vâng! Tỏi Lý Sơn được bày bán dọc khách sạn Lý Sơn và những con đường vào huyện, sản vật bọc trong túi lưới thật ấn tượng.

Tỏi Lý Sơn, loại một tép giá tới 380.000 đồng/ký. Đây là loại tỏi ngâm rượu, uống chữa được nhiều bệnh. Tỏi ở đây nhỏ củ nhưng giòn, thơm, không cay nồng như các loại tỏi ở nơi khác. Trong lúc chờ dọn cơm, anh bạn tôi bóc vỏ, chấm tỏi với muối tiêu nhai rau ráu ngon lành.

Những trảng đất mênh mông, thu hoạch hành xong, bắt đầu được phả cát trắng chuẩn bị cho vụ tỏi mới vào tháng tám (âm lịch). Tỏi Lý Sơn từ bao đời nay là nông sản cứu cánh cho người dân trên đảo, song hành với đánh bắt hải sản và trồng trọt một số cây ngắn ngày.

Con gái Lý Sơn nói cười líu lo như chim hót. Các nàng da ngăm nhưng giổ giòn như tỏi. Bàn tay bóc tỏi như múa. Cái nhìn thẳng, thiện cảm và ga lăng với khách lạ. Đây là “đầu mối” để phát triển du lịch nếu như chính quyền biết đầu tư phát triển ngành công nghiệp không khói ở hải đảo có nhiều di tích độc đáo về Hải đội Hoàng Sa.

Tôi bồi hồi đứng trước những ngôi mộ gió. Những người đã gửi lại phần xác ở lòng đại dương để bảo vệ Hoàng Sa, Trường Sa. Linh hồn của họ về đất liền, hẳn còn khắc khoải với biển đang sóng cồn gió giật.

Đêm Lý Sơn thật êm đềm như được về quê mẹ. Chỉ một đêm thôi mà nặng lòng, nỗi nhớ khôn nguôi!

TRẦN QUỐC CƯỠNG