Phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở (CĐCS) trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước là nhiệm vụ quan trọng nhằm xây dựng tổ chức Công đoàn ngày càng lớn mạnh, góp phần thực hiện tốt chức năng đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Tuy nhiên, công tác này hiện vẫn gặp nhiều khó khăn.

Hiện trên địa bàn tỉnh có hơn 2.000 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh, trong đó gần 1.000 doanh nghiệp ngoài Nhà nước đi vào hoạt động sản xuất, kinh doanh với số lượng lao động ổn định. Tuy vậy, chỉ hơn 10% trong số đó có tổ chức công đoàn. Các CĐCS được thành lập bước đầu đã tổ chức được các hoạt động đại diện chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động như thăm hỏi, tặng quà cho người lao động khi ốm đau; tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí; đề nghị chủ doanh nghiệp thực hiện tốt các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật… Bên cạnh đó, vẫn còn CĐCS chỉ hoạt động mang tính hình thức, chưa thực sự là tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Một số doanh nghiệp sau khi thành lập, hoạt động không hiệu quả, CĐCS gặp khó khăn về kinh phí, nhân sự… dẫn đến tạm ngưng hoạt động.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do cán bộ CĐCS còn yếu về khâu tổ chức và thiếu kỹ năng về nghiệp vụ công đoàn. Ông Huỳnh Kim Hùng, Phó chủ tịch LĐLĐ tỉnh, cho biết: “Cán bộ công đoàn tại các doanh nghiệp ngoài Nhà nước trong tỉnh nhiệt tình nhưng thiếu điều kiện để làm công tác công đoàn. Vì bản thân họ là những người lao động làm thuê, hưởng lương từ doanh nghiệp nên chủ yếu tập trung công tác chuyên môn, thiếu thời gian cho hoạt động công đoàn. Hơn nữa họ là những người trưởng thành từ công nhân nên thiếu năng lực về nghiệp vụ công đoàn”.

Trong thực tế, hầu hết cán bộ công đoàn tại các doanh nghiệp ngoài Nhà nước mới được kết nạp vào tổ chức công đoàn nên chưa có kinh nghiệm hoạt động. 100% trong số đó là những cán bộ quản lý từ tổ đến các phòng chuyên môn của doanh nghiệp làm công tác kiêm nhiệm, ít có thời gian đầu tư cho công tác công đoàn. Bên cạnh đó, cán bộ CĐCS còn thiếu hiểu biết về pháp luật, vì vậy khi người lao động có những bức xúc về chế độ, chính sách thì họ lúng túng, không có sự giải thích rõ ràng, khiến người lao động thiếu niềm tin vào tổ chức công đoàn. Ông Đào Văn Rê, Chủ tịch LĐLĐ huyện Đông Hòa, nhận xét: “Bên cạnh thiếu năng lực, kỹ năng tổ chức hoạt động công đoàn, cán bộ CĐCS tại các doanh nghiệp ngoài Nhà nước còn chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động, nên chưa phát huy được vai trò của tổ chức công đoàn”. Còn ông Mã Quang Hưng, Phó chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế, cho biết: “Nhằm thực hiện tốt công tác vận động thành lập CĐCS và phát triển đoàn viên trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước, Công đoàn Khu kinh tế đã rà soát, nắm số lượng các doanh nghiệp đủ điều kiện thành lập tổ chức công đoàn trên địa bàn để tuyên truyền, vận động. Nhờ kiên trì giải thích, thuyết phục giúp chủ doanh nghiệp hiểu những quy định của pháp luật về việc thành lập tổ chức công đoàn và những lợi ích của việc thành lập tổ chức công đoàn, hầu hết các doanh nghiệp được vận động đều đồng thuận”.

Tuy đạt được kết quả khả quan nhưng theo lãnh đạo LĐLĐ các huyện, công đoàn ngành và tương đương, việc phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn. Bà Lê Thị Cuốn, Chủ tịch LĐLĐ TP Tuy Hòa, cho biết: “Nhiều chủ doanh nghiệp cho rằng khi được thành lập công đoàn, người lao động phải đóng các khoản phí công đoàn và các khoản đóng góp khác nên không mặn mà với vấn đề này. Vì thế, trên địa bàn thành phố nhiều doanh nghiệp có đủ điều kiện nhưng không thành lập được tổ chức công đoàn hoặc viện lý do là doanh nghiệp gia đình và sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn nên khước từ. Để cán bộ CĐCS ngoài Nhà nước phát huy được vai trò, năng lực tổ chức hoạt động công đoàn, ngoài việc có một cơ chế bảo vệ cán bộ công đoàn theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp cần tạo điều kiện về kinh phí, thời gian… cho CĐCS hoạt động tốt hơn”.

“Để đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS ngoài Nhà nước, thời gian tới, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh chỉ đạo các cấp công đoàn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và thuyết phục làm cho người sử dụng lao động và người lao động hiểu để chấp hành việc thành lập CĐCS và tự nguyện tham gia vào tổ chức công đoàn, góp phần thực hiện hoàn thành chỉ tiêu phát triển 6.000 đến 7.000 đoàn viên công đoàn trong nhiệm kỳ 2013-2018” - ông Hồ Hồng Nam, Phó chủ tịch thường trực LĐLĐ tỉnh, khẳng định.

KHÁNH VY